Οι πειρασμοί στην έρημο…

[[ δαμ- ων ]]

Γιορτάσαμε προχθές τη βάφτιση του Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό, όπου φανερώθηκε- Θεοφάνεια- στους ανθρώπους η Τριαδική Θεότητα, όπως μας λέει και το απολυτίκιο: «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου σου Κύριε, η της Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις, του γαρ Γεννήτορος η φωνή προσεμαρτύρει Σοι, αγαπητόν Σε Υιόν ονομάζουσα, και το Πνεύμα εν είδει περιστεράς, εβεβαίου του λόγου το ασφαλές. Ο επιφανείς Χριστέ ο Θεός, Και τον κόσμον φωτίσας δόξα Σοι».

Ο Ιησούς με την βάπτιση έγινε ο κεχρισμένος, ο Χριστός. Μπροστά του πλέον είχε τα μεγάλο έργο για το οποίο η θεότητα πήρε ανθρώπινη σάρκα. Πριν έρθει σε επαφή με το πλήθος, έπρεπε να κατανικήσει τα ανθρώπινα ψήγματα αδυναμίας και αμφιβολίας. Να έρθει σε επαφή με τη θεία του φύση. Κι αυτό μπορούσε να το πετύχει μακριά από τους ανθρώπους, μόνος μέσα στην έρημο. Ο Ν. Καζαντζάκης στο μυθιστόρημά του “Ο τελευταίος Πειρασμός” δίνει τη σκηνή όπου ο Ιησούς αποφασίζει να αποσυρθεί στην έρημο για να μιλήσει με το Θεό, πριν αρχίσει να μιλάει με τους ανθρώπους:

[[ Η ανατολή βρήκε τον Ιησού και τον Ιωάννη το Βαπτιστή να κάθουνται απάνω από τον Ιορδάνη στην κουφάλα ενός απόγκρεμου βράχου· οληνύχτα κρατούσαν κι οι δυο στα χέρια τους τον κόσμο, πότε τον έπαιρνε ο ένας, πότε ο άλλος, και βουλεύονταν τι να τον κάμουν· το πρόσωπο του ενούς ήταν αυστηρό κι απ[οφασισμένο, και τα χέρια του ανέβαιναν κατέβαιναν, σα να κρατούσαν αλήθεια τσεκούρι και χτυπούσαν· του άλλου το πρόσωπο ήμερο κι αναποφάσιστο και τα μάτια γεμάτα έλεος…

Κάμε ακόμα λίγη υπομονή, παρακαλώ σε, είπε ο Ιησούς· μη βιάζεσαι. Θα πάω να μιλήσω με το Θεό στην έρημο· εκεί ακούγεται καθαρότερα η φωνή του.

Καθαρότερα κι η φωνή του Πειρασμού, αποκρίθηκε ο Πρόδρομος· έχε το νου σου· σε παραμονεύει ο σατανάς, ορδινιάζει το στρατό του, κατέχει, είσαι πια γι’ αυτόν ζωή για θάνατός του· και θα πέσει απάνω σου με όλη την αγριάδα και τη γλύκα· έχε το νου σου· η έρημος είναι γεμάτη γλυκές φωνές και θάνατο. ]]

Στην έρημο Τον περίμενε μια μεγάλη δοκιμασία.

Η συνέχεια >>> εδώ …

Σ’ αυτή τη δοκιμασία οδηγήθηκε από το Αγ. Πνεύμα μας αναφέρει το ευαγγέλιο: «Ιησούς δε πλήρης Πνεύματος Αγίου υπέστρεψεν από του Ιορδάνου, και ήγετο εν τω Πνεύματι εις την έρημον» (Λουκάς, δ΄, 1). Τη δοκιμασία στην έρημο θα την παρακολουθήσουμε όπως την περιγράφει ο Ευαγγγελιστής Ματθαίος:

«Τότε ὁ Ἰησοῦς ἀνήχθη εἰς τὴν ἔρημον ὑπὸ τοῦ Πνεύματος, πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου, καὶ νηστεύσας ἡμέρας τεσσαράκοντα καὶ νύκτας τεσσαράκοντα, ὕστερον ἐπείνασε. Καὶ προσελθὼν αὐτῷ ὁ πειράζων εἶπεν: «Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται». Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε: «Γέγραπται, οὐκ ἐπ᾿ ἄρτω μόνω ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ᾿ ἐπὶ παντὶ ρήματι ἐκπορευομένω διὰ στόματος Θεοῦ». Τότε παραλαμβάνει αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς τὴν ἁγίαν πόλιν, καὶ ἴστησιν αὐτὸν ἐπὶ τὸ πτερύγιον τοῦ ἱεροῦ, καὶ λέγει αὐτῷ: «Εἰ υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, βάλε σεαυτὸν κάτω. Γέγραπται γὰρ ὅτι τοῖς ἀγγέλοις αὐτοῦ ἐντελεῖται περὶ σοῦ, καὶ ἐπὶ χειρῶν ἀροῦσι σε, μήποτε προσκόψεις πρὸς λίθον τὸν πόδα σου». Ἔφη αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς: «Πάλιν γέγραπται, οὐκ ἐκπειράσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ». Πάλιν παραλαμβάνει αὐτὸν ὁ διάβολος εἰς ὄρος ὑψηλὸν λίαν, καὶ δείκνυσιν αὐτῷ πάσας τὰς βασιλείας τοῦ κόσμου καὶ τὴν δόξαν αὐτῶν, καὶ λέγει αὐτῷ: «Ταῦτα πάντα σοὶ δώσω, ἐὰν πεσῶν προσκυνήσῃς μοι». Τότε λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς: «Ὕπαγε ὀπίσω μου σατανᾶ. Γέγραπται γάρ, Κύριον τὸν Θεόν σου προσκυνήσεις καὶ αὐτῷ μόνω λατρεύσεις». Τότε ἀφίησιν αὐτὸν ὁ διάβολος, καὶ ἰδοὺ ἄγγελοι προσῆλθον καὶ διηκόνουν αὐτῷ» (Ματθαίος, δ´, 1-11).

Η λέξη “πειρασμός” προέρχεται από το ρήμα “πειράζω”, που σημαίνει δοκιμάζω, εξετάζω. Οι πειρασμοί, επομένως, είναι δοκιμασίες, οι εξετάσεις μας σε σχέση με τη δύναμη του χαρακτήρα μας και το ήθος μας. Μέσα από τις δοκιμασίες, τους πειρασμούς, σφυρηλατείται η προσωπικότητά μας. Ο «πειράζων» είναι το σφυρί, με το οποίο γίνεται η σφυρηλάτηση. Αν αντέξουμε τη δοκιμασία είναι μεγάλο επίτευγμα για την ψυχή μας. Θα έχουμε αξιωθεί μια μεγάλη νίκη. Νίκη στη νίκη κερδίζουμε τον μεγάλο αγώνα της πνευματικής μας τελείωσης. Ο μακαριστός γέροντας Παΐσιος ο Αγιορείτης, είχε πει: «Ο Θεός δεν επιτρέπει μια δοκιμασία, αν δεν βγη κάτι καλό.» Ο ίδιος ο Θεός επιτρέπει στον Πειρασμό να μας δοκιμάζει. Ο σοφός γέροντας για το θέμα αυτό είχε πει: «Μπορούσε να τον είχε ξεκάνει τον διάβολο ο Θεός, Θεός είναι! Εάν θέλη, και τώρα τον μαζεύει κουβάρι στην κόλαση, αλλά τον αφήνει πάλι για το καλό μας. Θα τον άφηνε να ταλαιπωρή και να βασανίζη το πλάσμα Του; τον άφησε όμως μέχρις ενός σημείου και έως καιρού, για να μας βοηθάη με την κακία του, να μας πειράζη, για να τρέχουμε σ’ Αυτόν. Μόνον αν πρόκειται να βγη καλό,  επιτρέπει στο ταγκαλάκι να μας πειράξη. Αν δεν βγη καλό, δεν επιτρέπει. Όλα τα επιτρέπει ο Θεός για το καλό μας. Να το πιστέψουμε αυτό. Αφήνει τον διάβολο ο Θεός, για να παλαίψη ο άνθρωπος. Χωρίς πάλη δεν γίνεται χωριό. Αν δεν μας πείραζε ο διάβολος, μπορεί να νομίζαμε ότι είμαστε και άγιοι. Επιτρέπει λοιπόν ο Θεός στον διάβολο να μας χτυπάη με κακία, γιατί με το χτύπημα που μας κάνει, διώχνει όλες τις σκόνες μας και ξεσκονίζεται η σκονισμένη ψυχή μας. Ή τον αφήνη να ορμάη να μας δαγκώση, για να καταφεύγουμε σ’ Αυτόν. Ο Θεός μας καλεί συνέχεια, αλλά εμείς συνήθως απομακρυνόμαστε από τον Θεό και, μόνον αν παρουσιασθή κανένας κίνδυνος, τρέχουμε κοντά Του. Όταν ο άνθρωπος ενωθή με τον Θεό, δεν υπάρχει περιθώριο να εισχωρήση ο πονηρός, αλλά ούτε υπάρχει και λόγος να επιτρέψη ο Θεός στον πονηρό να τον πειράξη, για να αναγκασθή ο άνθρωπος να καταφύγη στον Θεό. Πάντως, όπως και αν είναι, ο πονηρός μας κάνει καλό, μας βοηθάει να αγιάσουμε. Γι’ αυτό και ο Θεός τον ανέχεται.»

Τους πειρασμούς δεν τους βάζει ο Θεός. Προέρχονται από τα πάθη μας. Γι’ αυτά ο Βολταίρος είχε πει: «Τα πάθη για τον άνθρωπο είναι ό,τι ο άνεμος για τα ιστιοφόρα. Παρόλο που μπορεί να τον καταστρέψουν, δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς αυτά.» Ο Θεός είναι “απείραστος” και δεν πειράζει κανέναν. Επιτρέπει όμως τους πειρασμούς για να δοκιμασθεί η ελευθερία του ανθρώπου, για να αφυπνιστεί από τον λήθαργο της ύλης, να υποκινηθεί ώστε να προχωρήσει σε κάθαρση από τα πάθη και τις προσκολλήσεις. Τότε ο δρόμος του θα ελευθερωθεί και θα μπορέσει ευκολότερα να προχωρήσει προς τον πνευματικό του στόχο. Θα αποκτήσει επαφή με το θείο.

Βασικά αυτός που μας βάζει τους πειρασμούς είναι ο εαυτός μας. Ο Ν. Καζαντζάκης μας λέει ότι οι πειρασμοί απ’ έξω είναι ακίνδυνοι. Τα κάστρα παίρνονται από μέσα. Οι καστρόπορτες ανοίγονται από μέσα. Ο κατώτερος εαυτός, που εδρεύει μέσα μας, είναι εκείνος που βάζει τις παγίδες. Διαβάζουμε στο βιβλίο του κρητικού συγγραφέα “Ο Τελευταίος Πειρασμός” τη δεύτερη δοκιμασία του Ιησού από τον Πειρασμό στην έρημο:

[[ Περνούσαν, άσπρες και μαύρες αστραπές, οι μέρες κι οι νύχτες· κι ένα μεσονύχτι ήρθε και στάθηκε μπροστά του και τίναξε περήφανα τη χαίτη του ένα λιοντάρι· κι ακούστηκε η φωνή του, σαν ανθρώπου:

Καλωσορίζω στα λημέρια μου και χαιρετώ τον αθλοφόρο ασκητή, που νίκησε τις μικρές αρετές, τις μικρές χαρές, την ευτυχία! Δεν μας αρέσουν εμάς τα εύκολα και τα σίγουρα, κινούμε για τα δύσκολα, δε μας χωράει εμάς η γυναίκα η Μαγδαληνή , θέμε τη γυναίκα τη Γη να παντρευτούμε· αναστέναξε η ωύφη, Γαμπρέ, άναψε τοα λυχνάρια του ο ουρανός, έφτασαν οι καλεσμένοι, πάμε.

Ποιος είσαι;

Εσύ· το λιοντάρι που πεινάει ανάμεσα στην καρδιά σου και στα νεφρά σου και τριγυρνάει τη νύχτα τις μάντρες, τα βασίλεια του κόσμου, και ζυγιάζεται να πηδήξει μέσα, να φάει. Χιμώ από τη Βαβυλώνα στην Ιερουσαλήμ και την Αλεξάνδρεια, από την Αλεξάνδρεια στη Ρώμη, και φωνάζω: «Πεινώ· όλα δικά μου!» Έρχεται η μέρα, ξαναμπαίνω στο στήθος σου, ζαρώνω, γίνουμαι εγώ, το φοβερό λιοντάρι, αρνί· καμώνουμαι τον ταπεινό, τον ασκητή που τίποτα δεν πεθυμάει, που μπορεί τάχα να ζήσει μ’ ένα σπειρί σιτάρι, με μια γουλιά νερό, μ’ ένα αγαθό καλοπροαίρετο Θεό, που τον λέει, για να τον καλοπιάσει, Πατέρα· μα κρυφά η καρδιά μου αγριεύει, ντροπιάζεται και λαχταρίζει να ‘ρθει η νύχτα, να πετάξω από πάνω μου την αρνοπροβιά και ν’ άρχίσω πάλι να νυχτογυρνώ και να μουγκρίζω και να πατώ τα τέσσερα ποδάρια μου απάνω στη Βαβυλώνα, στην Ιερουσαλήμ, στην Αλεξάνδρεια και στη Ρώμη.

Δε σε γνωρίζω· ποτέ μου δεν πεθύμησα τα βασίλεια του κόσμου· με φτάνει η βασιλεία των ουρανών.

Δε σε φτάνει· γελιέσαι, σύντροφε, δε σε φτάνει· μα δεν τολμάς να κοιτάξεις μέσα σου, ανάμεσα στα νεφρά και στην καρδιά σου, να με δεις… Τι με λοξοτηράς και κακοβάζει ο νους σου; Θαρρείς πως είμαι ο πειρασμός κι ήρθα αποσταλμένος του πονηρού, να σε παραπλανέψω; Άμυαλε ερημίτη, τι δύναμη μπορεί να ‘χει ο πειρασμός που ‘ρχεται απόξω; Το κάστρο μονάχα από μέσα παίρνεται· είμαι η πιο βαθιά φωνή του σπλάχνου σου, το λιοντάρι μέσα σου, και τυλίχτηκες αρνοπροβιά, να ξεθαρεύουνται οι ανθρώποι να σε ζυγώνουν, για να τους φας… ]]

Οι τρεις μεγάλοι πειρασμοί με τους οποίους καθημερινά αντιπαλεύουμε είναι: η φιλαργυρία, η φιλαυτία, και η άμετρη φιλοδοξία. Και οι τρεις περιστρέφονται γύρω από το “εγώ” μας. Καθορίζουν τους βαθμούς ελευθερίας μας.

Στους τρεις πειρασμούς, που απέκρουσε ο Ιησούς στην Έρημο, «προδιαγράφτηκε ολόκληρη η κατοπινή εξέλιξη της ανθρώπινης ιστορίας και δόθηκαν τρείς εικόνες, στις οποίες συναντώνται όλες οι άλυτες ιστορικές αντιφάσεις της ανθρώπινης φύσης που υπάρχουν στον κόσμο». Οι πειρασμοί αποκρούστηκαν από τον Χριστό στο όνομα της ελευθερίας του ανθρώπινου πνεύματος. Ο Χριστός δεν θέλησε το αν θρώπινο πνεύμα να υποδουλωθεί από το ψωμί, το θαύμα και την κοσμική εξουσία.

Όλοι μιλάμε για την ελευθερία μας. Τις περισσότερες φορές, όμως, δεν έχουμε καταλάβει την έννοια της ελευθερίας. Και αρκετές φορές γινόμαστε υποχείρια στο όνομα της ελευθερίας που επιδιώκουμε. Στις μέρες μας για να κερδίσουμε κάποιες ψευδεπίγραφες ελευθερίες, χάσαμε άλλες, σημαντικότερες. Έτσι, στο όνομα της ελευθερίας των αγορών,- αυτή κι αν είναι ψευδεπίγραφη ελευθερία!- χάσαμε την εθνική μας ελευθερία. Για την ελευθερία στην εργασία, απωλέσαμε την προσωπική μας ελευθερία «προσφέροντας γην και ύδωρ» στον εργοδότη. Για την ελευθερία της ιδεολογίας μας πριν από μερικά χρόνια, υποδουλωθήκαμε στα κόμματα. Κι αυτά μας εξαπάτησαν, γιατί μετατράπηκαν σε σύστημα πλουτισμού των επιτηδείων. Συνεπώς, η ελευθερία μας- όταν δεν γνωρίζουμε τα όρια να αφεθούμε- στα χέρια των ανθρώπων με ελαστική συνείδηση γίνεται το μέσον της εκμετάλλευσής μας.

Οπότε η ελευθερία μεταμορφώνεται και αποκτά βασανιστική και καταπιεστική σημασία για τον άνθρω πο. Κι αυτός βρίσκει νέες δυνατότητες, για να αρνηθεί την ελευθερία του και να απορρίψει το βάρος της. Αυτό συμβαίνει και μέσα στην εκκλησία, όπου στο όνομα της χριστιανικής ελευθερίας οι κληρικοί και οι πνευματικοί (εξομολόγοι) αποκτούν δυναστική εξουσία στους αφελείς πιστούς. Έτσι η θεωρία της αυθεντικής εξουσίας των αντιπροσώπων του Χριστού- κυρίως των επισκόπων, που έγιναν δεσπότες- η οποία έχει διαδραματίσει ένα τόσο μεγάλο ρόλο στην ιστορία του Χριστιανισμού, είναι μια άρνηση του μυστηρίου της χριστιανικής ελευθερίας, του μυ στηρίου του Εσταυρωμένου Θεού.

Γιατί μετατράπηκε σε κοσμική εξουσία και οικονομική συνάμα εξουσία.

Κι ενώ από τον άμβωνα μας λένε για τους πειρασμούς, οι ίδιοι έχουν υποκύψει σ’ αυτούς τους πειρασμούς! Όσα είδαν το φως της δημοσιότητας για τα εκατομμύρια σε τράπεζες του εξωτερικού ορισμένων ρασοφόρων δεν είναι λόγια για να πλήξουν το κύρος της εκκλησίας. Είναι αλήθειες, που θέλουν οι επίορκοι κληρικοί να κρύψουν κάτω από τα ράσα τους.

Ο Νικολάϊ Μπερντιάγεφ στο βιβλίο του “Το πνεύμα του Ντοστογιέφσκι”, όπου σχολιάζει τον “Μέγα Ιεροεξεταστή” του Ρώσου συγγραφέα, αναφέρει: «Το μυστήριο της χριστιανικής ελευθερίας είναι το μυστήριο του Γολγοθά και του Σταυρού. Η σταυρωθείσα αλήθεια δεν βιάζει κανέναν, δεν οδηγεί κανέναν στον εξαναγκασμό. Μόνο ελεύθερα μπορεί κανείς να γνωρίσει και να ομολογήσει αυτή την αλήθεια. Η σταυρωθείσα αλήθεια απευθύνεται στην ελευθερία του ανθρωπίνου πνεύματος. Ο Εσταυρωμένος δεν κατέβηκε από το σταυρό, όπως ήθελαν και τον προκαλούσαν οι άπιστοι κι όπως ως σήμερα οι ίδιοι έχουν την ίδια απαίτηση, γιατί «επιθυμούσε έντονα την ελεύθερη αγάπη του ανθρώπου και όχι τον δουλικό φόβο ενός σκλάβου μπροστά στον ισχυρό που τον τρέμει πάντοτε».

Η θεία αλήθεια ήλθε στον κόσμο, ταπεινώθηκε, ποδο πατήθηκε, σταυρώθηκε από τις δυνάμεις αυτού του κόσμου και γι’ αυτό τελικά προβάλλεται ως η ελευθερία του πνεύ ματος. Μια θεία αλήθεια πού τρομοκρατεί τους ανθρώπους με τη δύναμη της, θριαμβεύει στον κόσμο και με τη βία υπο τάσσει τις ανθρώπινες ψυχές, ποτέ δεν έχει ανάγκη της ελευθερίας για να αναγνωρισθεί. Γι’ αατό λοιπόν το μυστήριο του Γολγοθά είναι το μυστήριο της ελευθερίας. Ο Γιός του Θεού έπρεπε να σταυρωθεί από τις δυνάμεις αυτού του κό σμου, για να στερεωθεί το βασίλειο της ελευθερίας του ανθρωπίνου πνεύματος.

Ο Θεός θέλησε να είναι τόσο ελεύθερος ο άνθρωπος, ώστε να φτάσει ακόμα στην έσχατη πράξη και να Τον σταυρώσει!!! Αυτή την ελευθερία υποστήριξε με όλη τη δύναμή του ο Υιός Του στην έρημο. Μας έχει πει: «Υπόδειγμα γαρ δέδωκα υμίν…» Με βάση αυτό το “υπόδειγμα” πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον πειρασμό του “ψωμιού” στην δύσκολη οικονομική κρίση που αντιμετωπίζουμε, τον πειρασμό του “θαύματος”- να μην περιμένουμε κάποιο εξωτερικό θαύμα για να σωθούμε, αλλά να πιστέψουμε στον εαυτό μας- χτυπώντας τον πειρασμό της “κοσμικής εξουσίας” της Νέας Τάξης…