Ο Γάμος του Κάδμου και της Αρμονίας

[[ δαμ- ων ]]

IV. Η Γυναίκα

Ο Κάδμος, ο ρήγας της Καδμείας, τιμούσε τη γυναίκα του Αρμονία. Δεν ήταν απλά το άλλο του μισό σαρκικά, αλλά και ψυχικά. Την έβλεπε όχι μόνο σαν σύντροφο της ζωής του, αλλά σαν το συμπληρωματικό μέρος, που του ήταν απαραίτητο για να ολοκληρωθεί σαν άνθρωπος. Με τη συντονισμένη τους δράση θα μπορούσαν να φτάσουν από το “κατ’ εικόνα” στο “καθ’ ομοίωσιν”. Μπορεί η γυναίκα να κατηγορείται από την εκκλησία για την αποστασία των πρωτόπλαστων και την εκδίωξη από τον Παράδεισο. Αυτή, όμως, είναι και το εισιτήριο του άντρα για τον κήπο της Εδέμ. Η συνοδοιπορία με την σωστή σύντροφο ( κι αντίθετα ), θα αναγκάσει τον αρχάγγελο να κατεβάσει την απαγορευτική ρομφαία, ν’ αλλάξει την όψη του προσώπου κι από αυστηρή και βλοσυρή σε χαρούμενη και γελαστή, και ν’ ανοίξει την πύλη της μακαριότητας, που θα προκύψει από σωστή ζεύξη και συνεργασία των δύο συντρόφων.

Οι σοφοί πρόγονοί μας τιμούσαν ιδιαίτερα τη γυναίκα. Ο Ιάμβλιχος στο έργο του “Περί Πυθαγορικού βίου”, μας μεταφέρει την άποψη του Πυθαγόρα : « Τιμή εις την γυναίκα εν γη και ουρανώ. Αυτή μας καθιστά ικανούς να κατανοώμεν την παντοδύναμον μητέρα, την Φύσιν. Αυτή είναι η καθηγιασμένη εικών της φύσεως και μας βοηθεί να ανερχώμεθα βαθμηδόν προς την ψυχήν του Κόσμου, ήτις δίδει γέννησιν , διατηρεί, ανακαινίζει και φέρει μαζί της τον Κόσμον των ψυχών εις το πέπλον του φωτός…

Αι γυναίκες αληθώς είναι θυγατέρες του Θεού, ως οι άνδρες είναι υιοί Του. Είναι δε η γυνή ως και ο ανήρ τριμερής, συντεθειμένος εκ πνεύματος, ψυχής και σώματος. Το σώμα εγεννήθη εν χρόνω και κατευθύνεται προς την Γην και την λήθην, η ψυχή όμως ήτις ήτο αρχήθεν μετά του Θεού, είναι θεία και αθάνατος. Όταν δε το σώμα διαλύεται εις την σποδόν, η ψυχή παραμένει ως αύτη ήτο κατά την στιγμήν, την μόνην στιγμήν της υπάρξεώς της.

Η ψυχή δεν έχει γένος. Διό η γυνή και ο ανήρ είναι ίσοι εις αξίαν ενώπιον του Θεού. Ούτω είναι ιέρειαι και ιερείς εις τους ναούς των θεών και τα Μαντεία της Δωδώνης και των Δελφών εφωτίσθησαν υπό γυναικών…».

Η συνέχεια >>> εδώ …

Ο Ν. Καζατζάκης βάζει στο στόμα του Φραγκόσκου της Ασίζης κάποια ερωτήματα:

« Γιατί ο Θεός έπλασε τη γυναίκα; Γιατί ξεκόλλησε από τον άντρα ένα πλευρό και την έπλασε; Και γιατί ζητάει σε όλη του τη ζωή ο άντρας να ξανασμίξει με το ξεκολλημένο πλευρό του;» Μέσα από το ερώτημα του Αγ. Φραγκίσκου βγαίνει η απάντηση. Ο άντρας νιώθει την έλξη για τη γυναίκα, γιατί θέλει να σμίξει με το πλευρό, που του αφαίρεσε ο Θεός!

Για τον Πυθαγόρα η γυναίκα έπρεπε να έχει υπ’ όψη τη θεία της γενεαλογία και να διάγει βίο σαν θυγατέρα του Θεού, να τιμά τον εαυτό της , να σέβεται το σώμα της και να φροντίζει για την καλή της φήμη. Το σώμα αν και υπολείπεται σε αξιολόγηση σε σχέση με τη ψυχή, αποτελεί όμως το ναό της θείας ψυχής (*1) και γι’ αυτό είναι άξιο σεβασμού. Έτσι είναι ανεπίτρεπτο να έχει σχέση με άλλο άνδρα, αλλά και ο άνδρας δεν πρέπει να έχει σχέση μ’ άλλη γυναίκα (*2). Σε περίπτωση που ο άνδρας απατήσει τη γυναίκα του, αυτή δεν πρέπει να του ανταποδώσει τα ίδια, ούτε για να τον εκδικηθεί με το να ξαπλώσει με άλλον άνδρα. Η τιμωρία του άνδρα, που ατίμασε το γάμο του, ανήκει στο Θεό. Αν η γυναίκα επιζητήσει να εκδικηθεί, θα κάνει αμαρτία (*3). Ακόμη κι αν βάρβαροι θρησκευτικοί ή πολιτικοί λόγοι το επιβάλουν, μια γυναίκα δεν πρέπει να προσφέρεται σε ξένον άνδρα, γιατί ο θείος νόμος είναι απαρασάλευτος: « μόνο η νόμιμη συνεύρεση είναι αγία ». Είναι τόσο τίμια και έγκριτη από το θείο η συζυγική ερωτική ένωση, που θεωρείται ιερή πράξη, ώστε η γυναίκα μετά απ’ αυτήν, την ίδια μέρα, να μπορεί να λάβει μέρος σε θρησκευτικές τελετές (*4)! Πάνω σ’ αυτό ενδεικτική είναι η αναφορά του Διογένη του Λαέρτιου ( VIΙΙ, 43), που μας λέει πως όταν ρώτησαν οι γυναίκες τη Θεανώ, τη γυναίκα του Πυθαγόρα: « ποσταία γυνή απ’ ανδρός καθαίρεται;» [ μεταφρ.: μετά από πόσες μέρες από την ερωτική επαφή μία γυναίκα είναι καθαρή;], αυτή απάντησε: « Από μεν του ιδίου ανδρός παραχρήμα, από δε του αλλοτρίου ουδέποτε. Τη δε προς τον ίδιον άνδρα μελλούση πορεύεσθαι παρήνει άμα τοις ενδύμασι και την αισχύνην αποτίθεσθαι, ανισταμένην τε πάλιν άμ’ αυτοίσιν αναλαμβάνειν » [ μεταφρ.: από τον ίδιο της τον άνδρα αμέσως, από άλλον άνδρα όμως ποτέ…].

Για το ίδιο θέμα ο Ιάμβλιχος μας μεταφέρει: « έτι δε το περιβόητον γενόμενον αποφθέγξασθαι κατά την σύνοδον, ως από μεν του ανδρός όσιόν εστιν αυθημερόν προσιέναι τοις ιεροίς, από δε του μη προσήκοντος ουδέποτε.» [Μετάφρ.: Λέγεται επίσης ότι στη συγκέντρωση είπε ( ο Πυθαγόρας ) και αυτό που στη συνέχεια έγινε περιβόητο, ότι εάν μετά από συνουσία με τον σύζυγο, η σύζυγος την ίδια μέρα παρευρεθεί σε τελετουργίες, τότε ο θεός θα τη συγχωρέσει. Εάν όμως έρθει σε συνουσία με άλλον άντρα, ποτέ δεν θα τη συγχωρέσει.] ( Ιάμβλιχου “Περί του Πυθαγορικού βίου”, 11, 55 )

Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα για μίμηση ήταν, κατά τον Πυθαγόρα, η Πηνελόπη, που καρτερικά, για είκοσι χρόνια, περίμενε την επιστροφή του Οδυσσέα, χωρίς να ενδώσει στις πιέσεις των μνηστήρων. Ο σοφός από τη Σάμο διακήρυττε πως η καλή γυναίκα είναι αρμονία σύνεσης κι εγκράτειας.

Ο Γ. Σακελλαρίου, καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπ. Αθηνών αναφέρει ένα σπουδαίο απόφθεγμα: « Ο πολιτισμός ενός Έθνους κρίνεται από την θέσιν που δίδεται εις την γυναίκα. Αλλοίμονον εις τον τόπον εκείνον, όπου οι άνδρες έπαυσαν να σέβονται τας γυναίκας, αλλά δις αλλοίμονον εκεί όπου αι γυναίκες έπαυασαν να σέβωνται τον εαυτόν των ».

Τη γυναίκα και την ένωσή της με τον άντρα υμνεί στο ποίημά του “Ο τέλειος πόθος” ο Άγγελος Σικελιανός:

…ενώ η Γυναίκα

όμοια κορφή όλη χιόνια

περιμένει ακοίμητη τον άντρα

τον ανέγγιχτο, τον άπαρτο, το μυστικό,

με την ψυχή

που μέσ’ απ’ την αγκάλη της γλιστρά ως θεός,

κι αφήνοντάς τη με το σπόρο

που ως διαμάντι στο σκοτάδι

μέσα της σκορπίζει

φλόγες άυλες

τρίλαμπες διχάλες και δροσιές,

λυτρώνεται,

και ορτός

κοιτάει κατάματα τον τρίσβαθο απονύχτερο ουρανό !...

Για τον Πυθαγόρα ο “οίκος” του ζευγαριού είναι η πηγή της φυλής, αλλά και ο ναός του Θεού, που πάντοτε είναι ανοιχτός κι ουδέποτε κλείνει. Είναι το ιερό, στο οποίο εισέρχεται το αστρικό φως του κόσμου για να ανατείλει η ψυχή του ανθρώπου. Θεμέλιος λίθος του “οίκου” είναι ο γάμος o οποίος καθιερώνεται από το θείο νόμο και είναι αγνός κι άγιος. Ο γάμος είναι « δυάς εν μονάδι ».(*5) Υποστήριζε τη συζυγική πίστη, λέγοντας χαρακτηριστικά πως όπως υπάρχει μόνον μια αλήθεια, έτσι υπάρχει κι ένας μόνο νόμος, ο νόμος της αρετής, που πρέπει να διέπει και τους δύο συντρόφους, και τον άντρα και τη γυναίκα (*6).

Είναι πολύ μεγάλος ο πόνος όταν ο χάρος έρθει απρόσμενα να σκιάσει την ευτυχία του ζευγαριού, παίρνοντας τον ένα από τους δυό συντρόφους. Ο Άδμητος θρηνώντας το θάνατο της αγαπημένης γυναίκας του, της Άλκηστης, λέει:

« Μου θυμίζεις αυτό που πληγώνει βαθιά την καρδιά μου.

πιο τρανή συμφορά δεν υπάρχει για τον άντρα όταν χάσει

την πιστή του γυναίκα…» ( Ευριπίδου “Άλκηστις”, στ. 878-881 )

Στα Ομηρικά Έπη, στη Μινωική και στη Μυκηναϊκή εποχή, οι γυναίκες κατείχαν αξιόλογη θέση στην αρχαία ελληνική κοινωνία. Σ’ αυτές στηρίζεται ο “οίκος”, ο θεσμός που κυριαρχεί αυτή την εποχή. Οι γυναίκες αγαπούν την οικογένειά τους, συζητούν ελεύθερα μαζί με τους άντρες, επικρατεί η μονογαμία και ο γάμος είναι ιερός και αδιάλυτος. Η γυναίκα μπορεί να διαλέξει τον άντρα της, ενώ οι συζυγικές σχέσεις βασίζονται σε αμοιβαία αγάπη και εκτίμηση Οι τρόποι συμπεριφοράς των συζύγων παρουσιάζονται απλοί, ευγενικοί και εγκάρδιοι. Η πολυτεκνία θεωρείται μεγάλο αγαθό και ευτυχία,

Στην αρχαία Σπάρτη οι γυναίκες ήταν σχεδόν ίσες με τους άντρες. Συγχρωτίζονταν ελεύθερα στο δημόσιο βίο και στους αθλητικούς αγώνες. Παντρεύονταν τον άντρα που θα αγαπούσαν, και είχαν γνώμη στα πολιτικά και δημόσια πράγματα. Είναι άραγε τυχαίο ότι ήταν οι Σπαρτιάτισσες που έλεγαν στους άντρες τους το γνωστό «Ή ταν ή επί τας»;

Η ιστορικός M. Katz αναφέρει: «τίποτα δεν είναι περισσότερο ανακριβές από την ιδέα της φυλακισμένης γυναίκας στην Αρχαία Ελλάδα».

Όπως λέει ο Ισχόμαχος στο Σωκράτη στο έργο του Ξενοφώντα «Οικονομικός», «σωστή γυναίκα είναι εκείνη που μπορεί να διευθύνει σωστά κάθε τι μέσα στο σπίτι της σαν συνεργάτης του άντρα της. Ο πλούτος έρχεται στο σπίτι με τον κόπο του άντρα, οικονομείται δε σωστά με τη φροντίδα της γυναίκας».

Και βέβαια υπήρχαν οι γυναίκες που υπηρετούσαν ως ιέρειες στους ναούς των διαφόρων θεών της αρχαιότητας. Ένας αριθμός τέτοιων ιερειών μνημονεύεται σε δημόσια έγγραφα, ενώ γίνεται λόγος για γυναίκες που επιλέγονταν στην Αθήνα από τις κοινωνικές τους ομάδες για να υπηρετήσουν ως επικεφαλής και υπεύθυνες («άρχουσαι») στα Θεσμοφόρια, μαζί με τις ιέρειες της συγκεκριμένης λατρείας.

Η δύναμη που ασκούσαν οι γυναίκες της αρχαίας Ελλάδας διαφαίνεται και από τους ρόλους που έχουν στις κλασικές κωμωδίες και τραγωδίες των Αριστοφάνη, Ευριπίδη, Αισχύλου, Σοφοκλή κ.λπ.

Δεν απασχολούνταν μόνο με τις οικιακές εργασίας, αλλά είχαν θέση και στη μόρφωση.

Σε μια επιτύμβια στήλη αναγράφεται: « όλος ο κόσμος της Αθήνας για μένα έκλαψε, για τα νιάτα και τη σωφροσύνη, και το πιο πολύ γιατί φρόντιζα πολύ για τη μόρφωσή μου και τη σοφία. Τα δάκρυα δε σταματάνε από του πατέρα μου τα μάτια, που χάσανε της ζωή του τη χαρά και τα χέρια που θα τον γεροκομούσαν. Τα χρόνια της ζωής μου είκοσι. ΑΘΗΝΑΪΣ ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΚΕΚΡΟΠΟΣ» Η ελληνική γραμματεία έχει να παρουσιάσει αξιόλογες ελληνίδες φιλοσόφους και επιστήμονες (*7).

Η αρμονία του γάμου εξαρτάται από τη διάθεση για συνεννόηση και την ομόνοια που επικρατεί ανάμεσα στους συζύγους. Στην οικογένεια, που λειτουργεί σωστά, όλα γίνονται με αμοιβαία συγκατάθεση. Ο Πυθαγόρας και πάλι έδινε συμβουλές στις γυναίκες ν’ αγαπούν τους άντρες τους πολύ περισσότερο από τους γονείς τους. Τις προέτρεπε να προσέχουν και να μην βρίσκονται αντίθετες προς του άντρες τους, ούτε να θεωρούν πως τους έχουν υποτάξει στη θέλησή τους, αν αυτοί υποχωρούν σε κάποια πράγματα. Ο Σαμιώτης σοφός έδινε συμβουλές ακόμη και για το ντύσιμο και τον στολισμό. Ο στολισμός της γυναίκας, έλεγε, πρέπει να είναι η απλότητα, η κοσμιότητα, η αλήθεια και η υποταγή. Η αξιοπρεπής γυναίκα οφείλει να χαρακτηρίζεται από μετριοφροσύνη και στην αμφίεσή της να είναι κοσμία και ν’ αποφεύγει τα ψεύτικα και πολυτελή φορέματα. Εξάλλου, η ωραιότητα, που προέρχεται από τη συνετή ζωή και όχι από τα φτιασίδια ευχαριστεί την γυναίκα που είναι πραγματικά ευγενής. Η καλή γυναίκα πρέπει να σέβεται τον Θεό και να ελπίζει ότι διαμέσου αυτού θα αποκτήσει ευδαιμονία. Επίσης οφείλει να υπακούει στους νόμους και στα Ιερά Ιδρύματα της χώρας της.

Στο Ευαγγέλιο του Θωμά αναφέρεται: « Ο Σίμων Πέτρος τους είπε, “Ας φύγει από μας η Μαρία (η Μαγδαληνή) γιατί οι γυναίκες δεν είναι άξιες της Ζωής”. Ο Ιησούς αποκρίθηκε, “Εγώ ο ίδιος θα την καθοδηγήσω για να την κάνω σαν άντρα, ώστε κι αυτή να γίνει πνεύμα ζωντανό και να μοιάζει μ’ εσάς τους άντρες. Γιατί κάθε γυναίκα που θα κάνει τον εαυτό της άντρα θα εισέλθει στη Βασιλεία των Ουρανών”. ( Απόκρυφ. Ευαγ. Του Θωμά, εδάφ. 114 ). Βλέπουμε ότι τα “τέκνα του Ισραήλ” δεν είχαν εκτίμηση στις γυναίκες, σε αντίθεση με τους προγόνους μας που τις τιμούσαν ξεχωριστά. Η υποτίμηση φαίνεται κι από πολλά αποσπάσματα της Π. Διαθήκης (*8).

Η γυναίκα που γίνεται πνεύμα ζωντανό, εμπνέει τον άντρα, του συμπαραστέκεται, και μαζί εισέρχονται στη Βασιλεία των Ουρανών. Η άξια σύντροφος του Κάδμου, η αγαπημένη γυναίκα του, που δεν τον εγκατέλειψε σαν έγινε φίδι, αλλά παρακάλεσε τους θεούς κι αυτή να γίνει φίδι, τον οδήγησε στα ουράνια δώματα. Η κόρη των θεών θέωσε τον θνητό Κάδμο!

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(*1). « Κύριε, ηγάπησα ευπρέπειαν οίκου σου και τόπον σκηνώματος δόξης σου ». ( Ψαλμ. κε’, 8 ).

(*2). « Τίμιος ο γάμος εν πάσι και η κοίτη αμίαντος. Πόρνους δε και μοιχούς κρινεί ο Θεός » ( Παύλου επιστ. Προς Εβραίους, ιγ’, 4 ).

(*3). « Σύντριψον τον βραχίονα του αμαρτωλού και πονηρού, ζητηθήσεται η αμαρτία αυτού, και ου μη ευρεθεί ». (Ψαλμ. θ’, 36 )

(*4). Είναι αντίθετη με την αρμονία στη φύση, και τους φυσικούς νόμους, η απαγόρευση της ιερής πράξης της ερωτικής επαφής μεταξύ των συζύγων, όταν ο σκοπός της δεν είναι η τεκνοποίηση, από πολλούς ανέραστους και κομπλεξικούς ιερωμένους. Ο Θείος Έρωτας επιτυγχάνεται όταν ο άνθρωπος γευτεί τον γήινο έρωτα. Μόνον αν καταφέρει να αγαπήσει πραγματικά, κι όχι κτητικά, τον σύντροφό του, θα μπορέσει να μεταστρέψει τον έρωτά του από τη γη στον ουρανό. Η ερωτική πράξη στους ανθρώπους δε γίνεται μόνο από ζωώδες πάθος, για ικανοποίηση της γενετήσιας ανάγκης, αλλά και σαν προσφορά αγάπης κι ένωσης συναισθηματικής, μα και ψυχικής. Η ψυχή στη φωτιά της ερωτικής ένωσης προσφέρει, δίνεται στην αδελφή ψυχή, της μιλάει δηλώνοντας την άρρηκτη σύνδεσή τους, της θυμίζει πως δεν υπάρχει χωριστότητα, αλλά ενότητα, πως πριν από αμνημόνευτους χρόνους όλες οι ψυχές ήσαν ενωμένες, ήσαν Ένα, και πως προορισμός τους είναι μετά από πολλούς αιώνες και πάλι να ενωθούν και να γίνουν Ένα.

(*5). Έκπληξη μας κάνει η θέση του Απ. Παύλου για το γάμο, ο οποίος, να τονίσουμε, ήταν άγαμος. Μπορεί να δίνει συμβουλές για το γάμο, μα παίρνει και θέση. Εμείς θα σας παραθέσουμε κάποια αποσπάσματα κι εσείς βγάλτε τα συμπεράσματά σας. « Περί δε ών εγράψατέ μοι, καλόν ανθρώπω γυναικός μη άπτεσθαι. Διά δε τας πορνίας έκαστος την εαυτού γυναίκα εχέτω, και εκάστη τον ίδιον άνδρα εχέτω » ( Α’ επιστ. Προς Κορινθίους, ζ’, 1-2 ). Θεωρεί, λοιπόν πως είναι καλό στον άνθρωπο να μην εγγίζει και να μη γνωρίσει διόλου γυναίκα! Και γιατί, παρακαλώ, να παντρευτούν; Λόγω του κινδύνου να περιπέσουν σε πορνεία! Όχι γιατί ο γάμος είναι θεσπισμένος από το Θεό. Κι ακούστε προτροπή προς τους γονείς: « Ώστε και ο εκγαμίζων καλώς ποιεί, ο δε μη εκγαμίζων κρείσσον ποιεί » ( ίδια επιστ. ζ’, 38 ). Ο πατέρας που παντρεύει την κόρη του καλά κάνει, αλλά αυτός που δε την παντρεύει κάνει καλύτερα…Λόγια από τον άνθρωπο, που διατείνεται πως τον καθοδηγεί το Αγ. Πνεύμα… « Μακαριωτέρα δε εστιν εάν ούτω μείνη, κατά την εμήν γνώμη. Δοκώ δε καγώ Πνεύμα Θεού έχειν » ( ίδια επιστ. ζ’, 40 ) . Προτρέπει την χήρα να μη παντρευτεί, αλλά να παραμείνει χήρα, για να είναι πιο ευτυχισμένη, κι όλα αυτά τα υποστηρίζει γιατί κατέχεται από το Πνεύμα Θεού. Αν έχει το Θεό του…Και συνεχίζει « Θέλω γαρ πάντας ανθρώπους είναι ως και εμαυτόν. Αλλ’ έκαστος ίδιον χάρισμα έχει εκ Θεού, ος μεν ούτως, ος δε ούτως. Λέγω δε τοις αγάμοις και ταις χήραις, καλόν εστίν εάν μείνωσι, ως καγώ. Ει δε ουκ εγκρατεύονται, γαμησάτωσαν. Κρείσον γαρ εστι γαμήσαι ή πυρούσθαι » ( ίδια επιστ., ζ’, 7-9 ). Εκφράζει την επιθυμία του όλοι οι άνθρωποι να μείνουν μαγκούφηδες, άγαμοι σαν κι αυτόν. Μα τότε πώς θα γεννηθούν άλλοι άνθρωποι πάνω στη γη; Μήπως, όλα αυτά, είναι αντίθετα προς το θείο θέλημα; Ο Θεός δεν είπε « αυξάνεσθε και πληθύνεσθε»;Παράξενες, κατά την ταπεινή μας γνώμη, απόψεις, και μάλιστα από τον πρωταπόστολο της εκκλησίας μας…

(*6). Πάλι απευθύνεται στο αιώνιο ζευγάρι, άντρας- γυναίκα, ο Άγγλος Σικελιανός στο ποίημά του “Αρμένισμα προς τον εαυτό μου”:

… Κι όπως κατόπι από τ’ ασύφταστο φιλί,

στην πρώτη τους αγάπη,

ο άντρας κ’ η γυναίκα, που μεράστηκαν στη μέση

σαν καρπό

καρδιά και πνέμα κ’ ηδονή,

ώρα πολλή, σαν κορεσμένοι από την ίδια αιωνιότητα,

αγκαλιάζονται βουβοί,….

(*7). Αναφέρουμε μερικές:

Αβροτέλεια: Πυθαγόρεια φιλόσοφος από Τάραντα

Αγλαονίκη: από Θεσσαλία, η πρώτη ελληνίδα αστρονόμος

Αίθρα: η μητέρα του Θησέα, που δίδασκε μαθηματικά με τη χρήση του άβακα και συμβόλων.

Αριγνώτη: πυθαγόρεια μαθηματικός από τη Σάμο, φιλόσοφος και συγγραφέας. Έγραψε το χαμένο βιβλίο “Περί

Αριθμών”.

Θεανώ: γυναίκα του Πυθαγόρα, συνέχισε το έργο του ονομαστού συζύγου της μετά το θάνατό του, μαζί με τις

κόρες τους Δαμώ, Μυία και Αριγνώτη. Σ’ αυτήν αποδίδεται η χρυσή τομή.

Νικαρέτη: από την Κόρινθο. Ασχολήθηκε με τη γεωμετρία

Διοτίμα: από τη Μαντινεία, η δασκάλα του Σωκράτη

(*8). Ας θαυμάσουμε τώρα τον μεγάλο μας , κατά την εκκλησία, πατριάρχη Αβραάμ: « Και εγένετο λιμός επί της γης, και κατέβη Άβραμ εις Αίγυπτον παροικήσαι εκεί, ότι ενίσχυσεν ο λιμός επί της γης. εγένετο δε, ηνίκα ήγγισεν Άβραμ εισελθείν εις Αίγυπτον, είπεν Άβραμ Σάρα τη γυναικί. Γιγνώσκω εγώ, ότι γυνή ευπρόσωπος εί. Έσται ουν , ως αν ίδωσί σε οι Αιγύπτιοι, ερούσιν ότι γυνή του έστιν αυτή, και αποκτενούσι με, σε δε περιποιήσονται. Και ειπόν ουν, ότι αδελφή αυτού ειμί, όπως αν εύ μοι γένηται δια σε, και ζήσεται η ψυχή μου ένεκέν σου. εγένετο δε, ηνίκα εισήλθεν Άβραμ εις Αίγυπτον, ιδόντες οι Αιγύπτιοι την γυναίκα αυτού, ότι καλή ήν σφόδρα, και είδον αυτήν οι άρχοντες Φαραώ και επήνεσαν αυτήν προς Φαραώ εισήγαγον αυτήν εις τον οίκον Φαραώ. Και τω Άβραμ εύ εχρήσαντο δι’ αυτήν, και εγένοντο αυτώ πρόβατα και μόσχοι και όνοι και παίδες και παιδίσκαι και όνοι και ημίονοι και κάμηλοι…» ( Γένεσις ιβ’ 10-16 ). Κι αφού ο Ιεχωβά άλλαξε το όνομα του Άβραμ σε Αβραάμ και της Σάρας σε Σάρρα, η ιστορία επαναλαμβάνεται: « Και εκίνησεν εκείθεν Αβραάμ εις γην προς λίβα και ώκησεν ανά μέσον Κάδης και ανά μέσον Σουρ. Και παρώκησεν εν Γεράροις. Είπε δε Αβραάμ περί Σάρρας της γυναικός αυτού, ότι αδελφή μου εστίν. Εφοβήθη γαρ ειπείν ότι γυνή μου εστί, μη ποτέ αποκτείνωσιν αυτόν οι άνδρες της πόλεως δι’ αυτήν. Απέστειλε δε Αβιμέλεχ, βασιλεύς Γεράρων, και έλαβε την Σάρραν…» ( Γένεσις, κ’ 1-2 ). Από τα παραπάνω φαίνεται ότι δύο ( τουλάχιστον) φορές εξέδωσε σαν πόρνη τη γυναίκα του ο Αβραάμ για να μη κινδυνεύσει η ζωή του και να περάσει καλά, παίρνοντας ως καλός νταβαντζής πλούσια ανταλλάγματα, για την πράγματι ωραιότατη γυναίκα του. Θα ήσαν ανάξια λόγου τα παραπάνω, αν δεν μας πρόβαλαν στην εκκλησία τον Αβραάμ ως ηθικό πρότυπο και δεν συμβούλευε ο ιερέας τις γυναίκες μας, στο μυστήριο του γάμου, να ζήσουν βίο όμοιο με τον βίο της Σάρρας. Στις καλένδες, λοιπόν, οι υπέρ βωμών κι εστιών αγωνιζόμενοι αρχαίοι Έλληνες, που είχαν ως αρετή να πολεμούν για τις κόρες και τις γυναίκες τους, και εύγε στους Ισραηλίτες “προπάτορες” που εκπόρνευαν τις γυναίκες τους! Η Πηνελόπη, που με πίστη και υπομονή περίμενε για 20 χρόνια την επιστροφή του συζύγου της δεν είναι πρότυπο μίμησης για τις Ελληνίδες, είναι όμως η Σάρρα!

Μήπως ήρθε η ώρα να βγάλουμε από τη ζωή μας το βιβλίο της ιστορίας των Ισραηλιτών, με τα δήθεν πρότυπα που μας παρουσιάζει, τα αντίθετα για την ηθική ακεραιότητα, την εντιμότητα και την αρετή, και να εισάγουμε την Ελληνική Μυθολογία; Η Π.Διαθήκη έχει να μας παρουσιάσει έναν κόσμο μοχθηρό, τον κόσμο της απάτης και της εκδίκησης. “Σιών” και “Αθήνα” αποτελούν δύο αντιδιαμετρικούς κόσμους, ο πρώτος είναι άξεστος, τραχύς, βίαιος, της οπισθοδρόμησης. Ο δεύτερος εξευγενισμένος, φωτεινός, της προόδου και της ανθρωπιάς. Γιατί αφήνουμε το σκοτάδι να μπει στη ζωή μας και διώχνουμε το φως;