Αν πιάσουν οι ευχές του ιερέα για το γάμο τη βάψαμε…

[[ δαμ- ων ]]

{Σ’ αυτό το άρθρο, που θα δοθεί σε τέσσερις συνέχειες, για να μην κουράσει τον αναγνώστη, θα σταθούμε στις ευχές που δίνει ο ιερέας στο μυστήριο του γάμου. Φυσικά και δεν έχουμε δώσει σημασία σε όσα εύχεται, αλλά και αν τα ακούσαμε δε γνωρίζουμε τον βίο των προσώπων, που μας δίνει σαν υπόδειγμα να μιμηθούμε…}

Κάποιος φίλος μας είχε καλέσει, πριν λίγες μέρες, στο γάμο της κόρης του. Γνωρίζαμε τη Δήμητρα από παιδούλα. Με μεγάλη μας χαρά παραβρεθήκαμε στο γάμο των νέων, που έγινε σε ένα ξωκλήσι της Τρίπολης. Μετά το μυστήριο επακολούθησε ένα γνήσιο ελληνικό γλέντι με πολύ κέφι. Αφήσαμε κατά μέρος τον προβληματισμό από το πολυνομοσχέδιο της κυβέρνησης και τις απολύσεις στο δημόσιο τομέα, την οικονομική κρίση, τα εξοντωτικά μέτρα της κυβέρνησης, τους φόρους και τα χαράτσια, την ανεργία, τα ψέματα των πολιτικάντιδων, τον ευτελισμό της Ελλάδας, και … ας πάει και το παλιάμπελο… γιατί μια ζωή την έχουμε. Δεν θα περιγράψουμε το γλέντι. Θα επικεντρωθούμε στις ευχές του ιερέα προς τους νεόνυμφους. Φυσικά ο ιερέας δεν ανέφερε στα πρότυπα και στα παραδείγματα που έπρεπε να έχουν οι νέοι κανένα ελληνικό όνομα. Λες και για την εκκλησία δεν υπάρχει η Ελλάδα. Γι’ αυτήν υπάρχει μόνο το Ισραήλ! Κι αν υποθέσουμε ότι η προ Χριστού Ελλάδα ήταν παγανιστική, από την εποχή που οι Έλληνες έγιναν Χριστιανοί, δεν υπήρξε κάποιος με αρετή και ήθος, ώστε να προβληθεί σαν πρότυπο; Με κατάπληξη ακούσαμε να μνημονεύονται τα βιβλικά πρόσωπα των Εβραίων της Π. Διαθήκης! Στην Ελλάδα με τη μεγάλη ιστορία και τον πολιτισμό δε βρέθηκε κανένα υπόδειγμα. Όλα εισαγωγής από το Ισραήλ! Κι επειδή το ήθος και η αρετή δεν έχουν σύνορα, ας δεχτούμε και παραδείγματα από άλλους λαούς. Όμως τα πρόσωπα που μνημονεύτηκαν στο μυστήριο του γάμου μόνο την δυσπιστία και το γέλιο μπορούν να προκαλέσουν. Γιατί αν αντιγράψουμε και μιμηθούμε τις πράξεις αυτών των προσώπων, στην οικογένεια θα επικρατήσει η διαφθορά, η πορνεία και η ανηθικότητα. Έτσι ο γάμος όχι μόνο δε θα στεριώσει, αλλά θα τιναχτεί στον αέρα. Δεν είναι στον χαρακτήρα μας να λοιδορούμε τα ιερά και τα όσια. Γι’ αυτό θα είμαστε προσεχτικοί στα σχόλιά μας, τα οποία θα στηριχθούν στα κείμενα της Π. Διαθήκης.

Η συνέχεια >>> εδώ …

Α΄. Αρραβώνας

Στο πρώτο μέρος του μυστηρίου έχουμε τον αρραβώνα. Σ’ αυτό ιερέας εύχεται: «… Και στήριξον τον αρραβώνα αυτών εν πίστει και ομονοία και αληθεία και αγάπη∙ συ γαρ, Κύριε, υπέδειξας δίδοσθαι τον αρραβώνα και στηρίζεσθαι εν παντί. Δια δακτυλιδίου εδόθη η εξουσία τω Ιωσήφ εν Αιγύπτω∙ δια δακτυλιδίου εδοξάσθη Δανιήλ εν χώρα Βαβυλώνος∙ δια δακτυλιδίου εφανερώθη η αλήθεια της Θάμαρ∙ δια δακτυλιδίου ο Πατήρ ημών ο ουράνιος οικτίρμων γέγονεν επί τον άσωτον υιόν∙…»

Τα δαχτυλίδια του Ιωσήφ και του Δανιήλ έχουν σχέση με τη εξουσία. Δεν έχουν με τη σύναψη δεσμού μεταξύ δύο ανθρώπων. Το δαχτυλίδι που έδωσε ο πατέρας στον άσωτο υιό έχει σχέση με τα πατρικά αισθήματα. Έτσι απομένει να σχολιάσουμε το δαχτυλίδι της Θάμαρ: «δια δακτυλιδίου εφανερώθη η αλήθεια της Θάμαρ». Ποια αλήθεια όμως; Ας τη δούμε όπως την παρουσιάζει ο συγγραφέας της αντίστοιχης ιστορίας από το κεφάλαιο της “Γένεσης”:

[[ Εκείνο τον καιρό ο Ιούδας έφυγε από τ΄ αδέρφια του και εγκαταστάθηκε κοντά σ’ έναν Οδολλαμίτη, που λεγόταν Ιράς. Εκεί ο Ιούδας είδε την κόρη κάποιου Χαναναίου, που τον έλεγαν Σουά, την πήρε γυναίκα του και πλάγιασε μαζί της. Εκείνη έμεινε έγκυος και γέννησε γιο που τον ονόμασε Ηρ. Έμεινε και πάλι έγκυος και γέννησε γιο που τον ονόμασε Αυνάν. Και ξαναγέννησε γιο και τον ονόμασε Σηλά. Ο Ιούδας βρισκόταν στο Χαζβί όταν γεννήθηκε ο Σηλά.

Για τον πρωτότοκο γιο του τον Ηρ ο Ιούδας του πήρε σύζυγο μια γυναίκα, που ονομαζόταν Θάμαρ. Ο Ηρ όμως δυσαρέστησε τον Κύριο, και ο Κύριος τον θανάτωσε. Τότε ο Ιούδας είπε στον Αυνάν: « Πήγαινε στη γυναίκα του αδερφού σου και εκπλήρωσε το καθήκον σου ως αδερφός του άντρα της, να δώσεις απόγονο στον αδερφό σου ». Ο Αυνάν, επειδή ήξερε ότι ο απόγονος δε θα ανήκε σ’ αυτόν, κάθε φορά που πλάγιαζε με τη γυναίκα του αδερφού του, έριχνε το σπέρμα στη γη, για να μη δώσει απόγονο στον αδερφό του. Αυτό που έκανε όμως δυσαρέστησε τον Κύριο, γι’ αυτό τον θανάτωσε κι αυτόν. Τότε ο Ιούδας είπε στην Θάμαρ τη νύφη του: «Μείνε χήρα στο σπίτι του πατέρα σου, ώσπου να μεγαλώσει ο γιος μου ο Σηλά »- γιατί φοβήθηκε μήπως θανατωθεί κι αυτός όπως τ’ αδέρφια του. Έτσι η Θάμαρ πήγε κι έμεινε στο σπίτι του πατέρα της.]] (“Γένεσις”, λη΄, 1-11)

Η δική μας λογική είναι εντελώς διαφορετική απ’ αυτήν των Εβραίων και δεν μπορεί να δεχτεί έναν Θεό, που θανατώνει κάθε άνθρωπο, ο οποίος τον δυσαρεστεί. Σε μια τέτοια περίπτωση ο πληθυσμός της γης θα έπρεπε να είναι λίγες χιλιάδες. Το Εβραϊκό έθιμο να παντρεύεται η χήρα τον επόμενο άνδρα της οικογένειας δεν μας απασχολεί. Όμως ο καημένος ο Αυνάν είχε κάθε δικαίωμα να διαλέξει αν θα κάνει παιδιά με τη Θάμαρ. Δεν ήταν ένα ζώο επιβήτορας! Και φυσικά είναι ατίμωση του ονόματός του να συνδέεται το όνομά του με την αυτοϊκανοποίηση (αυνανισμός). Ο άνθρωπος πήγαινε με γυναίκα. Δεν ήταν μονοερωτικός. Η ερωτική του ικανοποίηση δεν ήταν χειροποίητη. Μόνο που δεν τελείωνε μέσα στη γυναίκα… Το σπέρμα του το έχυνε στο χώμα και όχι στον κόλπο της γυναίκας. Και αυτό το έκανε γιατί ο σπόρος του θα αποδιδόταν στο νεκρό αδερφό του. Δεν θα ήταν το παιδί του. Θα θεωρούνταν παιδί του αδερφού του! Και πάλι δυσαρεστήθηκε ο Κύριος και τον ξεπάστρεψε κι αυτόν. Έτσι η Θάμαρ έμεινε για δεύτερη φορά χήρα. Αυτός ο Γιαχβέ έκανε πολλά χατίρια και είχε παράξενα βίτσια. Τον Λώτ, που γκάστρωσε τις δυό του κόρες, τον άφησε να ζήσει, για να έχει την ευκαιρία η εκκλησία μας να τον ανακηρύξει άγιό της. Για να μπορούμε να ρωτάμε κι εμείς τα μαθητούδια: «Ποιος δίκαιος άνθρωπος, που αγαπούσε ο Θεούλης, ήταν ταυτόχρονα και παππούς των παιδιών του»!

Την για δεύτερη φορά χήρα Θάμαρ, ο Ιούδας την προόριζε για τον τρίτο γιό. Ο πρώτος γιος δεν μπόρεσε να του δώσει εγγόνι, ο δεύτερος δεν ήθελε, δεν μπορεί, ο τρίτος θα του έδινε. Δεν ήταν δυνατό να ήταν τόσο γκαντέμης… Ας δούμε τη συνέχεια:

[[ Μετά από καιρό, πέθανε η γυναίκα του Ιούδα, κόρη του Σουά. Όταν τελείωσε το πένθος, ο Ιούδας πήγε μαζί με το φίλο του τον Ιρά τον Οδιλλομίτη στην Τιμνά, να δει αυτούς που κούρευαν τα κοπάδια του. Ειδοποίησαν λοιπόν την Θάμαρ ότι ο πεθερός της ανέβαινε στη Τιμνά για το κούρεμα των κοπαδιών. Τότε εκείνη έβγαλε τα φορέματα της χηρείας της, σκεπάστηκε με πέπλο, καλλωπίστηκε και κάθισε στο σημείο όπου ο δρόμος που οδηγεί στην Τιμνά διασταυρώνεται με το δρόμο προς την Αιναϊμ• γιατί έβλεπε ότι ο Σηλά είχε μεγαλώσει αλλά δεν του την είχαν δώσει για γυναίκα. Ο Ιούδας όταν την είδε τη νόμισε για πόρνη, γιατί είχε σκεπασμένο το πρόσωπό της. Πήγε λοιπόν προς το μέρος της και της είπε: «Άσε με να πλαγιάσω μαζί σου». Δεν την αναγνώρισε βέβαια ότι ήταν η νύφη του. Εκείνη όμως του είπε: «Τι θα μου δώσεις για να έρθεις μαζί μου;» Αυτός απάντησε: «Θα σου στείλω ένα κατσίκι από το κοπάδι μου». «Σύμφωνοι», του λέει εκείνη, «αλλά θα μου αφήσεις ένα ενέχυρο ώσπου να μου στείλεις το κατσίκι». Εκείνος τη ρώτησε: «Τι ενέχυρο να σου δώσω;» Και του απάντησε: «Το δαχτυλίδι σου με το σφραγιδόλιθο, το περιλαίμιό σου και το ραβδί που κρατάς στο χέρι σου». Της τα έδωσε και πήγε μαζί της, κι εκείνη έμεινε έγκυος απ’ αυτόν. Έπειτα σηκώθηκε κι έφυγε• έβγαλε το πέπλο από πάνω της, και ξαναφόρεσε τα φορέματα της χηρείας της.

Ο Ιούδας έστειλε το κατσίκι με το φίλο του τον Οδολλαμίτη για να πάρει πίσω τα ενέχυρα από τη γυναίκα, αλλά εκείνος δεν τη βρήκε. Ρώτησε τους ανθρώπους του τόπου εκεί: «Πού είν’ εκείνη η πόρνη που καθόταν στην Αιναϊμ, πλάι στο δρόμο;» Αλλά αυτοί του απάντησαν: «Δεν ήταν εδώ καμιά πόρνη». Τότε γύρισε πίσω στον Ιούδα και του είπε: «Δεν τη βρήκα• κι οι άνθρωποι του τόπου εκείνου μου είπαν ότι δεν ήταν εκεί καμία πόρνη». Ο Ιούδας είπε: «Ας τα κρατήσει• μόνο να μη γελοιοποιηθούμε. Εγώ το κατσίκι το ’στειλα αλλά εσύ δεν τη βρήκες». ]] (“Γένεσις”, λη΄, 12-23)

Η Θάμαρ, λοιπόν, είχε κάψες και ήθελε αρσενικό. Στην αναβροχιά, καλό είν’ και το χαλάζι, λέει ο λαό μας. Προκειμένου να νιώσει τη χαρά στα σκέλια της, πήγε με τον πεθερό της. Χρησιμοποίησε, όμως, την απάτη. Ντύθηκε πόρνη και τον περίμενε. Έβαλε το πέπλο της πορνείας και στήθηκε στο δρόμο απ’ όπου θα περνούσε ο Ιούδας. Είχε κι αυτός κάψες γιατί ήταν χήρος, οπότε ο χήρος έδωσε στη χήρα να καταλάβει! Αλλά η νύφη ήθελε αντάλλαγμα για το κοκό που θα έδινε στον πεθερό. Ένα κατσίκι καλό ήταν. Μα ο Ιούδας δε φανταζόταν το αναπάντεχο καλό που τον περίμενε στη διασταύρωση του δρόμου. Και δεν κράταγε αντάλλαγμα για τον αγοραίο έρωτα. Έτσι αναγκάστηκε να δώσει ενέχυρο για να του κάτσει η Θάμαρ. Και έδωσε τα πλέον πολύτιμα- πράγματα που δεν ανταλλάσσονται με τίποτα: το δαχτυλίδι με το σφραγιδόλιθο, σημείο της ταυτότητάς του, το περιλαίμιο, με το οποίο φύλασσε κάθε πολύτιμο στον κόρφο του, και το ραβδί, το σύμβολο τη εξουσίας του. Προκειμένου να γευτεί ό,τι είχε η Θάμαρ κάτω από το μισοφόρι της, ο Ιούδας παραχώρησε τα προσδιοριστικά του στοιχεία. Έφτασε δηλαδή στο έσχατο σημείο ευτελισμού. Το κάτω κεφάλι κυριάρχησε στο πάνω κεφάλι, το πάθος υπερίσχυσε της λογικής. Αυτό, που ήθελε να αποφύγει, δηλαδή να μη γελοιοποιηθεί, μπορεί να το απόφυγε φαινομενικά, αλλά στη σκέψη μας η γελοιοποίηση είναι γεγονός. Ας πάμε και στη συνέχεια της ιστορίας:

[[Μετά από τρεις περίπου μήνες, ήρθαν και είπαν στον Ιούδα: «Η νύφη σου η Θάμαρ πόρνεψε, και μάλιστα έμεινε έγκυος από την πορνεία της». Τότε ο Ιούδας είπε: «Βγάλτε την έξω από την πόλη να καεί». Την ώρα που την οδηγούσαν έξω, έστειλε να πουν στον πεθερό της: «Από τον άντρα που του ανήκουν αυτά τα πράγματα , απ’ αυτόν είμαι έγκυος. Αναγνώρισε λοιπόν», του λέει, «ποιανού είναι αυτό το περιλαίμιο, το ραβδί και το δαχτυλίδι με το σφραγιδόλιθο». Ο Ιούδας τα αναγνώρισε και είπε: «Αυτή είναι πιο δίκαιη από μένα, γιατί δεν την έδωσα στο Σήλα το γιο μου για γυναίκα». Και δεν ξαναπλάγιασε μαζί της.

Όταν ήρθε ο καιρός να γεννήσει η Θάμαρ, βρέθηκαν δίδυμα στην κοιλιά της. Την ώρα της γέννας, το ένα παιδί έβγαλε έξω το χέρι του. Η μαμή το έπιασε και του έδεσε ένα κόκκινο νήμα, και είπε: «Αυτός βγήκε πρώτος». Εκείνος όμως τράβηξε το χέρι του κι αμέσως βγήκε ο αδερφός του. Τότε η μαμή είπε: «Τι σκίσιμο έκανες!» Γι’ αυτό τον ονόμασαν Φαρές. Έπειτα βγήκε ο αδερφός του, που είχε στο χέρι του το κόκκινο νήμα και τον ονόμασαν Ζαχάρ.]] (“Γένεσις”, λη΄, 24-30)

Θαυμάζουμε εδώ το τεράστιο ηθικό ανάστημα του Ιούδα. Μόλις έμαθε πως η νύφη του ήταν έγκυος, έβγαλε την απόφαση να την κάψουν ζωντανή. Η πουτάνα δεν μπορούσε να ξεφτιλίσει την οικογένεια του απόγονου των Αβράαμ- Ισαάκ και Ιακώβ! Βλέπετε η φωτιά έχει τη δυνατότητα να εξαλείψει κάθε αιτία μιάσματος! Αλλά η Θάμαρ του ‘ριξε κατάμουτρα τα τρία προσδιοριστικά του στοιχεία και τον τάπωσε. Οπότε αυτός σαν δαρμένο σκυλί έβαλε την ουρά στα σκέλια και αναγνώρισε το δίκιο της Θάμαρ, γιατί αυτός ήταν η αιτία της πορνείας της και ό,τι είχε στα σπλάχνα της ήταν καρπός του γεροπόρνου. Η Θάμαρ μπορεί να ήταν πόρνη στο σώμα, ο Ιούδας όμως ήταν πόρνος στη ψυχή. Κι αυτό ήταν το χειρότερο.

…. Και έτσι έλαμψε η αλήθεια, που λέει στην ευχή του ιερέας στο μυστήριο του γάμου: «δια δακτυλιδίου εφανερώθη η αλήθεια της Θάμαρ»! Αν καταλάβαμε καλά, η Θάμαρ που έκανε την πόρνη και πηδήχτηκε για ένα κατσίκι, αλλά πήρε τελικά για ενέχυρο το δαχτυλίδι, είναι το πρότυπο της νύφης. Το δαχτυλίδι από σύμβολο εξαπάτησης και εκβιασμού μετατρέπεται σε σύμβολο σύνδεσης δύο ανθρώπων. Και το πέπλο της πορνείας είναι το σύμβολο της αγνότητας του γάμου, που θα συναφθεί μετά τον αρραβώνα. Με δύο λόγια ο παπάς εξομοιώνει τη νύφη με μία πόρνη…