Ιούδας: ο φιλάργυρος προδότης ή ο “βοηθός” στην εκπλήρωση του Θείου Σχεδίου…;

[[ δαμ-ων ]]

… Συνεχίζουμε τις παιδικές αναμνήσεις… Αυτές τις μέρες θυμόμαστε τα έθιμα που έσβησαν από τα εκθαμβωτικά φώτα της φτιασιδωμένης κι εκπορνευμένης γκλαμουριάς. Μπορεί για τους νεοκουλτουριάρηδες να είχαν έναν πρωτόγονο χαρακτήρα, μα είχαν κι ένα προσδιοριστικό στοιχείο. Έδιναν τον “αριθμό” της ταυτότητάς μας. Δήλωναν πως είμαστε κάποιοι, πως υπήρχαν κάποιες ρίζες. Όσα αντικατέστησαν τα “τότε” δεν έχουν κανένα στοιχείο ταυτότητας, είναι χαώδη κι ομιχλώδη, εισαγόμενα με ύποπτη και φαλκιδευμένη ετικέτα προέλευσης… Αντικαθιστώ κάτι από κάποιο καλύτερο, ανθρωπινότερο, σοφότερο, ωφελιμότερο. Δεν το αντικαθιστώ με στοιχεία που με υποβιβάζουν ως άνθρωπο, που με παγκοσμιοποιούν και με δείχνουν ομογενοποιημένο κι απρόσωπο! Χάνουμε βαθμιαία την ταυτότητά μας, μας αναγκάζουν να την ξεπουλήσουμε όσο- όσο για να ξεπεράσουμε την επιβληθείσα οικονομική κρίση. Μακάρι να διαψευστώ… Όσοι είμαστε στα ..ήντα θυμόμαστε πως τη Μ. Παρασκευή μαζί με την περιφορά του επιτάφιου γινόταν και το κάψιμο του Ιούδα. Κατασκευάζαμε ένα ομοίωμα ανθρώπου, παραγεμισμένο με άχυρα, το κρεμάγαμε από ένα καδρόνι και με κλαριά από ελιές ή κληματσίδες, που είχαν όλα τα σπίτια, ανάβαμε φωτιά και το ομοίωμα καιγόταν ξορκίζοντας το κακό της προδοσίας. Κατά την παράδοση, το κάψιμο του Ιούδα, μακρινός απόηχος των δρωμένων στα πλαίσια του μεσαιωνικού χριστιανικού θεάτρου, είναι η τιμωρία του προδότη, που δεν εξιλεώθηκε ούτε με τον αυτοχειριασμό του, αφού και αρχαία παράδοση που αναφέρουν οι Πράξεις των Αποστόλων (α' 18) λέει ότι ούτε η γη δεν τον δέχθηκε, όταν έσπασε το κλαδί της αγχόνης «και πρηνής γενόμενος, ελάκησε μέσος και εξεχύθη πάντα τα σπλάγχνα αυτού...», ενώ ο τόπος εκείνος ονομάστηκε «Ακελδαμά», τουτέστιν χωρίον αίματος. Κατά τον Πάπιο μάλιστα το κουφάρι του Ιούδα «επρήσθη τοσούτον την σάρκα, ώστε μηδέ οπόθεν άμαξα ραδίως διέρχεται εκείνον δύνασθαι διελθείν, αλλά μηδέ αυτόν μόνον τον της κεφαλής όγκον αυτού». Οι Ευαγγελιστές περιγράφουν τον Ιούδα ως άτομο εγωιστικό, ιδιοτελές και φιλάργυρο και ίσως γι' αυτό «εβάσταζε και τα βαλλόμενα» (Ιωάν. ιβ', 6) στο «γλωσσόκομον», το ταμείο δηλ. της μικρής ομάδας τους, έχοντας και τη διαχείρισή του, για τις καθημερινές ανάγκες. Αμφιλεγόμενη και μυστηριώδης μορφή ο Ιούδας, απασχόλησε ήδη τους Πατέρες και πολλούς εκκλησιαστικούς συγγραφείς και αποτέλεσε το σύμβολο της προδοσίας για το χρήμα και όχι μόνο. Ιδιαίτερα ο ελληνικός λαός βίωνε την αποστροφή του προς τον προδότη του Χριστού και με δρώμενα, στον περίβολο των ναών ή και στις πλατείες κτλ., με το «κάψιμο» του Ιούδα. Oι χριστιανοί παραδοσιακά κατηγορούν τον Ιούδα ότι βοήθησε και ενθάρρυνε τη Σταύρωση και το όνομά του έχει γίνει συνώνυμο της προδοσίας. Σύμφωνα με τον Όσιο Λουκά, ο Ιούδας «ήταν δαιμονισμένος». Κατηγορήθηκε από τον χριστιανικό κόσμο και αποτέλεσε το πιο μισητό βιβλικό πρόσωπο. Δίπλα στα γεγονότα που αντλούνται από την Κ. Διαθήκη έχουμε την προσθήκη και άλλων μυθικών γεγονότων. Δεν φτάνει που πρόδωσε τον Χριστό. Προηγουμένως δολοφόνησε τον πατέρα του και έσμιξε σε ανίερο γάμο με τη μητέρα του. Όχι μόνο προδότη, αλλά και πατροκτόνο και αιμομίχτη ήθελε τον Ιούδα ένα μακροσκελές ποίημα της Κρητικής Αναγέννησης, γραμμένο από λατινοτραφή κληρικό.

Η Συνέχεια >>> εδώ…

Τελικά ο Ιούδας είναι ο καταραμένος προδότης ή ένας από τους πρωταγωνιστές στο «θείο δράμα», χωρίς τον οποίο δεν θα γινόταν η σταύρωση κι επομένως η σωτηρία της ανθρωπότητας; Οι Καθολικοί αναθεωρούν τις απόψεις τους! Να «καθαρίσει» το όνομα του Ιούδα Ισκαριώτη, ο οποίος πρόδωσε τον Ιησού με ένα φιλί, αποφάσισε το Βατικανό. Η αποκατάσταση του ανθρώπου που έλαβε 30 αργύρια, για να υποδείξει στους Ρωμαίους τον Χριστό στον Κήπο της Γεθσημανής, στηρίζεται στον συλλογισμό ότι ο Ιούδας δεν ήταν εσκεμμένα κακός, αλλά απλώς «εκπλήρωνε την αποστολή του στο σχέδιο του Θεού». Όπως αναφέρουν “Τα Νέα”, ο Βάλτερ Μπραντμούλερ, επικεφαλής της Επιτροπής του Ποντίφικα για την Ιστορική Επιστήμη, έχει αρχίσει εκστρατεία με στόχο να κάνει τους πιστούς να δουν με συμπάθεια τον άνθρωπο-προδότη. O θεοφιλέστατος Μπραντμούλερ ανακοίνωσε στους συναδέλφους του ότι έχει έρθει η ώρα για «μια άλλη ανάγνωση» της ιστορίας του Ιούδα. O Μπραντμούλερ δήλωσε ότι η αποκατάσταση του Ιούδα «θα έλυνε το πρόβλημα μιας προφανούς έλλειψης οίκτου του Ιησού απέναντι σε έναν από τους πιο στενούς του συνεργάτες». Όπως είπε στη La Stampa, υπάρχει μια χριστιανική παράδοση σύμφωνα με την οποία ο Ιησούς συγχώρεσε τον Ιούδα και τον διέταξε να εξαγνιστεί με «πνευματικές ασκήσεις» στην έρημο. Στους κύκλους των διανοουμένων δεν ήταν πάντα αποδεκτή η δαιμονοποίηση του Ιούδα. Ειδικοί της Βίβλου υποστηρίζουν ότι ο Ιούδας «έπεσε θύμα θεολογικής δυσφήμησης, που συνέβαλε στη δημιουργία αντισημιτισμού» κατασκευάζοντας την εικόνα του «μοχθηρού κακού» που είναι έτοιμος να προδώσει για το χρήμα. Η κίνηση να «καθαριστεί» το όνομα του Ιούδα συμπίπτει με τα σχέδια για την έκδοση του φερομένου ως “Ευαγγελίου του Ιούδα” για πρώτη φορά στα αγγλικά, τα γερμανικά, τα γαλλικά, αλλά και τα ελληνικά. Παρ' όλο που δεν έχει γραφεί από τον Ιούδα, λέγεται ότι εκφράζει την πεποίθηση των πρώτων χριστιανών, η οποία τώρα κερδίζει έδαφος στο Βατικανό, ότι με την προδοσία του Ιησού ο Ιούδας έφερνε εις πέρας μια θεϊκή αποστολή, που οδήγησε στη σύλληψη και τη Σταύρωση του Ιησού και επομένως στη σωτηρία του ανθρώπου. Το σημαντικότερο εδάφιο του αμφιλεγόμενου ευαγγελίου είναι αυτό όπου ο Ιησούς λέει στον Ιούδα: «Εσύ θα θυσιάσεις τον άνθρωπο που με ενδύει». Το Ευαγγέλιο αυτό δείχνει πως ο Ιούδας ήταν ο μόνος από τους αποστόλους που κατάλαβε την επιθυμία του Ιησού να αποβάλει "το φθαρτό του σαρκίο". «Σε αυτήν την εκδοχή, ο Ιούδας είναι ο καλός», επισήμανε ο Μπαρτ Εχραμ καθηγητής Θεολογίας στο πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας. «Ήταν ο μόνος από τους αποστόλους που κατάλαβε τον Ιησού», πρόσθεσε. Στην εισαγωγή του, το Ευαγγέλιο του Ιούδα αναφέρει πως αποτελεί «τη μυστική καταγραφή των αποκαλύψεων που έκανε ο Ιησούς σε συνομιλία του με τον Ιούδα». Σε άλλο σημείο αναφέρει πως ο Ιησούς είπε στον Ιούδα: «Θα τους ξεπεράσεις όλους (τους αποστόλους) γιατί εσύ θα θυσιάσεις το σώμα που με περιβάλλει». «Η ιδέα του ευαγγελίου αυτού είναι ότι ο Ιησούς είναι ένα πνεύμα παγιδευμένο σε ένα φθαρτό σώμα», εξήγησε ο Εχραμ και πως «η σωτηρία έρχεται όταν ξεφύγουμε από την ύπαρξή μας. Ο Ιούδας είναι λοιπόν αυτός που τον βοηθά να ξεφύγει, επιτρέποντας στο σώμα του να πεθάνει», υπογραμμίζει. Με άλλα λόγια, ο Ιούδας, διευκολύνοντας το θάνατο του Ιησού, τον βοηθά να απαλλαγεί από την υλική του σάρκα και να απελευθερώσει το θείο σπινθήρα του. Το γεγονός ότι ο Ιησούς αναθέτει αυτό το καθήκον στον Ισκαριώτη είναι ένα δείγμα του πόσο τον ξεχώριζε.

Αυτή την εκδοχή παρουσιάζει και ο Ν. Καζαντζάκης στο μυθιστόρημα “Ο τελευταίος πειρασμός” από το οποίο παραθέτουμε το ακόλουθο απόσπασμα:

[[ Έγνεψε ο Ιησούς στον Ιούδα. Κι αυτός ήρθε και στάθηκε δίπλα του• θα ‘χαν κρυφές κουβέντες οι δυο τους, γιατί μιλούσαν σιγά, και πότε έσκυβε το κεφάλι ο Ιησούς, πότε ο Ιούδας, και φλωροζύγιαζαν τα λόγια τους, να δώσει ο ένας απόκριση στον άλλο.

- Συχώρεσέ με, Ιούδα αδερφέ μου, έλεγε ο Ιησούς, μα πρέπει.

- Κι άλλη φορά σε ρώτησα, ραβή, δεν υπάρχει άλλος δρόμος;

- Όχι, Ιούδα αδερφέ μου• κι εγώ θα το ΄θελα, ως τα τώρα το ΄λπιζα κι εγώ και περίμενα• του κάκου• όχι, δρόμος άλλος δεν υπάρχει• έφτασε η συντέλεια του αιώνα• θα γκρεμιστεί ο κόσμος ετούτος, η βασιλεία του Πονηρού• θα ΄ρθει η βασιλεία των ουρανών• εγώ θα τη φέρω• πώς; πεθαίνοντας• δρόμος άλλος δεν υπάρχει. Μην τινάζεσαι, Ιούδα αδερφέ μου• σε τρεις μέρες θα αναστηθώ.

- Μου το λες για να με παρηγορήσεις, για να με κάμεις να σε προδώσω, δίχως να σπαραχτεί η καρδιά μου• λες πως αντέχω, για να μου δώσεις κουράγιο• όχι, όσο ζυγώνουμε στη φοβερή στιγμή, όχι, δεν αντέχω, ραβή μου!

- Αντέχεις, Ιούδα αδερφέ μου• ο Θεός θα σου δώσει τη δύναμη, όση σου λείπει, γιατί πρέπει• πρέπει εγώ να σκοτωθώ κι εσύ να με προδώσεις• εμείς οι δυο πρέπει να σώσουμε τον κόσμο• βόηθα με.

Ο Ιούδας έσκυψε το κεφάλι, και σε λίγο:

- Αν ήταν εσύ να πρόδινες το δάσκαλό σου, θα το ‘κανες;

Πολλήν ώρα έμεινε ο Ιησούς συλλογισμένος• τέλος:

- Όχι, είπε, φοβούμαι πως δε θα μπορούσα• γι’ αυτό κι ο Θεός με λυπήθηκε και μου ΄δωκε το χρέος το πιο εύκολο: να σταυρωθώ.

Τον πήρε από το μπράτσο ο Ιησούς και του μιλούσε σιγά, μαυλιστικά. Μη με παρατήσεις μόνο, βόηθα με• δε μίλησες στον αρχιερέα του Καϊάφα; Δεν είναι έτοιμοι αρματωμένοι, οι δούλοι του ναού πού θα με πιάσουν; Δεν έγιναν όλα, Ιούδα αδερφέ μου, όπως τα ‘χαμε συμφωνημένα; Ας γιορτάσουμε το λοιπόν απόψε το Πάσχα όλοι μαζί, και θα σου γνέψω εγώ να σηκωθείς να πας να τους φέρεις… ]]

Τελικά, μήπως ο Ιούδας είναι ο μεγάλος παρεξηγημένος; Αν είχε ως αποστολή να υποβοηθήσει τον Ιησού στο θείο δράμα, θα πρέπει να είχε τεράστιο απόθεμα δύναμης γνωρίζοντας πως το πρόσωπό του θα γνώριζε την αιώνια αποστροφή, μερικές φορές το μίσος των φανατικών και το αιώνιο ανάθεμα. Είναι ο φιλάργυρος προδότης, ο ανάξιος μαθητής, αυτός που αιώνια θα καίγεται στο πυρ της κόλασης;

Κανείς δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις σ’ αυτά αλλά και σε δεκάδες άλλα ερωτήματα…