Κυριακή 18 Απριλίου 2010

Για να περάσει ο σχεδιασμός της ανάπτυξης στην περιφέρεια, Η Βοιωτία στην Στερεά και ΟΧΙ στην Αττική


από τον πολ-μηχ. Θεόδωρο Κ. Παπαϊωάννου*

Διάβασα απόψεις για τη θέση της Βοιωτίας στον νέο διοικητικό Χάρτη. Συμφωνώ με την απόφαση του Νομ/κου Συμβ/λίου και τον Λ. Καράντζαλη που προτείνουν την παραμονή της Βοιωτίας στο σημερινό περιφερειακό σχήμα . Αντίθετες απόψεις έχουν εκφράσει οι Δ. Αγγέλου, Κ. Παπασπύρου και Ν. Τρικαλίτης. Οι τρείς τους βλέπουν καλύτερη την ένταξη του νομού μας στην Περιφέρεια Αττικής και άθελά τους ενισχύουν τον λεγόμενο Αθηνοκεντρισμό ‘’φιλοσοφία ‘’ προς την οποία διαφωνώ όπως θα αναλύσω στη συνέχεια . Σήμερα στα 2 τετραγωνικά χιλιόμετρα με βάση την πλατεία Συντάγματος και πλευρές στραμμένες προς τα πολυτελή βόρεια προάστια κλείνεται η περιοχή όπου αποφασίζονται οι τύχες της Ελλάδας. Τα μεγάλα έργα που δημιουργούν κακοπληρωμένες εν πολλοίς θέσεις εργασίας κακοπληρωμένες και δυσανάλογα προς τα δισ που απομυζούν εκεί σχεδιάζονται .Τα παρασιτικά επαγγέλματα που έχουν το μέγιστο ποσοστό στο ΑΕΠ, προσφέροντας ελάχιστα ή καθόλου στην παραγωγή του εκεί θάλλουν Η Αθήνα είναι μια ‘’τεχνητή’’ πρωτεύουσα, χωρίς την κατάλληλη γεωγραφική θέση και τους φυσικούς πόρους για την αυτοσυντήρηση της ,αλλά μια σειρά από ατυχείς επιλογές ή ευτυχείς συγκυρίες την «προίκισαν» με την πολιτική παρουσία του κράτους. Το επιχείρημα ότι η Αθήνα είναι ο φορέας της ιστορικής μας μνήμης , είναι αληθές αλλά με μια αντίστροφη-αρνητική ερμηνεία: η παρουσία του Παρθενώνα, και ό,τι αυτό σημαίνει για τη συνέχεια του Ελληνισμού, απλώς εκφράζει την απουσία ισότιμης ιστορικής φιλοδοξίας στους Νεοέλληνες που κατοικούν στην Αθήνα, να ξεπεράσουν τα αδιέξοδα τους και τη μιζέρια μιας καθημερινότητας χωρίς δημιουργία, απλώς εκφράζει για όλους μας τους Νεοέλληνες την ανεπάρκεια μας να σχεδιάσουμε μια νέα ιστορική υπέρβαση, των προβλημάτων και του μέλλοντος του συνόλου της κοινωνίας μας και όχι μόνο της Αθήνας. Η Αθήνα όμως είναι ο ηγεμόνας-κυρίαρχος του ελλαδικού χώρου. Ο μίτος της Αριάδνης για την έξοδο από τον σημερινό σκοτεινό λαβύρινθο της υπανάπτυξης είναι η πολιτική πρόταση για τη νέα περιφερειακή και αποκεντρωμένη οργάνωση-ανάπτυξη της ελληνικής πολιτείας και αντιστοιχεί σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα αναπτυξιακού σχεδιασμού ταυτόχρονα στην Αθήνα και με έμφαση στην περιφέρεια. Η πρόταση φιλοδοξεί να σπάσει τα αδιέξοδα της ναπολεόντειας και οθωμανικής οργάνωσης της διοίκησης της ελληνικής πολιτείας και να αναδείξει την Ελλάδα των περιφερειών. Είναι μια νέα αντίληψη για τη συγκρότηση της ελληνικής πολιτείας και της οικονομίας που προκύπτει από την ανάγκη για το στρατηγικό εκσυγχρονισμό της διοίκησης σε συνδυασμό με τον αναγκαίο εκσυγχρονισμό της οικονομίας. Η ιδέα αποβλέπει στην ανάδειξη των ιστορικών-γεωγραφικών περιφερειών (π. χ. Κρήτη, Θεσσαλία , Ήπειρος, Στερεά κ.λπ.) σε αυτόνομες οικονομικές, πολιτιστικές, πολιτικές οντότητες, σε ισότιμη βάση μεταξύ τους και με απελευθέρωση από τον αναχρονιστικό και α¬ναποτελεσματικό κεντρικό συγκεντρωτισμό. Η παραγω¬γική τους δομή θα διαρθρωθεί στη λογική της ολοκληρωμέ¬νης ανάπτυξης με αξιοποίηση των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων. Η νέα αυτή περιφερειακή οργάνωση εναρμονίζεται τόσο με την α¬ντίληψη για μια Ευρώπη των περιφερειών όσο και με την α¬ντίληψη υπέρβασης της αναποτελεσματικότητας που δη¬μιουργούν οι κάθε είδους το¬πικισμοί. Η λειτουργία της αποκέ-ντρωσης (και όχι αποσυγκέντρωσης) στη νέα αυτή περι¬φερειακή οργάνωση θα επι¬τευχθεί: Με τη μεταφορά πόρων, ε¬ξουσίας και στελεχών σε πο¬λιτιστικό, πολιτικό και οικο¬νομικό επίπεδο και των κέντρων λήψης αποφάσεων.. Οικονομικές δραστηριότητες στην περιφέρεια και επιλογή πολιτιστικού προσώ¬που που να οδηγούν σε τοπι¬κή ολοκλήρωση. Η περιφέρεια πρέπει να κα-θορίζει και να ελέγχει το μηχανισμό λήψης αποφάσεων. Να είναι κυρία της στρατολό¬γησης του πολιτικού προσω¬πικού και, μαζί με την πολιτι¬κή θέληση, να 'χει τα μέσα για την αναμόρφωση της αναπτυ¬ξιακής της φυσιογνωμίας. Έτσι θα πάψει η Αθήνα να είναι πολιτικός διαιτητής στις περι¬φερειακές συγκρούσεις και κάθε περιοχή θα αυτοκαθορισθεί . Αποκέντρωση σημαίνει απελευθέρωση των μηχανι¬σμών ελέγχου και σπάσιμο του μπλοκ ηγεμονίας (πολιτι¬κό, οικονομικό, πολιτιστικό) της Αθήνας στην περιφέρεια. Σημαίνει το ενδογενές δυνα¬μικό κάθε περιοχής να επιλέ¬ξει πρόσωπα, οργάνωση και μορφή εξουσίας και χωρίς υπερβολή, τη δημιουργία τοπικών αναπτυ¬ξιακών κινημάτων που θα 'χουν στα χέρια τους μη¬χανισμούς πολιτικού ελέγ¬χου όπως ο τοπικός κομματι¬κός μηχανισμός, τα μαζικά μέσα επικοινωνίας, η πολιτι¬στική διαπαιδαγώγηση. Και βέβαια σημαίνει την οικονο¬μική αποκέντρωση. Πώς όμως; Με την παραγωγική αποκέ¬ντρωση, με την έννοια μιας παραγωγής λειτουργικά και τοπικά ολοκληρωμένης, που σημαίνει την επιλογή προϊ¬όντων και μεθόδων παραγω¬γής που οδηγούν στην εν¬δυνάμωση και ολοκλήρωση του τοπικού παραγωγικού συ¬στήματος και όχι στην απο-διάρθρωση του. Και αποκέ¬ντρωση σε επίπεδο προγραμ¬ματισμού. Δηλαδή το ενδογε¬νές δυναμικό κάθε περιοχής, στο πλαίσιο μιας καθολικής κινητοποίησης και ενημέρω¬σης, θα καθορίζει στόχους, διαδικασίες και μέσα προ¬γραμματισμού της ανάπτυξης της. Το ερώτημα αν «σωτηρία για την Αθήνα είναι η δη¬μιουργία νέας πόλης πρω¬τεύουσας ή η μεταφορά της στη Θεσσαλονίκη » εκτιμώ ότι ξεπερ¬νιέται με την πρόταση της νέας περιφερειακής οργάνω¬σης της πολιτείας και την α¬νάδειξη σε καθεμία από τις 13 περιφέρειες(προσωπικά θα ήθελα 14) αντίστοι¬χων πόλεων ανταγωνιστριών προς την Αθήνα, με την έννοια των θετι¬κών λειτουργικών έλξεων που θα δημιουργηθούν . Με τη νέα πρό¬ταση το μεγαλύτερο μέρος των διοικητικών-επιτελικών διαδικασιών θα μετα¬φερθεί στις αντίστοιχες περι¬φέρειες. Εννοείται βέβαια ότι οι ανάγκες για κεντρικό στρα¬τηγικό σχεδιασμό που θα κα¬λυφθούν από το κέντρο-Αθήνα για να ικανοποιηθούν α¬παιτούν μια νέα στρατηγική μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και εφαρμογή σύγ¬χρονων μεθόδων διοίκησης -οργάνωσης - επικοινωνίας, που παρέχει το σημερινό επίπεδο τεχνολογίας. Για την πληρότητα της πρότασης εκτιμώ ότι στην Αθήνα απαιτούνται ρυθμιστικές παρεμβάσεις, που θα μειώσουν το κόστος λειτουργίας της πόλης και θα βελτιώσουν τις συνθήκες δια¬βίωσης. Κυρίαρχες ρυθμιστι¬κές επεμβάσεις θεωρώ: α) στο κυκλοφο¬ριακό, β) τη μεσομακροπρόθεσμη πολι-τική μείωσης του πληθυ¬σμού, με τη θέσπιση κινήτρων γ) την πολιτική βιο¬μηχανικής αποκέντρωσης. Η μέχρι σήμερα πολιτική μετε¬γκατάστασης των βιομηχανιών στην περιφέρεια δεν υ¬πήρξε ιδιαίτερα αποτελεσμα¬τική και τούτο γιατί το επεν¬δυόμενο κεφάλαιο δεν ενδια¬φέρεται μόνο για τα ποσοστά κέρδους αλλά και για προσβά¬σεις σε δίκτυα πολιτικής ε¬ξουσίας και ηγεμονίας, τα ο¬ποία υπάρχουν αυτή τη στιγ¬μή στην Αθήνα . Βιομη¬χανική αποκέντρωση θα γίνει όταν, πέρα των κινήτρων, με τη νέα περιφερειακή οργάνω¬ση - ανάπτυξη, οι περιφέρειες θα αποκτήσουν πολιτική φήμη και θα εδραιώσουν την πο¬λιτική ηγεμονία τους. Η προοπτική της «Σωτηρίας της Αθήνας» και της ώθη¬σης της ελληνικής κοινωνίας σε νέα αναπτυξιακή τροχιά στο πλαίσιο της νέας πολυπεριφερειακής οργάνωσης-ανάπτυξης της ελληνικής πο¬λιτείας, μπορεί να χαρακτηρι¬σθεί σήμερα δυναμική πολιτι¬κή ουτοπία. Η πραγματοποί¬ηση της αποτελεί στοίχημα για τη ζωτικότητα και τη δυναμική ενός αναπτυξιακού κινήματος. Ενός αναπτυξια¬κού κινήματος που θα λει¬τουργήσει μέσα σε δοσμένο πλαίσιο πολιτικών δυνάμεων αλλά και που θα εμπνέεται από τη φαντασία και την τόλ¬μη μας να καθορίσουμε ένα νέο τρόπο ζωής στην Ελλάδα. Πορεία όχι εύκολη, όχι όμως και αδύνατη. Και να μην ξεχνάμε τους στί¬χους του Μαγιακόβσκι, ενός ποιητή (όχι πολιτικού) της πολιτικής: «Σ' αυτή τη ζωή να πεθαίνει κανείς δεν είναι δύ¬σκολο. Να οικοδομήσεις τη ζωή, είναι πολύ πιο δύσκολο».

*Διετέλεσε Κοινοτάρχης στο Δήμο Βαγίων & Γεν.Γραμ.ΚΕΔΚΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια: