Δημήτρης Νανόπουλος: Ο Έλληνας επιστήμονας που προσπαθεί να ερμηνεύσει το σύμπαν

[[ δαμ-ων ]]

Πριν από λίγες μέρες από την Ελληνική Μαθηματική Εταιρία και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Εύβοιας πραγματοποιήθηκε στη Χαλκίδα μια παγκόσμια συνάντηση καθηγητών από τα Πανεπιστήμια της Ευρώπης, των ΗΠΑ, της Κύπρου και της Ελλάδας με κεντρικό ομιλητή τον κ. Κώστα Δασκαλάκη καθηγητή στο Μ.Ι.Τ των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Στην «κουβεντούλα» αναφέρθηκε το όνομα του Δημήτρη Νανόπουλου. Θεωρώ χρέος μου να σας παραθέσω λίγες πληροφορίες για τον Έλληνα Φυσικό που τιμά την πατρίδα μας.

Ο Δημήτρης Νανόπουλος δεν είναι ευρέως γνωστός, ιδίως στη νεολαία μας, όσο ο Σάκης Ρουβάς για παράδειγμα ή ο Ηλίας Ψινάκης. Είναι όμως ένα από τα πιο ισχυρά επιστημονικά μυαλά της εποχής μας. Φυσικός επιστήμονας, που γεννήθηκε Έλληνας, έφυγε και διέπρεψε εκτός Ελλάδος... εκεί όπου τα μυαλά ανθούν, εκεί όπου τα μυαλά νιώθουν απαραίτητα, εκεί όπου το καλό διακρίνεται και ξεχωρίζει, ξεφεύγει από τη μετριότητα του «δεν βαριέσαι, αργά ή γρήγορα όλοι θα πεθάνουμε». Ο κ. Νανόπουλος το 1997, εξελέγη το νεότερο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Ακαδημαϊκός Δημήτριος Νανόπουλος κατακτά την τέταρτη θέση στους θεωρητικούς φυσικούς όλων των εποχών σε ότι αφορά τον αριθμό των αναφορών άλλων επιστημόνων στο έργο του, βάσει του πίνακα που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Πανεπιστήμιο του Stanford τον Σεπτέμβριο του 2004. Συγκεκριμένα έχουν πραγματοποιηθεί 27545 αναφορές στο έργο του Δημήτρη Νανόπουλου σε δημοσιεύσεις άλλων επιστημόνων. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο διάσημος θεωρητικός φυσικός Στίβεν Χόκινγκ (στο αναπηρικό καροτσάκι) κατατάσσεται 20ος στον ίδιο πίνακα με 16394 αναφορές στο επιστημονικό του έργο. Αυτός είναι ο Δημήτρης Νανόπουλος, κορυφαίος σήμερα θεωρητικός φυσικός στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Κι όμως αυτόν τον επιστήμονα το Πανεπιστήμιο Αθηνών δεν τον δέχτηκε στους κόλπους του. Όταν θέλησε να επιστρέψει στην πατρίδα του και να διδάξει τα ελληνόπουλα, οι κλίκες των καθηγητών τον απέρριψαν.

Ο Δημήτρης Νανόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948 και πέρασε τα πρώτα γυμνασιακά του χρόνια στην περιοχή του Ζωγράφου. Με πολλή συγκίνηση θυμάται τον καθηγητή του στη Φυσική Βαγγέλη Τσιγκούνη (καθηγητής Φυσικής στο 3ο Λύκειο Αθηνών), που τον επηρέασε να στραφεί στις Φυσικές Επιστήμες και να σπουδάσει Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και αργότερα Αστροφυσική και Κοσμολογία.

Το 1971 πηγαίνει στην Αγγλία για συμπλήρωση των σπουδών του και αποκτά το διδακτορικό του δίπλωμα. Αργότερα μεταβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείας της Αμερικής, που τον κερδίζουν τελικά για να ξεκινήσει εκεί την Ακαδημαϊκή του καριέρα ως καθηγητής στο φημισμένο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Όπως δήλωσε ο ίδιος η ζωή του κυλάει μεταξύ Αμερικής (Χάρβαρντ), Ευρώπης (Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Ευρώπης) και Ελλάδος (Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογίας, είναι Πρόεδρος). Είναι τόσο μεγάλη η αγάπη του για τη Φυσική (Μικροφυσική και Μακροφυσική), που όπως λέει ο ίδιος δεν θα άλλαζε ποτέ αυτή την επιστήμη. Τέλος δηλώνει ότι ο ρόλος της γυναίκας του Μυρτώς ήταν σημαντικός στην πορεία του.

Η Συνέχεια >>> εδώ …

Ο Δημήτρης Νανόπουλος ασχολήθηκε επί μακρόν με την Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) και την δημιουργία του Σύμπαντος. Ο ίδιος και οι στενοί του συνεργάτες, Νίκος Μαυρόματος και ΤζονΈλις ανέπτυξαν για το παραπάνω θέμα την θεωρία των δύο μεμβρανών («D-Branes»»). Ο Δημήτρης Νανόπουλος λέει τα εξής για τη θεωρία του: «Πριν από 14 δισεκατομμύρια χρόνια εμφανίζονται στο κενό στοιχειώδη σωματίδια και άλλες μικροσκοπικές δομές, οι οποίες είναι σαν μεμβράνες. Δύο τέτοιες μεμβράνες συγκρούονται μεταξύ τους, όπως χτυπάει ο μουσικός τα κύμβαλα στην ορχήστρα». Και συνεχίζει: «Με το που χτυπάνε αυτές οι δύο μεμβράνες μεταξύ τους, χωρίζονται πάλι, όπως οι μπάλες του μπιλιάρδου. Μία από αυτές εξελίσσεται στο Σύμπαν που βλέπουμε, το οποίον διαστέλλεται με τρομοκρατικούς ρυθμούς.»

Οι μακροσκοπικές μετρήσεις που έγιναν από τους δορυφόρους της ΝΑΣΑ συμφωνούν με τα νούμερα που προκύπτουν για την Μεγάλη Έκρηξη από τη θεωρία των μεμβρανών.

Ο Δημήτρης Νανόπουλος καταλήγει με τα εξής λόγια για το μέλλον του Σύμπαντος:

«Κάποια γενιά μελλοντικών Φυσικών θα κληθεί να αποδείξει τη σχέση μεταξύ της ύπαρξης του Σύμπαντος και των Φυσικών νόμων που τον διέπουν. Θα πρέπει να δείξουν με τις εξισώσεις και τις θεωρίες τους, ότι το Σύμπαν μπορεί να υπάρξει μόνο όταν διέπεται από τους νόμους της κβαντικής Φυσικής».

Διετέλεσε ερευνητής στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Ευρώπης (CERN) στη Γενεύη Ελβετίας και επί σειρά ετών ανήκε στο ανώτερο ερευνητικό προσωπικό του Κέντρου. Διετέλεσε επίσης ερευνητής στην Ecole Normale Superieure (Παρίσι, Γαλλία) και στο Πανεπιστήμιο Harvard (Cambridge, USA). Το 1989, εξελέγη καθηγητής στο τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Texas A&M, College Station, όπου από το 1992 είναι διακεκριμένος καθηγητής και από το 2002 κατέχει την έδρα Mitchell-Heep της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών, προικοδοτούμενη με το ποσό του ενός εκατομμυρίου δολαρίων. Είναι επίσης Διευθυντής του Κέντρου Αστροσωματιδιακής Φυσικής του Κέντρου Προχωρημένων Ερευνών του Houston (Texas, USA) και επίσης διευθύνει ένα ερευνητικό τμήμα του World Laboratory, που εδρεύει στη Λωζάννη, Ελβετία. Κύρια ερευνητική του ασχολία είναι η Φυσική Υψηλών Ενεργειών και η Κοσμολογία. Στόχος των ερευνών του αποτελεί η δημιουργία μιας ενοποιημένης θεωρίας όλων των δυνάμεων στη Φύση, η Θεωρία του Παντός, όπου θα δίνεται μια επιστημονική ερμηνεία του Σύμπαντος, πώς εμφανίστηκε και εξελίχθηκε και πώς έχει τη σημερινή μορφολογία του.

Έχει συγγράψει πάνω από 520 πρωτότυπες εργασίες, όλες δημοσιευμένες σε περιοδικά με κριτές και με υψηλό αντίκτυπο, συμπεριλαμβανομένων 10 βιβλίων.

Αυτός είναι ο Δημήτριος Νανόπουλος, ένας σύγχρονος Έλληνας Φυσικός, ένα πολύπλευρο άτομο, που συνεχίζει να εργάζεται τόσο στον χώρο των εργαστηρίων όσο και στις αίθουσες διδασκαλίας των Πανεπιστημίων, τιμώντας διεθνώς το ελληνικό όνομα. Είναι ένα συμπατριώτης μας, μόνιμος διεκδικητής, αφού μέχρι σήμερα έχει προταθεί δύο φορές, βραβείου Νόμπελ Φυσικής.