[[ δαμ-ων ]]
Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν: «Πάντη δε Διός κεχρήμεθα πάντες. Του γαρ και γένος εσμέν». O Δίας, ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων, συμβόλιζε για τους αρχαίους Έλληνες την παντοδυναμία και την απόλυτη εξουσία. Είχε τη διακυβέρνηση του σύμπαντος. Μπορούσε να ελέγχει τα πάντα, αφού όλοι οι άλλοι θεοί, που κατείχαν κάποιο τομέα ευθύνης, ήταν απλώς οι βοηθοί του.
Για τους Ορφικούς τα πάντα είναι ο Δίας:
« Ο Δίας ο πρωτογέννητος, ο Δίας ο τελευταίος,
ο λαμπροκέραυνος• ο Δίας η κεφαλή, ο Δίας η μέση•
όλα από τον Δία έχουν γίνει•
ο Δίας το θεμέλιο της γης και του έναστρου ουρανού•
ο Δίας αρσενικός γεννήθηκε, ο Δίας αθάνατη υπήρξε νύφη•
ο Δίας πνοή των πάντων, ο Δίας η ορμή της ακαταπόνητης φωτιάς•
ο Δίας η ρίζα του Ωκεανού, ο Δίας ήλιος και σελήνη•
ο Δίας βασιλιάς, ο Δίας αρχηγός των πάντων λαμπροκέραυνος•
γιατί τους πάντες έκρυψε και ξανάφερε στο πολύχαρο φως
απ’ την καρδιά του, κάνοντας έργα τρομερά.» ( Ορφικά, απόσπ. 21α)
Το ίδιο ακριβώς υποστηρίζει και ο μύστης Αισχύλος (μυημένος στα Ελευσίνια μυστήρια):
« Ο Δίας είναι αιθέρας, ο Δίας είναι γη, ο Δίας ουρανός,
ο Δίας τα πάντα και ό,τι παραπάνω από αυτά. » (Αισχύλος, αποσπ. 70)
Ο Δίας ονομαζόταν στα αρχαία Ελληνικά Ζευς, λέξη που στη γενική πτώση ήταν του Διός, (σπανιότερα του Ζηνός), από όπου προήλθε και η νεοελληνική ονομασία. Οι πρόγονοί μας απέδιδαν ιδιαίτερη σημασία στα ονόματα. Ο Πλάτωνας αναφέρει: «Κατά πάσα πιθανότητα , Ερμογένη, ο καθορισμός του ονόματος δεν είναι
αμελητέα υπόθεση ούτε έργο ασήμαντων ανθρώπων ή των πρώτων τυχαίων. Ο Κρατύλος μάλιστα λέει την αλήθεια, όταν υποστηρίζει ότι τα ονόματα υπάρχουν για τα πράγματα εκ φύσεως και ότι δεν μπορεί ο καθένας να είναι δημιουργός ονομάτων αλλά μόνο εκείνος που αποβλέπει στο φυσικό όνομα κάθε πράγματος και που μπορεί να συνθέσει τη μορφή του με τα γράμματα και τις συλλαβές.» (Πλάτωνας, “Κρατύλος”, 390d- e)
Η συνέχεια >>> εδώ…
Για το όνομα του υπέρτατου θεού, αναφέρει:
«Το όνομα του Δία δηλαδή είναι σαν λόγος, τον οποίο αφού διαιρέσουμε σε δύο μέρη, χρησιμοποιούμε οι μεν το ένα μέρος του οι δε το άλλο- άλλοι τον ονομάζουν “Ζήνα” και άλλοι “Δία”. Αν αυτά συντεθούν σ’ ένα όνομα, φανερώνουν τη φύση του θεού, και, όπως παραδεχόμαστε, ταιριάζει στο όνομα και το ολοκληρώνει. Γιατί και για μας και για όλα τα όντα αυτός είναι αίτιος για τη ζωή ή ο άρχων και βασιλεύς του σύμπαντος. Συμβαίνει λοιπόν να ονομάζεται σωστά ο θεός τούτος, γιατί εξαιτίας του έχουν το “ζην” όλα τα ζωντανά όντα. Το όνομά του, λοιπόν, ενώ ήταν ενιαίο, διαιρέθηκε, όπως είπα, διττά, “Δίας” και “Ζήνας”. Αν κάποιος άκουγε ξαφνικά ότι αυτός είναι παιδί του Κρόνου, θα το θεωρούσε υποτιμητικό, γιατί λογικό θα ήταν να είναι απόγονος κάποιας μεγάλης διάνοιας ο Δίας• “κόρος” όμως δεν σημαίνει το παιδί αλλά το “καθαρό” και “ακήρατο” (αμόλυντο) στοιχείο του νου. Τούτος, όπως λένε, είναι γιος του Ουρανού. Και σωστά που βλέπουμε προς τα επάνω λέγεται ουράνιον γιατί “ορά τα άνω”, απ’ όπου λένε όσοι ασχολούνται με τα μετέωρα, Ερμογένη, ότι προέρχεται ο “καθαρός νους”, ώστε για τον Ουρανό σωστό είναι το όνομα.» (Πλάτωνας, “Κρατύλος”, 395e- 396c)
Θα αναφερθούμε στις συζύγους του Δία και στα τέκνα που απόχτησε απ’ αυτές, όπως τις παρουσιάζει ο Ησίοδος και σύμφωνα με τη σειρά που τις παρουσιάζει. Κατά την Ησιόδεια μυθολογία μας, ο Δίας είχε εννέα συζύγους, (32= 9), από τις οποίες απόχτησε 27 τέκνα (33= 27).
Ας δούμε αριθμοσοφικά τους αριθμούς αυτούς. Το 9 είναι το πρώτο τετράγωνο ενός περιττού αριθμού
Η ΕΝΝΕΑΔΑ (9) αντιπροσωπεύει ένα νέο κύκλο εκδηλώσεων. Ετυμολογικά συνδέεται με τη μονάδα (ενάδα) που κατέχει το άλλο άκρο της δεκάδας. Ο εννέα είναι ο μεγαλύτερος αριθμός μέσα στην δεκάδα (αριθμοί: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9) και το τέλος της πρώτης σειράς των αριθμών που από κεί και πέρα επαναλαμβάνεται, («Ανυπέρβλητον Πέρας»). Την ονόμαζαν “ωκεανό’ (γιατί περιβάλει τους άλλους αριθμούς της δεκάδας) και “ορίζοντα” (γιατί τους περιορίζει). Θεωρείται σαν τρεις φορές τέλεια, γιατί περιέχει δυο κύβους, το 1 και το 8 και είναι η ίδια ένα τέλειο τετράγωνο (13+23=9=32 ή 1x1x1+2x2x2=3x3). Ονομάζεται και “τελέσφορος” γιατί το έμβρυο τρέφεται εννέα μήνες στην κοιλιά της μητέρας του. Θεωρείται το έμβλημα της ύλης, που, αν και διαφοροποιείται, δεν καταστρέφεται ποτέ. Έτσι ο αριθμός 9 όταν πολλαπλασιάζεται με οποιονδήποτε αριθμό αναπαραγάγει τον εαυτό του μέσα στο άθροισμα των ψηφίων του παραγόμενου αριθμού (5x9=45 με 4+5=9 και 13x9=117 με 1+1+7=9). Η αριθμητική αξία του ονόματος “Ζεύς” είναι 612 ή με αριθμοσοφική αναγωγή το 9 (6+1+2=9), δηλαδή ίση με τον αριθμό των συζύγων ή την αριθμοσοφική αναγωγή του αριθμού των παιδιών (27, όπου 2+7=9).
Ο πολιτισμός των αρχαίων Ελλήνων έχει σαν βάση τον έρωτα. Ο έρωτας είναι η δύναμη που μεταφέρει από το άπειρο στο πέρας, από το άμορφο σε αυτό που έχει μορφή, από το άμετρο στο μετρήσιμο, από το άλογο στο λογικό, από το ακατανόητο στο κατανοητό. Στην ελληνική μυθολογία η δημιουργία συντελείται με τον έρωτα, με ερωτικό σμίξιμο. Ο έρωτας απαιτεί δύο οντότητες, όχι μόνο την αρσενική και τη θηλυκή, αλλά δύο οντότητες σαν πεδία ενέργειας: μία σωματική- υλική και μία ψυχική και πνευματική.
Ο έρωτας του Δία προς τις θεές και τις θνητές δεν έχει κίνητρο τη λαγνεία, δεν είναι μόνο σωματικός. Τα παιδιά που γεννιούνται είναι θεότητες, είναι ημίθεοι, είναι προστάτες και βοηθοί της ανθρωπότητας. Οι έρωτές του συμβολίζουν την ισχύ της αρχικής φυσικής και μεταφυσικής δύναμης. Ο βασιλιάς του Ολύμπου είναι πλήρης ερωτικής δύναμης γιατί είναι το σύμβολο της συμπαντικής και ιδιαίτερα της γήινης γονιμοποιού δύναμης για τη δημιουργία των μορφών. Μα ο κόσμος είναι διττός, είναι φυσικός και πνευματικός. Έτσι ο Ζεύς “ζεύγνυται”- ζευγαρώνει και δίνει φυσική και πνευματική ζωή. Εκτός από φυσικές μορφές, αναπαράγει και θεϊκές δυνάμεις. Οι ερωτικές του περιπέτειες δεν προκαλούν αταξία και αναρχία. Αντίθετα επιφέρουν τάξη και αρμονία. Ο Δίας είναι η φύση. Και η φύση, το Όν, ο Κόσμος, στην ολότητά του, είναι γεμάτος από έρωτα. Τον έρωτα της ζωής, τον έρωτα των ψυχών, τον έρωτα των πνευμάτων, τον έρωτα του θείου. Όπως αναφέρει ο Στεφ. Καραγιάννης στο βιβλίο του “Ο Έρως στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων”, ο έρωτας είναι υλικός, σαρκικός, σωματικός κ.λ.π. με ισχυρή ελκυστικότητα και γοητευτικότητα διαμέσου των οποίων συντελεί στην ανανέωση της ζωής και του κόσμου των ανθρώπων, αλλά είναι και έρωτας αγνός, άγιος, πνευματικός, υπεροχικός, ιδεώδης, ηδύς κ.λ.π. μέσα σε ένα χώρο καθαρά πνευματικό. Από τη φύση του εξαγνίζει και ανυψώνει και εντοπίζει τις φαύλες ορμές, με τις οποίες αρχικά συνυφαίνεται και συνυπάρχει. Είναι ο ίδιος δύναμη που από μόνη της ανυψώνεται από το χυδαίο στο υψηλό, από το άμορφο στο εύμορφο και στο ωραίο, καθώς κινείται από το άπειρο στο πέρας και αντίστροφα.
«Πρώτιστον μεν Έρωτα θεών μητίσατο πάντων» μας λέει ο Παρμενίδης. Για τον Ελεάτη σοφό, ο έρωτας παράγει μορφές πεπερασμένες, φυσικές μορφές της αισθητής πραγματικότητας και εμπειρίας, που γίνονται αντικείμενα εξέτασης από τη λογική, για να προχωρήσουμε στην διαισθητική σύλληψη, την ενορατικότητα και την εξέταση της βαθύτερης ενότητας του Κόσμου, του Όντος πέρα από την εμπειρία. Παράλληλα ο έρωτας έχει γνωστική δύναμη, τη δύναμη της γνώσης της αλήθειας και της επαφής με το θείο, ενέχει την ισχύ γεφύρωσης του Πέρατος με το Άπειρο. Αυτή η ενότητα πέρατος και απείρου (*Π) κατά τον Φιλόλαο συνιστά την βαθύτερη τάξη και δομή της Αρμονίας.
« Οι θεολογούντες συνηθίζουν να ονομάζουν γάμο την αδιαίρετη συνένωση και σύμπλεξη των δημιουργικών δυνάμεων, καθώς λέει ο θεολόγος (Ορφέας). Πρώτη δηλαδή νύφη ονομάζει τη γη και πρώτο από όλους τους γάμους ονομάζει τη συνένωση αυτής με τον ουρανό.» (Πρόκλου εις Τίμαιον)
Όμως αυτή είναι μια “ιερογαμία”! Τις ιερογαμίες του Δία θα εξετάσουμε, από τις οποίες γεννήθηκαν εξαίρετα τέκνα! Γι’ αυτό υμνείται ο δημιουργός Δίας:
« Δία πολύτιμε, Δία άφθαρτε, αυτήν εμείς σε σένα
τη μαρτυρία προσφέρουμε και τη λυτρωτική προσευχή.
Βασιλιά, από το κεφάλι σου φανερώθηκαν τούτα τα θεία,
η γη, θεά μητέρα, και των βουνών
τα ψηλόραχα υψώματα, η θάλασσα και όλα
όσα ο ουρανός μέσα του έταξε• Κρόνιε Δία,
σκηπτρούχε, καταβάτη, γενναιόψυχε,
πανγεννήτορα, αρχή των πάντων και τέλος.
Κοσμοσείστη, τροφοδότη, εξαγνιστή, παντοτινάχτη,
αστραποβόλε, βροντερέ, κεραυνοβόλε, ζωογόνε Δία•
άκου με, ποικιλόμορφε, και δίνε άμεμπτη υγεία,
ειρήνη θεϊκή και αψεγάδιαστη του πλούτου δόξα.
Αυτογέννητε, πατέρα των μακάριων θεών
και των ανθρώπων, τη χάρη σου δώσε στις σπονδές μας,
κι όλα τα πρεπούμενα στο μυαλό μας,
ζωή τερπνόψυχη, μαζί και τη βασίλισσα υγεία,
και την ειρήνη την ανδροθρέφτρα λαμπροστολισμένη θεά•
και ζωή πάντα θαλερή με καλόθυμους λογισμούς. » (Ορφικός Ύμνος15)
Ο Δίας είναι ο Θεϊκός Νους και ο Νόµος της Πνευµατικής Ελευθερίας. Ως «Ζευς», είναι η Αρχή της Δηµιουργίας όλων. Από τη ρίζα ζευ- μπορούμε να πούμε ότι είναι η συμπαντική δύναμη της σύ-ζευ-ξης της ύλης για τη δόμηση των μορφών. Αλλά και της διά-ζευ-ξης, δηλ. της διάλυσης όταν τελειώσει ο κύκλος της καθεμιάς μορφής, ώστε από τα υλικά αυτά να δομηθούν νεώτερες μορφές, πιο εξελιγμένες με βάση το νόμο της εξέλιξης. Και «Ζην» τον ονοµάζουν, γιατί έδωσε ζωή στα όντα και έβαλε τον Νου µέσα στην Ψυχή.
Ο Νους είναι αυτός, που γέννησε τα πάντα και είναι Άρχοντας και Βασιλιάς του Κόσµου. Εξάλλου όλες οι θρησκείες δέχονται ότι ο κόσμος στην αρχή ήταν μια σκέψη στο νου του δημιουργού. Στο νου δημιουργήθηκε το αρχέτυπο του σύμπαντος. Η Νοηµοσύνη είναι το επίσης σπουδαιότερο δώρο του Δία στον άνθρωπο. Η σωστή χρήση των δυνάµεων του Νου, σε βοηθά να στέκεσαι πάντα, μεταξύ Ουρανού και Γης, σε αρµονία και ισορροπία µε τις Ουράνιες και Γήινες ενέργειες και δυνάμεις.
Στο γνωστό μας μύθο του έρωτα του Δία με τη Λήδα, απ’ όπου γεννήθηκαν η ωραία Ελένη και οι Διόσκουροι, μπορούμε να ερμηνεύσουμε ότι ο Κύκνος- Ζευς/Νούς και η Λήδα/Λήθη,οι δύο αυτές πρωταρχικές συμπαντικές δυνάμεις, ο Δίας/Νούς και το σκότος, το χάος (το χάος στη σκέψη προκαλεί τη λήθη), θα γεννήσουν το κοσμικό ωόν,το αυγό από την έκρηξη-σπάσιμο του οποίου θα γεννηθούν οι Διόσκουροι και η Ελένη, ο κόσμος και το φώς της ζωής. Η έκρηξη- σπάσιμο, το λεγόμενο big bang, η διάρρηξη του δημιουργικού αυγού της υλενέργειας, έδωσε κατά τους επιστήμονες την κοσμογένεση.
Αυτόν τον Δία υμνούσαν οι πρόγονοί μας:
« Θα υμνήσω τον άριστο και μέγιστο μες στους θεούς, τον Δία,
που τα πάντα βλέπει, που κυβερνά, που τα πάντα δύναται,
που με τη Θέμιδα γερμένη πλάι του σοφά συνομιλεί. Μέγιστε κι ενδοξότατε Κρονίδη, που τα πάντα βλέπεις, ελέησέ μας. » (Ομηρικός Ύμνος 23, “Στον Δία”)
Ο Πρόκλος στο έργο του “Σχόλια εις τον Κρατύλο του Πλάτωνος εκλογαί χρήσιμοι” (146.1 – 6), μας λέγει πως η «ὁμονοητικὴ σύνταξις τῶν θεῶν καὶ ἡ ὁμοφυὴς συνέργεια πρὸς τὰς ποιήσεις γάμος ἀποκαλεῖται παρὰ τοῖς θεολόγοις». Ενώ στο έργο του “Εις τον Πλάτωνος Παρμενίδ” (βιβλίο Β’, 775. 21 – 36) μας λέγει ότι ο θεολόγοι «τὴν ὁμοφυῆ σύζευξιν καὶ τὴν κοινωνίαν τῶν θείων αἰτιῶν μυστικῶς γάμον προσαγορεύουσι». Αυτή την «κοινωνίαν» (επικοινωνία) άλλοτε την βλέπουν μέσα στα αίτια που ανήκουν στην ίδια βαθμίδα και την αποκαλούν γάμο της Ήρας και του Διός, του Ουρανού και της Γαίας, του Κρόνου και της Ρέας. Άλλοτε βλέπουν την «κοινωνίαν» (επικοινωνία) των «καταδεεστέρων» (υποδεέστερων) με τα «κρείττωνα» (ανώτερα) και την αποκαλούν γάμο του Δια με την Δήμητρα. Άλλοτε πάλι βλέπουν την «κοινωνίαν» (επικοινωνία) των «κρειττόνων πρὸς τὰ ὑφειμένα» και την αποκαλούν γάμο του Δία με την Κόρη, επειδή άλλες είναι οι «κοινωνίες» (επικοινωνίες) των θεών με όσα βρίσκονται στην ίδια βαθμίδα με αυτούς, άλλες οι «κοινωνίες» (επικοινωνίες) τους με τα προηγούμενά τους και άλλες με τα επόμενά τους. Οι «ὑπὸ τῶν μύθων ὑμνούμενοι γάμοι καὶ ἡ τῶν θείων ὁμονοητικὴ σύζευξις» , λέγει ο Πρόκλος στο έργο του “Περί της κατά Πλάτωνα Θεολογία” (βιβλίο Α’, 9. 4– 8), εντοπίζεται στους νοητικούς θεούς. Και όταν «αναμειγνύονται» [μιγνυμένων] οι δημιουργικοί «ὀχετοί» [αγωγοί] με τους ζωογονικούς, έρχεται στο φώς ολόκληρο το γένος των θεών, και των «τῶν τε ὑπερκοσμίων καὶ τῶν τὸν κόσμον κληρωσαμένων». Μάλιστα όπως λέγει ο Πρόκλος, στο “Εις τον Τίμαιο του Πλάτωνο”, (τόμος Γ’, 176.8 – 177.2), οι γάμοι είναι μία αδιαίρετη ένωση και συμπλοκή (σύνδεση) των δυνάμεων. Αποκαλεί δε την Γη “πρώτην νύμφην” και “πρώτιστο γάμο” την ένωση αυτής με τον Ουρανό.
Όσοι θέλουν να δουν επιδερμικά τους μύθους, θα σχηματίσουν την ιδέα πως ο Δίας ήταν ένας ακόρεστος ερωτομανής . Όταν όμως δουν το εσωτερικό νόημα των μύθων και εννοήσουν το βαθύτερο νόημα του έρωτα για τους αρχαίους Έλληνες, θα αντιληφθούν την εσώτερη δημιουργική διάθεση για έναν κόσμο με αρμονία, νόμους και πνευματικό νόημα. Την επιθυμία οι άνθρωποι να διέπονται από νόμους, ήθος και εσωτερική παρόρμηση για καλλιέργεια και σταδιακή πολιτιστική και πνευματική εξέλίξη.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσουμε την Ησιόδεια σειρά των “ιερών γάμων” του Δία, προσπαθώντας κατά το δυνατό, να αναλύσουμε τα ονόματα τόσο των συζύγων, όσο και των τέκνων, γιατί όπως αναφέρει ο Πλάτωνας: «Αν θυμόμουν τη γενεαλογία του Ησιόδου και σε ποιους από τους προγόνους εκείνων αναφέρεται, δεν θα σταματούσα ν’ αναπτύσσω το ότι τα ονόματα έχουν αποδοθεί σ’ αυτούς σωστά…» (Πλάτωνας, “Κρατύλος”, 396c)
-----------------------------------------------------------------------------
(*Π). Η ενότητα του απείρου και του πέρατος μπορούμε να θεωρήσουμε ότι εικονίζεται έντονα στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Το άπειρο (ο Θεός Πατήρ) συνενώνεται με το πέρας (Υιόν ανθρώπου) και γι’ αυτό ο Χριστός είναι Θεάνθρωπος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου