Σάββατο 24 Δεκεμβρίου 2011

Φτωχός, πλούσιος κι ομορφονιός

[[ δαμ-ων ]]

Έρχονται τα Χριστούγεννα. Γιορτή που προσμένουν μικροί και μεγάλοι. Το αστέρι της Βηθλεέμ θα πασχίσει να σκορπίσει τα σκοτάδια που καλύπτουν τον πλανήτη μας. Μα πόσα μάτια μπορούν να δουν το φως του; Οι άγγελοι και πάλι θα υμνήσουν «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία». Μα πόσα αυτιά θα το ακούσουν; Η φάτνη θα είναι δίπλα μας, μόλις στη καρδιά μας. Μα πόσοι από εμάς θα είναι σε θέση να την ψαύσουν; Το λιβάνι των μάγων θα σκορπίσει σε όλη την υδρόγειο το άρωμά του. Μα σε πόσους θα φτάσει η εκλεκτή ευωδία; Η γλυκύτητα του μηνύματος της θείας ενανθρώπισης θα απλωθεί σε όλες τις χώρες- τουλάχιστον αυτές που θέλουν να λέγονται χριστιανικές. Πόσοι, όμως, θα το γευτούν;
Η γέννηση του Χριστού δεν είναι ένα στιγμιαίο γεγονός, που συνέβη πριν από δύο χιλιάδες τόσα χρόνια. Συντελείται κάθε χρόνο, κάθε μέρα, κάθε στιγμή. Ακούμε αυτές τις μέρες: «Χριστός γεννάται, δοξάσατε• Χριστός εξ ουρανών, απαντήσατε•» «Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει, και η γη το σπήλαιον, τω απροσίτω προσάγει.» «Σήμερον γενvάται εκ Παρθένου, ο δρακί τήν πάσαν έχων κτίσιν.» Παντού χρησιμοποιούνται ενεστωτικές εκφράσεις, δηλώνοντας ότι η γέννηση του Ιησού δεν έγινε στην Παλαιστίνη την εποχή του Ηρώδη. Ο Υιός του Θεού γεννιέται κάθε στιγμή, σε κάθε χώρα, αρκεί να βρει μια αγνή καρδιά. Δεν κάνει διακρίσεις σε εκλεκτούς και μη εκλεκτούς, γιατί όλοι είναι αδελφοί Του.
Ο Χριστός ήρθε να μας δώσει την πραγματική όψη του Θεού. Από Γιαχβέ- εκδικητή να μας τον παραδώσει Πατέρα γεμάτο αγάπη και συγχώρηση για τον πλανημένο άνθρωπο, τον άσωτο υιό ή το απολωλός πρόβατο. Η στρεβλή εικόνα του Θεού μέσα από την Π. Διαθήκη, διαμέσου της διδασκαλίας του Ιησού πήρε την πραγματική μορφή της.

Η συνέχεια >>> εδώ …

Διαβάζουμε στην “Έξοδο” τις οδηγίες του Κυρίου (Γιαχβέ) προς τους Ισραηλίτες:
«Εκείνος που θα διαπράξει φόνο, θα τιμωρείται εξάπαντος με θάνατο. Αν όμως δεν το έκανε προμελετημένα αλλά ήταν ατύχημα, τότε θα ορίσετε έναν τόπο, όπου θα μπορεί να καταφύγει, για να είναι ασφαλής. Αντιθέτως, αν κάποιος έχει διαπράξει με δόλο το αμάρτημα αυτό κατά του συνανθρώπου του, τότε ακόμη κι αν έχει καταφύγει στο θυσιαστήριό μου, θα τον αποσπάσετε απ’ αυτό και θα τον θανατώσετε.
Όποιος χτυπήσει τον πατέρα του ή τη μητέρα του θα τιμωρείται εξάπαντος με θάνατο.
Όποιος κάνει απαγωγή ανθρώπου, είτε τον πουλήσει είτε βρεθεί να τον κατακρατεί, θα τιμωρείται εξάπαντος με θάνατο. Όποιος καταραστεί τον πατέρα του ή τη μητέρα του θα τιμωρείται εξάπαντος με θάνατο…
Αν κάποιος χτυπήσει το δούλο του ή τη δούλη του με το ραβδί του κι ο δούλος πεθάνει επί τόπου, τότε ο δράστης θα τιμωρηθεί. Αν όμως ο δούλος ζήσει για μια ή δυο μέρες, ο δράστης δεν θα τιμωρηθεί, επειδή είναι ιδιοκτησία του…
Μην καθυστερείς να μου προσφέρεις το μερίδιό σου απ’ ό,τι βγάζει το αλώνι σου ή το πατητήρι σου. Θα μου προσφέρεις ό,τι αναλογεί στην προσφορά του πρωτότοκου γιου σου. Το ίδιο θα κάνεις με τα βόδια σου και με τα πρόβατά σου. Εφτά μέρες θα μένουν τα πρωτογέννητα κοντά στη μάνα τους και την όγδοη μέρα θα μου τα προσφέρεις θυσία…
Θα βάλω τα σύνορά σας να εκτείνονται από την Ερυθρά Θάλασσα ως τη Μεσόγειο Θάλασσα κι από την έρημο του Σινά ως τον ποταμό Ευφράτη. Θα παραδώσω στην εξουσία σας τους κατοίκους εκείνης της χώρας και θα τους διώξετε από ‘κει. Δε θα συνάψετε καμία συνθήκη ούτε μ’ αυτούς ούτε με τους θεούς τους.» ( Έξοδος, κβ΄ 12-16, 20, 28-29, και κγ’ 31-32)
Και συνεχίζει στο “Λευιτικό”: «Όποιος σκοτώσει άνθρωπο, πρέπει οπωσδήποτε να θανατωθεί. Όποιος σκοτώσει ζώο πρέπει να το αντικαταστήσει. Ζωή αντί ζωής. Αν κάποιος προξενήσει σωματική βλάβη σ’ έναν άλλο, πρέπει να του κάνουν ό,τι έκανε κι αυτός στον άλλο. Σπάσιμο αντί σπασίματος, οφθαλμόν αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος. Πρέπει να του προξενήσουν την ίδια βλάβη που προξένησε κι αυτός στον άλλον. Όποιος σκοτώσει ζώο, πρέπει να το αντικαταστήσει• κι όποιος σκοτώσει άνθρωπο, πρέπει να πληρώσει ο ίδιος με τη ζωή του. Ο ίδιος ο νόμος θα ισχύει τόσο για τον Ισραηλίτη όσο και για τον ξένο• γιατί εγώ, ο Κύριος, είμαι ο Θεός σας.» (Λευιτικόν, κδ΄ 17-22)
Ο Ιησούς αντιστρέφει την διδασκαλία των σκληρών Ισραηλιτών και λέει: «Ηκούσατε ότι ερρέθη, οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος. Εγώ δε λέγω υμίν μη αντιστήναι τω πονηρώ… Ηκούσατε ότι ερρέσθη, αγαπήσεις τον πλησίον σου και μισήσεις τον εχθρόν σου. Εγώ δε λέγω υμίν, αγαπάτε τους εχθρούς υμών…» (Ματθαίος, ε΄38- 39 και 43- 44)
Ο Χριστός ανέτρεψε την εικόνα του Θεού του Ισραήλ. Έδειξε άλλες ατραπούς για να Τον καταλάβουμε, για να Τον συναντήσουμε. Κατάργησε τις αστραπές και τις βροντές που δήλωναν την παρουσία Του. Τον περιγράφει σαν Πατέρα και προτρέπει τους ανθρώπους να Του μοιάσουν: «Έσεσθε ουν υμείς τέλειοι, ώσπερ ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς τέλειός εστιν.» (Ματθαίος, ε΄48)
Στο ακόλουθο απόσπασμα από το μυθιστόρημα “Ο Τελευταίος Πειρασμός” ο Ν. Καζαντζάκης παρουσιάζει την μετάλλαξη της εικόνας του Θεού από τον Ιησού:
[[ Έφαε ο Ναθαναήλ το ψωμί, ήπιε το κρασί κι ένιωσε μεμιάς τα κόκαλά του και την ψυχή του να στερεώνουν• κι ανέβηκε το κρασί και ρόδισε το μυαλό του• κρασί, ψωμί, γίνηκαν ένα.
Ο Ναθαναήλ κάθουνταν απάνω στα κάρβουνα• ήθελε να μιλήσει, μα ντρέπουνταν.
- Λέγε, Ναθαναήλ, του ‘καμε ο δάσκαλος, άνοιξε την καρδιά σου ν’ αλαφρώσεις.
- Ραβή, αποκρίθηκε αυτός, ήθελα να σου πω, για να ξέρεις, εγώ ‘μουν πάντα φτωχός, μεροδούλι μεροφάι• δεν είχα ποτέ καιρό να μελετήσω κι εγώ το Νόμο• είμαι τυφλός, ραβή, και να με συμπαθάς• αυτό ήθελα να σου πω, για να ξέρεις• το ‘πα κι αλάφρωσα.
Ο Ιησούς άγγιξε χαδευτικά τις φαρδιές πλάτες του νεοφώτιστου• γέλασε.
- Ναθαναήλ, είπε, μην αναστενάζεις• δυο μονοπάτια φέρνουν στον κόρφο του Θεού• το ένα, το μονοπάτι του νου, το άλλο, το μονοπάτι της καρδιάς• άκου το παραμύθι που θα πω:
«Ένας φτωχός, ένας πλούσιος κι ένας χαροκόπος πέθαναν την ίδια μέρα, την ίδια ώρα, και παρουσιάστηκαν στο δικαστήριο του Θεού• κανένας τους, σε όλη του τη ζωή, δεν είχε μελετήσει το Νόμο• ο Θεός μάζεψε τα φρύδια του, ρώτησε το φτωχό:
- Γιατί δε μελέτησες το Νόμο όσο ζούσες;
- Κύριε, αποκρίθηκε αυτός, ήμουν φτωχός, πεινούσα, δούλευα μέρα νύχτα να θρέψω τη γυναίκα μου και τα παιδιά μου, δεν είχα καιρό.
- Ήσουν πιο φτωχός του λόγου σου από τον πιστό δούλο μου το Χιλέλ; έκαμε ο Θεός θυμωμένος• δεν είχε να πλερώσει να μπει στη συναγωγή, ν’ ακούσει να ξηγούν το Νόμο• σκαρφάλωσε το λοιπόν στη στέγη, κι από το φεγγίτη ξαπλωμένος, άκουε• μα χιόνισε, δεν το κατάλαβε, συνεπαρμένος όπως ήταν ν’ ακούει, και το πρωί μπαίνει ο ραβίνος και βλέπει σκοτεινή τη συναγωγή• σηκώνει τα μάτια, βλέπει στο φεγγίτη ένα κορμί ανθρώπου• ανεβαίνει στη στέγη, σκάβει το χιόνι, ξεθάβει το Χιλέλ• τον παίρνει στην αγκαλιά του, τον κατεβάζει, ανάβει φωτιά, τον ζωντάνεψε• και πια του ‘δωκε την άδεια να μπαίνει λεύτερα ν’ ακούει• κι έγινε ο ξακουστός ραβίνος, όλος ο κόσμος τον έχει ακουστά, ο Χιλέλ. Τι έχεις να πεις;
- Τίποτα, Κύριε, μουρμούρισε ο φτωχός κι άρχισε να κλαίει.
Στράφηκε ο Θεός στον πλούσιο:
- Κι η αφεντιά σου, γιατί δε μελέτησες το νόμο όσο ζούσες;
- Εγώ ‘μουν πλούσιος πολύ, είχα πολλά περιβόλια, πολλές δουλειές, πολλές έγνοιες• που να προφτάσω;
- Ήσουν, τον αντίκοψε ο Θεός, πιο πλούσιος εσύ από τον Ελεάζαρ, το γιο του Χαρσώμ, που ο κύρης του του αφήκε χίλια χωριά και χίλια καράβια; κι όλα τα παρατούσε και πήγαινε όπου μάθαινε πως βρίσκονταν ένας σοφός και ξηγούσε το Νόμο; Τι έχεις να πεις;
- Τίποτα, Κύριε, μουρμούρισε κι ο πλούσιος κι άρχισε κι αυτός να κλαίει.
Στράφηκε ο Θεός στο χαροκόπο:
- Και του λόγου σου, ομορφονιέ, γιατί δε μελέτησες το Νόμο;
- Εγώ ΄μουν περίσσια όμορφος, πολλές γυναίκες έπεσαν απάνω μου, πολλά γλέντια, που να βρω καιρό να κοιτάξω και το Νόμο;
- Ήσουν εσύ πιο όμορφος από τον Ιωσήφ, που τον αγάπησε η γυναίκα του Πετεφρή, κι ήταν τόσο όμορφος που έλεγε στον ήλιο: λάμψε ήλιε, για να λάμψω; Κι όταν ξεδίπλωνε το Νόμο, τα γράμματα άνοιγαν σαν πόρτες, κι έβγαιναν έξω, ντυμένα φως και φλόγα, τα νοήματα. Τι έχεις να πεις;
- Τίποτα, Κύριε, μουρμούρισε ο χαροκόπος κι άρχισε κι αυτός να κλαίει.
Χτύπησε ο Θεός παλαμάκια, φώναξε από την Παράδεισο το Χιλέλ, τον Ελεάζαρ και τον Ιωσήφ• ήρθαν.
- Δικάστε τους ανθρώπους ετούτους, είπε, που από τη φτώχεια τους, από τα πλούτη τους, από την ομορφιά τους, δε μελέτησαν το Νόμο• λέγε Χιλέλ• δίκασε το φτωχό!
- Κύριε, αποκρίθηκε αυτός, πώς μπορώ να τον δικάσω! ξέρω τι θα πει φτώχεια, ξέρω τι θα πει πείνα• συχωρεμένος να ‘ναι!
- Κι εσύ, Ελιέζερ; είπε ο Θεός• να ο πλούσιος, σου τον παραδίνω!
- Κύριε, αποκρίθηκε αυτός, πώς μπορώ εγώ να τον δικάσω; ξέρω τι θα πει να ‘σαι πλούσιος• θάνατος• συχωρεμένος να ‘ναι!
- Κι εσύ, Ιωσήφ; η σειρά σου• να ο ομορφονιός!
- Κύριε, πώς μπορώ εγώ να δικάσω; ξέρω τι αγώνας, τι μαρτύριο φοβερό να νικήσεις την ομορφιά του κορμιού σου• συχωρεμένος να ‘ναι!»
Σώπασε ο Ιησούς, χαμογελούσε και κοίταζε το Ναθαναήλ• κι αυτός, ανήσυχος:
- Και λοιπόν, ρώτησε• τι έκαμε ο Θεός;
- Ό,τι θα ΄κανες κι εσύ, αποκρίθηκε ο Ιησούς και γέλασε.
Γέλασε κι ο αγαθός μπαλωματής:
- Ε, τότε λοιπόν σώθηκα!
Άρπαξε και τα δυό χέρια του δάσκαλου, τα ‘σφιξε δυνατά:
- Ραβή μου, φώναξε, κατάλαβα• δυο μονοπάτια, είπες, φέρνουν στον κόρφο του Θεού: το μονοπάτι του νου και το μονοπάτι της καρδιάς• εγώ πήρα το μονοπάτι της καρδιάς και σε βρήκα! ]]
Για να πλησιάσει, όσο μπορεί, κανείς τις θείες αλήθειες, χρειάζεται αγαθή προαίρεση. Προαίρεση θα πει, πρόθεση για κάτι. Η αγαθή προαίρεση είναι φωλιασμένη στην καρδιά. Ο Μ. Βασίλειος μας λέει: «Θεώ τοίνυν ου το ηναγκασμένον φίλον, αλλά το εξ αρετής κατορθούμενον. Αρετή δε εκ προαιρέσεως και ουκ εξ ανάγκης γίνεται. Προαίρεσις δε των εφ’ ημίν ήρτηται, το δε εφ’ ημίν εστι το αυτεξούσιον».
Η αγαθή προαίρεση, συνίσταται σε εκείνο που έλεγε ο Σωκράτης: «Φιλόσοφος δεν είναι εκείνος που ψάχνει και αποκαλύπτει απλώς τα ευρήματά του παρουσιάζοντάς τα ως αλήθεια, αλλά εκείνος που αενάως ψάχνει την Αλήθεια». Ακόμη συνίσταται και στην Πλατωνική ρήση: «Μια πολιτεία για να προοδεύσει θα πρέπει ή οι φιλόσοφοι να γίνουν πολιτικοί, ή οι πολιτικοί να φιλοσοφήσουν». Ο έχων αγαθή προαίρεση, φιλοσοφεί. Δηλαδή ψάχνει για την Αλήθεια χωρίς παρωπίδες. Αποδέχεται και ερευνά τα θεία διδάγματα και δεν απορρίπτει τίποτα χωρίς έρευνα. Αυτό ωφελεί τόσο την ψυχή του και την διανόησή του. Έτσι επαληθεύεται έμπρακτα το : «γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» (Ιωάννης, η΄32)
Ο Ιησούς δεν ήρθε στον κόσμο μας για να κρίνει και να τιμωρήσει: «ου γαρ απέστειλεν ο Θεός τον υιόν αυτού εις τον κόσμον ίνα κρίνη τον κόσμον, αλλ’ ίνα σωθεί ο κόσμος δι’ αυτού.» (Ιωάννης, γ΄, 17) Αντίθετα, όπως ο ίδιος λέει στη μοιχαλίδα: «ουδέ εγώ σε κατακρίνω• πορεύου και από του νυν μηκέτι αμάρτανε» (Ιωάννης, η ΄, 11). Ας παρακολουθήσουμε όμως τη διαφορά στη θεώρηση μεταξύ της σκληρής εκδοχής της Π.Διαθήκης και αυτής που εισήγαγε ο Χριστός:
«Αν μια γυναίκα που θα παντρευτεί δεν είναι παρθένα, τότε θα την οδηγήσουν μπροστά στην πόρτα του πατρικού σπιτιού της και οι άντρες της πόλης θα τη θανατώσουν με λιθοβολισμό, γιατί διέπραξε ατιμία στο λαό του Ισραήλ• είχε σχέσεις με άντρα, ενώ ακόμα έμενε στο πατρικό της σπίτι. Έτσι θα εξελείψετε το κακό απ’ ανάμεσά σας. Αν κάποιος πιαστεί να πλαγιάζει με παντρεμένη γυναίκα, τότε θα θανατωθούν και οι δυο (με λιθοβολισμό).» (Δευτερονόμιον, κβ΄20-22)
Η μοιχαλίδα αντιμετωπίζεται εντελώς διαφορετικά στην Κ. Διαθήκη:
«άγουσι δε οι γραμματείς και οι Φαρισαίοι γυναίκα επί μοιχεία κατειλημμένην, και στήσαντες αυτήν εν μέσω λέγουσιν αυτώ• διδάσκαλε, αύτη η γυνή κατείληπται επ’ αυτοφόρω μοιχευομένη• και εν τω νόμω ημών Μωϋσής ενετείλατο τας τοιαύτας λιθάζειν. Συ ουν τι λέγεις; Τούτο ε΄θιπον εκπειράζοντες αυτόν, ίνα σχώσι κατηγορίαν κατ’ αυτού. ο δε ιησούς κάτω κύψας τω δακτύλω έγραψεν εις την γην. Ως δε επέμενον ερωτώντες αυτόν, ανέκυψεν και είπεν αυτοίς• ο αναμάρτητος πρώτος βαλέτω λίθον επ’ αυτήν. και πάλιν κάτω κύψας έγραφεν εις την γην. Οι δε ακούσαντες εξήρχοντο εις καθ’ εις, αρξάμενοι από των πρεσβυτέρων » (Ιωάννης, η΄, 3-9)
Στην εκκλησία αυτές τις μέρες θα ακούσουμε: «Κύριε, σώσον τους ευσεβείς». Τι εγωιστική και πόσο αντιχριστιανική παράκληση! Γιατί οι ευσεβείς έχουν βρει τον δρόμο τους… Με τους άλλους όμως τι θα γίνει; Εμείς, οι πολλοί; Εμείς οι πλανημένοι στο πυρ το εξώτερον;
«Θαρσείν χρη», φίλοι μου. Γιατί ο Χριστός γεννιέται για εμάς, τους πολλούς, που η εκκλησία δεν μας εντάσσει στους ευσεβείς. Τη δική μας πόρτα θα χτυπήσει, γιατί όπως γράφει ο Ματθαίος: «και ιδόντες οι Φαρισαίοι είπον τοις μαθηταίς αυτού• διατί μετά των τελωνών και των αμαρτωλών εσθίει ο διδάσκαλος υμών; ο δε Ιησούς ακούσας είπεν αυτοίς• ου χρείαν έχουσιν οι ισχύοντες ιατρού, αλλ’ οι κακώς έχοντες. πορευθέντες δε μάθετε τι εστιν έλεον και ου θυσίαν. ου γαρ ήλθον καλέσαι δικαίους, αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν.»(Ματθαίος, θ΄, 11- 13)
… Ας Του αφήσουμε, λοιπόν, λίγο ανοιχτή την πόρτα και κάποιο χώρο στην καρδιά μας…

ΚΑΛΑ ΚΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ!

Δεν υπάρχουν σχόλια: