Τεχνοκράτης πολιτικός ή φιλόσοφος πολιτικός;

[[ δαμ- ων ]]

Ο Nicholas D. Kristoff σε άρθρο στο blog του στους New York Times αναφέρεται στην ασχήμια της λιτότητας στην Αθήνα. Κάνει λόγο για τη δύσκολη σημερινή κατάσταση στην Αθήνα, όπου λόγω της κρίσης το κράτος φαίνεται να έχει παραλύσει. Αναφέρει ότι συνάντησε έναν άστεγο στην Ελληνική πρωτεύουσα, ο οποίος μιλούσε άπταιστα αγγλικά. Έπειτα από σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και υπηρεσία στον τουρισμό, βρέθηκε στον δρόμο, όπως και χιλιάδες άλλοι Έλληνες. Και καταλήγει ότι η Ελλάδα σήμερα χρειάζεται έναν Περικλή.

Όχι, δεν χρειάζεται έναν ακόμη τεχνοκράτη, έναν οικονομολόγο. Αυτοί απέτυχαν παταγωδώς για τον ελληνικό λαό! Όσα μνημόνια κι αν ψηφίσουν, όσα PSI κι αν εισάγουν, θα ανοίξουν ακόμη μερικές τρύπες στην άπατη ελληνική οικονομία, θα ρίξουν μερικές ακόμη μαχαιριές στο σώμα του ελληνικού λαού, που αιμορραγεί ακατάσχετα.

Αυτές τις μέρες πανηγυρίζουν οι δολοφόνοι του Ελληνικού λαού για την επιτυχία του PSI!!! Πανηγυρίζουν οι ανθρωποφάγοι της συγκυβέρνησης του μεγάλου τεχνοκράτη Παπαδήμου και ακονίζουν τα χατζάρια για τη μεγάλη σφαγή του Ιουνίου. Για τα νεότερα μέτρα πάνω σε τούτα τα νέα μέτρα που θα μετατρέψουν την πατρίδα μας σε ένα απέραντο μαυσωλείο χαμένων ελπίδων, σε ένα Άουσβιτς των εργαζομένων τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, των συνταξιούχων και των επαγγελματιών. Πότε μπήκαν τα θεμέλια για τη δημιουργία αυτού του Αρμαγεδδώνα; Όταν ο τεχνοκράτης Σημίτης με σύμβουλο τον άλλο καθηγητή τεχνοκράτη Παπαδήμο, μαγείρεψαν τα στοιχεία, υπό την υψηλή εποπτεία της Goldman Sachs, για να μπούμε στο σφαγείο της Ε.Ε. Πότε οι ύαινες μας έδειξαν τα κοφτερά τους δόντια; Όταν ο δωσίλογος Jeffrey Papandreou- Chand με τους 80 τεχνοκράτες συμβούλους του μαγείρεψε το έλλειμμα στη Eurostat για να υπαχθούμε στην επιτήρηση του ΔΝΤ και της ΕΚΤ. Έτσι έβαλαν πόδι στην πατρίδα μας οι Γερμανοί και οι ξένοι τραπεζίτες κατακτητές. Οι κερδοσκόποι έπαιξαν τα μαυραγορίτικα παιγνίδια τους και με τα δύο μνημόνια οδήγησαν το λαό μας στη λαιμητόμο. Πότε μπήκε η ταφόπλακα στο πάλαι ποτέ ονομαζόμενο ελληνικό κράτος; Όταν ο φυτευτός- μη εκλεγμένος, αλλά με ειδική αποστολή από οικονομικά αφεντικά επιβληθείς- τεχνοκράτης- υπάλληλος του ΔΝΤ Παπαδήμος, με τη συγκυβέρνηση των τριών κομμάτων επέβαλε- ενάντια στο ισχύον σύνταγμα- το καθεστώς των νεοκατακτητών με την ισχύ του αγγλικού δικαίου! Μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι: Θυσιαστήκαμε ως λαός για να σωθεί το αμαρτωλό διεθνές τραπεζικό σύστημα. Θύτες μας οι τεχνοκράτες! Ωραίος κόσμος, όμορφος, αγγελικά (και οι δαίμονες εκπεσόντες άγγελοι είναι) πλασμένος… Οι απάτριδες τεχνοκράτες ψεύτες και απατεώνες οδήγησαν την χώρα σε πλήρη πτώχευση και θριαμβολογούν πως μας έσωσαν. Επιτέλους, όχι άλλο σώσιμο! Επιτέλους, όχι άλλο δούλεμα και διαστρέβλωση των εννοιών της ελληνικής γλώσσας. Η μεγάλη προδοσία δεν μπορεί σε καμιά κολυμβήθρα να βαφτιστεί σώσιμο…

Η συνέχεια >>> εδώ …

Ανατρέχοντας στα λεξικά διαβάζουμε: Τεχνοκράτης, εκείνος που ασκεί το λειτούργημά του με βάση τη μελέτη κυρίως των αντικειμενικών δεδομένων και των οικονομικών μηχανισμών χωρίς να λαμβάνεται και τόσο υπόψη ο ανθρώπινος παράγων ή τεχνικός που δίνει προτεραιότητα στη λύση του τεχνικού μέρους ενός προβλήματος σε βάρος της κοινωνικής και ανθρωπιστικής πλευράς. Το τεχνοκρατικό είναι ένα σύστημα διακυβέρνησης που βασίζεται πάνω σε οικονομικά και τεχνολογικά κριτήρια και όχι πάνω στον ανθρώπινο παράγοντα. Γι’ αυτό και λέμε αυτός είναι στυγνός τεχνοκράτης. Γιατί οι θέσεις και οι μελέτες του έχουν να κάνουν με τις οικονομοτεχνικο-κοινωνικές μελέτες ενός συστήματος που αγνοεί τον ανθρώπινο παράγοντα. Το πρόβλημα, που σε μείζονα βαθμό αντιμετωπίζει η πατρίδα μας, το αντιμετωπίζουν και άλλες χώρες. Το διεθνές τραπεζικό σύστημα, σχεδιασμένο και καθοδηγούμενο από τεχνοκράτες, ρίχνει στον καιάδα τους λαούς, προκειμένου να έχει υπερκέρδη. Ωμά υποστηρίζουν πως δεν τους ενδιαφέρει η δυστυχία των ανέργων, που αυτοί δημιούργησαν, ή των κακώς αμειβόμενων εργαζομένων, γιατί αυτοί είναι έμποροι και πάνω απ’ όλα σκέφτονται το κέρδος τους! Πάνω από τους ανθρώπους, πάνω από τα κοινωνικά προβλήματα, σημασία γι’ αυτούς έχουν τα λογιστικά νούμερα! Οι αριθμοί υπεράνω των ανθρώπων. Τα άψυχα νούμερα πολυτιμότερα των έμψυχων κυττάρων της κοινωνίας. (Ω, τι κόσμος, μπαμπά!) Οι άνθρωποι να δυστυχήσουν, λοιπόν, για να ευτυχίσει η οικονομική ελίτ με τους υπάκουους και πρόθυμους υπηρέτες της, που εύκολα εξαγοράζει. Και για να ελεγχθούν εύκολα οι μάζες σχεδιάζουν μια παγκόσμια διακυβέρνηση, με ένα νόμισμα, ένα ενιαίο νομικό σύστημα, μια παγκόσμια δικτατορία των οικονομικών επικυρίαρχων. Αυτός είναι ο κόσμος που ευαγγελίζονται οι τεχνοκράτες πολιτικοί!

Σε αντιδιαμετρική θέση μ’ αυτούς ο Πλάτωνας πριν από 2400 χρόνια υποστήριζε: «όταν οι φιλόσοφοι βασιλέψουν και οι βασιλιάδες φιλοσοφήσουν, μόνο τότε θα ευτυχήσουν οι λαοί». Άρα, το αντίδοτο στους τεχνοκράτες μπορεί να είναι οι φιλόσοφοι! Θέτουμε το ερώτημα για στροφή προς τους πολιτικούς φιλόσοφους, κατά τον Πλάτωνα φιλόσοφους- φύλακες, γιατί το πολιτικό σύστημα απεδείχθη σαθρό και φαύλο, αντεθνικό και συνάμα προδοτικό. Στην καλύτερη συγκυρία για να ορθοποδήσει η χώρα μας και να γίνει παράδεισος με οικονομική αυτάρκεια και αλματώδη ανάπτυξη, οι Νενέκοι και Εφιάλτες του πολιτικοτραπεζικού συστήματος μας έριξαν στα Τάρταρα. Ποιος ξέρει πότε κι αν θα μπορέσουμε και πάλι να γίνουμε ελεύθερο και κυρίαρχο κράτος που να καθορίζουμε την τύχη μας.

Ο Πλάτωνας χρησιμοποίησε τον όρο φιλόσοφοι- φύλακες στην ουτοπική “Πολιτεία” του. Όταν έγραφε την “Πολιτεία”, ήταν προβληματισμένος εξαιτίας της κακοδαιμονίας του αθηναϊκού κράτους, μετά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Επειδή θέλησε να ενισχύσει τον σεβασμό στην πολιτεία, και να την εξυγιάνει, έκρινε ως καλή λύση-πρόταση τη θέσπιση νέας νομοθεσίας, και, γενικά, την αλλαγή της πολιτικής νοοτροπίας. Επάνω στα στοιχεία αυτά, που θα στέριωναν την πολιτεία, οραματίσθηκε την επανίδρυση του μεταπολεμικού αθηναϊκού κράτους. Φορείς και συντελεστές του “οράματός” του, οι νέοι πολιτικοί, οι νέοι πολίτες, η νέα πολιτική τάξη, με πρόταση, σκέψη και στάση που θα λειτουργούν σε αντιστοιχία με το “όραμά” του. Μια τέτοια ριζική αλλαγή του φαύλου πολιτικού σκηνικού πρέπει να οραματιστούμε σήμερα για να μπορέσουμε, σε βάθος χρόνου, να βγούμε από τα αδιέξοδα στα οποία μας οδήγησε το μεταπολιτευτικό οικονομικο-εκδοτικο-πολιτικό σύστημα.

Οι σημερινοί πολιτικοί έχουν χάσει τη ψυχή τους. Ή διαφορετικά την πούλησαν στο διάβολο για να ικανοποιήσουν τα ποταπά τους ένστικτα και τις ζωώδεις επιθυμίες τους. Γιατί κανένας πολιτικός με ψυχή δε θα μπορούσε να συναινέσει στο ξεπούλημα της πατρίδας του και την εξαθλίωση του λαού του!

Ο Πλάτωνας δομεί την Πολιτεία του με βάση την ψυχή! Το σχέδιό του για μια κοινωνία δικαίου βασίζεται στα τρία μέρη της ψυχής, που είναι το λογιστικό, το επιθυμητικό και το θυμοειδές. Κάθε μέρος της ψυχής έχει να επιτελέσει τη δική του λειτουργία και προς αυτό κατευθύνεται από τη δική του αρετή. Το λογιστικό διέπεται από τη σοφία, το επιθυμητικό από τη σωφροσύνη και το θυμοειδές από την ανδρεία. Ο αρμονικός συσχετισμός όσων αναφέραμε μπορεί να επιτευχθεί με τη δικαιοσύνη, την ανώτερη συνθετική αρετή, η λειτουργία της οποίας βρίσκει την τελείωσή της στο πολιτικό στάδιο. Η πολιτεία παραλληλίζεται με την ανθρώπινη ψυχή και διακρίνεται κι αυτή κατ’ αναλογία αποτελούμενη από τρεις κατηγορίες πολιτών. Οι “φύλακες” ή “φιλόσοφοι βασιλιάδες” είναι λίγοι και έχουν στα χέρια τους τη διακυβέρνηση της πολιτείας. Νομοθετούν και κατευθύνονται από τον Λόγο ενσαρκώνοντας την αρετή της δικαιοσύνης, που είναι απαράβατος όρος της πλατωνικής πολιτικής και ηθικής. Οι “επίκουροι” είναι μια ομάδα βοηθών, που συμπαραστέκονται στους πρώτους, στρατευμένοι στο έργο της φύλαξης της πολιτείας από εξωτερικούς και εσωτερικούς εχθρούς, γενικότερα από κάθε είδους επιβουλή. Τρίτη κατηγορία είναι οι “δημιουργοί”, δηλαδή οι γεωργοί, οι κτηνοτρόφοι, οι τεχνίτες, οι επαγγελματίες και οι διακινητές γενικά των υλικών στοιχείων. Η πολιτεία είναι ένας πολιτικός οργανισμός δικαίου και παιδείας, όπου η δικαιοσύνη αποτελεί εσωτερική κατάσταση και διάθεση τόσο του συνόλου των πολιτών, όσο και του καθενός ξεχωριστά, δηλ. της πολιτείας (ή του κράτους) και της ψυχής και έτσι διαμορφώνεται κάτι που χαρακτηρίζεται υγεία και ομορφιά της ψυχής («υγιειά τε τις αν είη και κάλλος και ευεξία ψυχής») (Πλάτωνας, “Πολιτεία”, 444E)

Ο Σωκράτης εκφράζει την άποψη: «για να έχεις μια καλοδιοικούμενη πόλη, θα πρέπει να κυβερνούν οι πραγματικά πλούσιοι, όχι σε χρυσάφι, αλλά αυτά που πρέπει ο κάθε άνθρωπος να έχει άφθονα, δηλ αρετή και σοφία, Αν όμως κυβερνήσουν οι φτωχοί και στερημένοι από αυτά τα αγαθά, θα στραφούν στα αγαθά της πόλης θεωρώντας ότι από την πόλη θα πρέπει να αρπάξουν τα αγαθά που τους λείπουν» (521Α) Ο φτωχός και στερημένος κυρίως από αρετή υπουργός οικονομικών στράφηκε προς το χρυσάφι- φανερές καταθέσεις στο εσωτερικό μόνον τρία εκατομμύρια ευρώ και πλήθος ακίνητα- χωρίς να δηλώσει το “πόθεν έσχες”. Γιατί αν είχε αρετή δεν θα μας φλόμωνε στα ψέματα και στις φούσκες για να μας παραπλανήσει παριστάνοντας τη χρεωκοπία σαν σωτηρία. Η τεχνοκρατική αντίληψη του επιτρέπει να εξαπατά τον λαό για να μη χάσει όσα απόκτησε αδικοπραγώντας. Ο αλαζόνας καθηγητής- τεχνοκράτης του συνταγματικού δικαίου αντί να υπερασπίσει το σύνταγμα, όπως όφειλε από τη θέση του συνταγματολόγου, που η κυβέρνησή του κουρέλιασε, χρησιμοποίησε την επίκτητη και προσωρινή δύναμη που του δίνουν οι νόμοι, τους οποίους αυτοί ψήφισαν για να εδραιώσουν την αδικία, για να πλουτίσει. Γι’ αυτούς τους κυβερνήτες είχε πει ο Σωκράτης: «αφού είναι αδύνατο μεταξύ των ισχυρών να βρεθούν ενάρετοι άνθρωποι, μιας και είναι δύσκολο να ζήσει κανείς ενάρετα όταν λόγω της ισχύος του, έχει τη δυνατότητα να πράττει ατιμώρητα οποιαδήποτε αδικία… Οι περισσότεροι των ισχυρών υπήρξαν πάντοτε κακοήθεις» (Πλάτωνας, “Γοργίας”, 526 α-β) Και ο επίδοξος νέος αρχηγός του ΠΑΣΟΚ είναι κακοηθέστατος, απεχθής για τους Έλληνες και χαρά των γιαουρτιών.

Ο φιλόσοφος-βασιλιάς της Πλατωνικής Πολιτείας αντικατοπτρίζει το ιδεώδες ενός δίκαιου και συνετού ανθρώπου, ο οποίος είναι γνώστης της (απόλυτης) αρετής και της αλήθειας και σύμφωνα με το πρότυπο του οποίου, οφείλουμε να προσαρμόσουμε και τη δική μας ζωή. Ο ρόλος του συνίσταται αφενός μεν να διοικήσει την πόλη με βάση την έννοια του Αγαθού, αφετέρου δε να μεταδώσει και να κάνει κατανοητή στους άλλους την έννοια της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Η γνώση της αρετής, την οποία κατέχει, προϋποθέτει ένα πρόγραμμα συνεχούς και επίπονης εκπαίδευσης. Είναι δίκαιος, ανιδιοτελής, σοφός και ο λόγος ύπαρξής του είναι η ενασχόληση με το γενικό καλό.

Στον διάλογο της Πολιτείας, που αφηγείται ο Σωκράτης, γίνεται λόγος για τον φιλόσοφο, ο οποίος θα μετέχει της διακυβέρνησης της πολιτείας και περιγράφονται τα χαρακτηριστικά του: « Ρώτησε: Ποιους λες αληθινούς φιλοσόφους; Απάντησα: Όσους χαίρονται να αντικρίζουν την αλήθεια. ( Πλάτωνας, “Πολιτεία”, 475Ε). «Κι ένας τέτοιος άνθρωπος θα έχει σωφροσύνη και δε θα είναι με κανέναν τρόπο φιλοχρήματος.» (485D). « Ο φιλόσοφος είναι άνθρωπος ευπρεπής, που δεν είναι φιλοχρήματος, ούτε μικροπρεπής, ούτε αλαζόνας, ούτε δειλός. (486B) «Γι αυτόν (τον φιλόσοφο) η πρώτη προτεραιότητα είναι η αλήθεια, την οποία πρέπει αν επιδιώκει με κάθε τρόπο και παντού. Διαφορετικά είναι απλά κοκορόμυαλος και δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα » (490 Α). «Ο φιλόσοφος είναι αληθινά φιλομαθής». (490Β) «Την αψεύδειαν και το εκόντος είναι μηδαμή προσδέχεσθαι το ψεύδος αλλά μισείν, την δ’ αλήθειαν στέργειν.» [Να μην υπάρχει ψέμα μέσα τους και να μη δέχονται με κανένα τρόπο όσο εξαρτιέται αυτό από τη βούλησή τους, το ψέμα, αλλά να το μισούν, ενώ αντίθετα να αγαπούν την αλήθεια.] (485C) «Καθώς ο φιλόσοφος προσεγγίζει αυτό που είναι θεϊκό και βαλμένο σε τάξη, αποκτά κι ο ίδιος τάξη και θεότητα, όσο βέβαια αυτό είναι δυνατό για άνθρωπο.» (500D)

Ο Αθηναίος σοφός δικαιολογεί την αφιλοχρηματία των φιλοσόφων γιατί έχουν εκτιμήσει πως τα θεϊκά δώρα που φέρουν μέσα τους είναι κατά πολύ ανώτερα από τα υλικά χρήματα: «έχουν μέσα στην ψυχή τους χρυσάφι και άργυρο θεϊκό δοσμένο από τους θεούς και ότι δεν έχουν ανάγκη καθόλου το ανθρώπινο». Ο φιλόσοφος είναι ερωτευμένος με το αντικείμενο του πόθου του, και ποθεί ολόκληρη τη σοφία και όχι μόνον ένα μέρος της. Έτσι δεν μπορεί να χαρακτηριστεί φίλος της μάθησης και φίλος της σοφίας «όποιος δυσανασχετεί με όσα πρέπει να μάθει», όπως συμβαίνει με τους τεχνοκράτες που είναι ειδικευμένοι σε ένα μέρος της επιστήμης. Η ματιά του φιλόσοφου είναι στραμμένη στα αιώνια και στα αναλλοίωτα. Μιμείται και προσπαθεί να εξομοιωθεί με αυτά όσο περισσότερο μπορεί και μ’ αυτό τον τρόπο αποκτά τάξη και θεότητα. Προσπαθεί πνευματικά για ν’ αποκτήσει τη γνώση της “ιδέας του αγαθού” που βρίσκεται στην κορυφή της πυραμίδας των “ιδεών”. Κύριος, λοιπόν, στόχος του φιλόσοφου είναι η γνώση της “ιδέας του αγαθού”. Η έννοια του “αγαθού” παραλληλίζεται με τον ήλιο. Όπως ο ήλιος φωτίζει τον αισθητό κόσμο με το φως, έτσι το αγαθό φωτίζει τον νοητό κόσμο με την αλήθεια. Η επαφή με το “αγαθό” δίνει έμπνευση στους φιλόσοφους, ώστε να ασκούν με όραμα την εξουσία και δεν τους αφήνει να ξεπέσουν. Όπως αναφέρεται στην Πολιτεία: «Υψώνοντας τα λαμπερά μάτια της ψυχής τους να ατενίσουν αυτό που χαρίζει φως σε όλα και να αντικρίσουν το καθαυτό “αγαθόν” και με εκείνο ως υπόδειγμα την υπόλοιπη ζωή τους να στολίσουν την πόλη, τους πολίτες και τον εαυτό τους». Επίσης αναφέρεται: «Αυτό λοιπόν που δίνει την αλήθεια σε όσα κερδίζονται με τη γνώση και δίνουν τη δύναμη σ’ εκείνον που προσπαθεί να κερδίσει γνώση πες ότι είναι η “ιδέα του αγαθού”• αυτή είναι η αιτία της γνώσης και της αλήθειας και να τη σκέφτεσαι σαν κάτι που μπορείς να το γνωρίσεις.» (508Ε) κι αμέσως μετά: «Η γνώση και η αλήθεια είναι σχετισμένα με το “αγαθόν”, αλλά δεν είναι σωστό να ταυτίζεται μ’ αυτό ούτε το ένα ούτε το άλλο, αλλ’ ότι πρέπει η φύση του “αγαθού” να έχει μεγαλύτερη τιμή.» (509A)

Σε ένα κράτος, όπου το πολίτευμα στηρίζεται στη δικαιοσύνη, οι κάτοικοι ευτυχούν. Αντίθετα, επικρατεί η δυστυχία εκεί όπου καλλιεργείται η αδικία. Η λογιστική των αριθμών, που υποστηρίζουν οι τεχνοκράτες, έχει σαν αποτέλεσμα την καλλιέργεια της αδικίας, γιατί οι λίγοι κερδίζουν σε βάρος των πολλών. Ένας ολόκληρος πλανήτης βρίσκεται σε κατάσταση αναταραχής για να κερδοσκοπήσουν οι οικονομικοί οίκοι και οι τραπεζίτες, τα οικονομικά πιράνχας, που έχουν στην υπηρεσία τους μικρόψυχους τεχνοκράτες- κυβερνήτες. Θα επέβαλε τους εκβιαστικούς όρους της η γερμανική κυβέρνηση αν αποτελούνταν από φιλόσοφους- κυβερνήτες; Και θα μπορούσε να υπογράψει αυτές τις συμβάσεις υποτέλειας και υποδούλωσης του λαού μας μια βουλή με αρχηγούς φιλόσοφους;

Η πολιτεία του Πλάτωνα είναι ουτοπική. Μπορεί να ανήκει στη σφαίρα των Ιδεών. Όμως οι κυβερνώντες για να ασκήσουν δίκαια την εξουσία και για να οδηγήσουν το λαό τους στην ευημερία, πρέπει να διέπονται από φιλοσοφική νοοτροπία. Ο Μαχάτμα Γκάντι και ο Ούλωφ Πάλμε για παράδειγμα είχαν τα χαρακτηριστικά του ηγέτη- φιλόσοφου. Όσο το θλιβερό και αντιδραστικό κατεστημένο τους άφησε να ζήσουν, αγωνίστηκαν με όραμα. Ο πλανήτης για να αποφύγει τον όλεθρο του Γ΄ παγκόσμιου πολέμου, που απεργάζεται η οικονομική ελίτ με τη βοήθεια των τεχνοκρατών, έχει την ανάγκη φιλοσόφων- κυβερνητών.

Φτάσαμε σε αδιέξοδα ως κράτος γιατί ξεχάσαμε ως άνθρωποι ότι η φύση μας είναι διττή. Είμαστε υλικοί, αλλά έχουμε και μη υλικά στοιχεία. Η επικέντρωση μόνο στην υλική μας φύση, μας οδήγησε σε λανθασμένες επιλογές. Αν θελήσουμε να βρούμε διεξόδους από την πολλαπλή κρίση, στην οποία έχουμε περιέλθει, ίσως θα πρέπει να παραλληλίσουμε τον μακρόκοσμο της πολιτείας με τον μικρόκοσμο της ψυχής μας. Ίσως πρέπει πρώτα να ξαναβρούμε την χαμένη μέσα στην απατηλότητα της ύλης ψυχή μας…

Τελικά πόσο δίκιο έχει ο Σωκράτης όταν λέει: «αν δεν κυβερνήσουν τις πολιτείες οι φιλόσοφοι ή αν αυτοί που τώρα λέγονται βασιλείς και κυβερνήτες δεν ασχοληθούν με τη φιλοσοφία γνήσια και ικανοποιητικά και αν δεν συμπέσουν στο ίδιο πρόσωπο η πολιτική δύναμη και η φιλοσοφία, δεν θα υπάρξει τέλος των δεινών στις πόλεις, ούτε στο ανθρώπινο γένος» (473D);