Αν πιάσουν οι ευχές του ιερέα για το γάμο τη βάψαμε…

[[ δαμ- ων ]]

B΄. Στέψη. iii. Ο προπάτορας Ιακώβ και η Ραχήλ

Το ίδιο προβληματικό είναι και το τρίτο ζευγάρι των προπατόρων μας ο Ιακώβ και η Ραχήλ.

Αφού ο Ιακώβ πήρε με μπαμπεσιά την ευχή από τον πατέρα του, έγινε το κόκκινο πανί για τον Ησαύ, που επιζητούσε να τον σκοτώσει. Έτσι ο Ιακώβ φοβούμενος να μην έχει την τύχη του μακρινού πρόγονου, του Άβελ, που τον δολοφόνησε ο Κάιν, άκουσε τη συμβουλή της μάνας του να πάει στο θείο του τον Λάβαν, τον αδελφό της. Έτσι έφυγε κρυφά και πήρε το δρόμο για τον μπάρμπα του. Εκεί βρέθηκε όχι με μια γυναίκα, αλλά με δύο γυναίκες και δύο παλλακίδες. Και ο εξαπατήσας έγινε εξαπατηθείς. Ας παρακολουθήσουμε την ιστορία του:

[[ O Λάβαν είπε στον Ιακώβ: «Επειδή είσαι συγγενής μου δε σημαίνει ότι πρέπει να μου δουλεύεις χωρίς μισθό. Πες μου, ποιος θέλεις να είναι ο μισθός σου;» Ο Λάβαν είχε δύο κόρες. Το όνομα της μεγαλύτερης ήταν Λεία και της μικρότερης Ραχήλ. Τα μάτια της Λείας ήταν άτονα, ενώ η Ραχήλ είχε ωραία κορμοστασιά και όμορφο πρόσωπο. Ο Ιακώβ είχε αγαπήσει τη Ραχήλ. Απάντησε λοιπόν: «Θα σου δουλέψω εφτά χρόνια για τη Ραχήλ, τη μικρότερη κόρη σου». «Είναι προτιμότερο να τη δώσω σ’ εσένα», του λέει ο Λάβαν, «παρά να τη δώσω σ’ έναν ξένο. Μείνε κοντά μου».

Έτσι ο Ιακώβ δούλεψε για τη Ραχήλ εφτά χρόνια• του φάνηκαν όμως σαν λίγες μέρες, γιατί την αγαπούσε. Μετά είπε στον Λάβαν: «Ο χρόνος της δουλειάς μου συμπληρώθηκε• δώσ’ μου τη γυναίκα μου να μείνω μαζί της». Τότε ο Λάβαν προσκάλεσε όλους τους ανθρώπους του τόπου και οργάνωσε γαμήλιο συμπόσιο. Όταν όμως νύχτωσε, πήρε την κόρη του τη Λεία και την έφερε στον Ιακώβ, κι εκείνος πλάγιασε μαζί της. Ο Λάβαν έδωσε στη Λεία για δούλη τη Ζελφά, που ήταν δική του δούλη. Όταν όμως ξημέρωσε το πρωί, αποκαλύφτηκε ότι ήταν η Λεία.

Η συνέχεια >>> εδώ ….

Τότε ο Ιακώβ είπε στο Λάβαν: «Τι ήταν αυτό που μου έκανες; Δε σου δούλεψα για τη Ραχήλ; Γιατί με εξαπάτησες;» Ο Λάβαν απάντησε: «Δεν έχουμε τη συνήθεια στο τόπο μας να δίνουμε τη μικρότερη πριν τη μεγαλύτερη. Πέρασε αυτή τη βδομάδα μαζί της και θα σου δώσω και την άλλη αν μου δουλέψεις άλλα εφτά χρόνια».

Ο Ιακώβ συμφώνησε, και πέρασε την εβδομάδα εκείνη με τη Λεία. Μετά ο Λάβαν του έδωσε την κόρη του τη Ραχήλ για γυναίκα. Στη Ραχήλ ο Λάβαν έδωσε για δούλη τη Βαλλά, που ήταν δική του δούλη. Ο Ιακώβ πλάγιασε με τη Ραχήλ• και την αγαπούσε περισσότερο από τη Λεία. Δούλεψε λοιπόν στο Λάβαν άλλα εφτά χρόνια. Όταν ο Κύριος είδε ότι η Λεία παραγκωνιζόταν, της έδωσε παιδιά, ενώ η Ραχήλ έμεινε στείρα. Η Λεία έμεινε έγκυος και γέννησε γιο. «Ο Θεός είδε τη δυστυχία μου », είπε, « ασφαλώς τώρα θα με αγαπήσει ο άντρας μου»• και τον ονόμασαν Ρουβήν. Ξανάμεινε έγκυος και γέννησε γιο. «Ασφαλώς ο Κύριος με άκουσε», είπε, «γιατί είμαι παραγκωνισμένη, και μου έδωσε κι ετούτον το γιο»• και τον ονόμασε Συμεών. Έμεινε και πάλι έγκυος και γέννησε γιο. «Αυτή τη φορά ο άντρας μου θα προσηλωθεί περισσότερο σ’ εμένα», είπε, «γιατί του γέννησα τρεις γιους»• και τον ονόμασε Λευί. Μετά έμεινε και πάλι έγκυος και γέννησε γιο. «Αυτή τη φορά θα δοξολογήσω τον Κύριο», είπε• και τον ονόμασε Ιούδα. Κι έπαψε να γεννάει.

Βλέποντας η Ραχήλ ότι δε γεννούσε παιδιά στον Ιακώβ, ζήλεψε την αδερφή της και είπε στον άντρα της: «Δώσ’ μου παιδιά, αλλιώς θα πεθάνω». Ο Ιακώβ θύμωσε με τη Ραχήλ και της είπε: «Θεός είμ’ εγώ; Αυτός σου στέρησε την ικανότητα να γεννάς». Τότε η Ραχήλ είπε: «Να η δούλη μου η Βαλλά. Πήγαινε μαζί της κι ας γεννήσει στα γόνατά μου. Έτσι θ’ αποκτήσω κι εγώ παιδιά μέσω αυτής». Του έδωσε, λοιπόν, τη δούλη της τη Βαλλά για γυναίκα, κι ο Ιακώβ κοιμήθηκε μαζί της. Η Βαλλά έμεινε έγκυος και του γέννησε γιο. Τότε είπε η Ραχήλ: «Ο Θεός με δικαίωσε! Άκουσε την προσευχή μου και μου έδωσε γιο»• και τον ονόμασε Δαν. Η Βαλλά έμεινε πάλι έγκυος και γέννησε δεύτερο γιο στον Ιακώβ. Τότε είπε η Ραχήλ: «Μεγάλους αγώνες έκανα ενάντια στην αδερφή μου και νίκησα»• και τον ονόμασε Νεφθαλί.

Η Λεία βλέποντας ότι έπαψε να γεννάει, πήρε τη δούλη της Ζελφά και την έδωσε στον Ιακώβ για γυναίκα. Η Ζελφά γέννησε στον Ιακώβ γιο. Τότε είπε η Λεία: «Τι ευτυχία!» και τον ονόμασε Γαζ. Η Ζελφά γέννησε και δεύτερο γιο στον Ιακώβ. Τότε είπε η Λεία: «Είμαι ευτυχισμένη και θα με καλοτυχίζουν οι γυναίκες»• και τον ονόμασε Ασήρ.

Την εποχή του θερισμού των σιτηρών ο Ρουβήν βγήκε στους αγρούς και βρήκε μήλα του μανδραγόρα και τα έφερε στη Λεία τη μητέρα του. Τότε η Ραχήλ είπε στη Λεία: «Δώσ’ μου από τα μήλα του μανδραγόρα που βρήκε ο γιος σου». Εκείνη της απάντησε: «Λίγο είναι που μου πήρες τον άντρα μου, θέλεις να μου πάρεις και τα μήλα του μανδραγόρα του γιου μου;» Και είπε η Ραχήλ: «Σε αντάλλαγμα για τα μήλα του μανδραγόρα του γιου σου, θα κοιμηθεί ο Ιακώβ μαζί σου απόψε».

Το βράδυ, την ώρα που γύριζε ο Ιακώβ από τον αγρό, βγήκε η Λεία να τον προϋπαντήσει και του είπε: «Σ’ εμένα θα έρθεις, γιατί σε πλήρωσα με αντίτιμο τα μήλα του μανδραγόρα του γιου μου». Ο Ιακώβ κοιμήθηκε μ’ αυτήν τη νύχτα και ο Θεός άκουσε τη Λεία. Έμεινε έγκυος και γέννησε πέμπτο γιο στον Ιακώβ. «ο Θεός με αντάμειψε », είπε, « γιατί έδωσα τη δούλη μου στον άντρα μου»• και τον ονόμασε Ισσάχαρ. Μετά έμεινε πάλι έγκυος και γέννησε έκτο γιο στον Ιακώβ. «Ο Θεός μου έδωσε ένα ωραίο δώρο» , είπε. «Αυτή τη φορά ο άντρας μου θα με παραδεχτεί, γιατί του γέννησα έξι γιους»• και τον ονόμασε Ζαβουλών. Έπειτα γέννησε κόρη και την ονόμασε Δείνα.

Τότε ο Θεός θυμήθηκε τη Ραχήλ• άκουσε την προσευχή της και της έδωσε την ικανότητα να ξανακάνει παιδιά. Έμεινε έγκυος και γέννησε γιο. « Ο Θεός έβγαλε από πάνω μου την ντροπή μου », είπε. « Ας μου δώσει ο Κύριος κι άλλον γιο »• και τον ονόμασε Ιωσήφ…

Στη συνέχεια ο Ιακώβ και η οικογένειά του έφυγαν από τη Βαιθήλ, και ενώ έμενε μικρή απόσταση για να φτάσουν στην Εφραθά, ήρθε η ώρα της Ραχήλ να γεννήσει∙ είχε δύσκολη γέννα. Όταν οι πόνοι της γέννας είχαν φτάσει στο αποκορύφωμά τους, η μαμή της είπε: «Μη φοβάσαι, έκανες πάλι αγόρι!» Τη στιγμή που έβγαινε η ψυχή της, γιατί τελικά πέθανε, τον ονόμασε Βεν- Ονί, αλλά ο πατέρας του τον ονόμασε Βενιαμίν. ]] ( Γένεσις, κθ΄14- λ΄ 24 και λε΄16- 18)

Ας θυμηθούμε την ευχή του ιερέα στους νεόνυμφους, έχει σημασία: «Ευλόγησον αυτούς, Κύριε ο Θεός ημών, ως ευλογήσας τον Αβραάμ και την Σάρραν. Ευλόγησον αυτούς, Κύριε ο Θεός ημών, ως ευλογήσας τον Ισαάκ και την Ρεβέκκαν. Ευλόγησον αυτούς, Κύριε ο Θεός ημών, ως ευλογήσας τον Ιακώβ και πάντας τους πατριάρχας. Ευλόγησον αυτούς, Κύριε ο Θεός ημών, ως ευλογήσας τον Ιωσήφ και την Ασυνέθ. Ευλόγησον αυτούς, Κύριε ο Θεός ημών, ως ευλογήσας Μωυσέα και Σαπφόραν. Ευλόγησον αυτούς, Κύριε ο Θεός ημών, ως ευλόγησας Ιωακείμ και την Άνναν…». Ενώ σε όλους τους άλλους προπάτορες αναφέρει και τη γυναίκα τους, στον Ιακώβ επιμελώς αποσιωπάται. Γιατί ήταν δίγαμος, με επίσημες γυναίκες τις δύο αδελφές Λεία και Ραχήλ. Είχε επίσης εφεδρικές και τις δύο δούλες, που του τις έκαναν πάσα οι επίσημες όταν αυτές δε μπορούσαν να γεννοβολήσουν. Έτσι η μία έμπαινε στο μάτι της άλλης κι έπαιρνε την εκδίκησή της! Και ο μπαγάσας ο Ιακώβ έσπερνε παιδιά, οπότε χαλάλι του η ευχή που δίνει ο παπάς προς το γαμπρό: «πληθύνθητι ως ο Ιακώβ». Γιατί ήταν καρπερός ο πολυγαμικός γιος του Ισαάκ. Σιγά το κατόρθωμα, θα πείτε. Ο καθένας μπορεί να φανεί καρπερός. Αρκεί να μην είναι με την ίδια γυναίκα. Αλλά εδώ έρχεται η εκκλησία και επιβάλει τη μονογαμία. Έτσι η μονοτονία της μίας γυναίκας βάζει φρένο στην επιθυμία μας για να συναγωνιστούμε τον πατριάρχη στην ευγονία.

Ό,τι σπέρνεις θα θερίσεις, λέει ο λαός. Και ο εξαπατήσας πληρώθηκε με το ίδιο νόμισμα. Εξαπατήθηκε από τον πεθερό του, τον Λάβαν. Μαζί με το καλό προϊόν, τη Ραχήλ, του πάσαρε και το σκάρτο, τη Λεία. Μόνο που το σκάρτο αποδείχτηκε καρπερότερο απ’ αυτό, που έσκιζε σε φιγούρα. Η Λεία χάρισε έξι γιους, παρακαλώ, στον Ιακώβ και μία κόρη, ενώ η Ραχήλ μόνο δύο γιούς. Στη δεύτερη γέννα μάλιστα πέθανε. Ο παπάς στην τελετή του γάμου υπερβάλλει όταν λέει την ευχή στη νύφη: «και πληθύνθητι ως η Ραχήλ». Στείρα ήταν η καημένη και γέννησε μετά από προσευχή. Με χίλια παρακάλια γέννησε τον Ιωσήφ. Μετά από πολλά χρόνια γέννησε και τον Βενιαμίν, αλλά πάνω στη γέννα πέθανε. Αναρωτιόμαστε, μήπως στην εκκλησία έχουν μπερδέψει τη Λεία με τη Ραχήλ. Μακάρι η νύφη να μη μοιάσει στη Ραχήλ γιατί θα αναγκαστεί να πληρώσει ο γαμπρός τα μαλλιοκέφαλά του στους γυναικολόγους για θεραπείες και εξωσωματικές. Άσε που θα μείνει και χήρος με μαθηματική ακρίβεια, και για να μη μείνει μαγκούφης στη ζωή του θα χρειαστεί να ξανανέβει τα σκαλοπάτια της εκκλησίας και να ξαναχορέψει το χορό του Ησαΐα.

Οι αδελφούλες, οι αφιλότιμες, αντί να καθίσουν και να τα βρουν στις ερωτικές βάρδιες, τρωγόντουσαν σαν κουνέλες που διεκδικούν τον ίδιο κούνελο. Τι εγωισμός κι αυτός, καθεμιά να τον θέλει δικό της. Κι από πάνω να προσεύχονται στον Γιαχβέ να μη γυρίσει να δει ο Ιακώβ την άλλη και να μη σμίξει ερωτικά μαζί της. Κι αν η μήτρα της τεμπέλιαζε και δεν έκανε το σπόρο καρπό, χρησιμοποιούσαν τη ρεζέρβα, τη δούλη. Κάθε δούλη του χάρισε από δύο γιους. Έτσι ο Ιακώβ περνούσε σαν κοκόρι σε κοτέτσι με μπόλικες κότες. Έσπερνε σε καρπερούς κόλπους κι εκείνοι γεννοβολούσαν αγόρια. Μόνο στον κόλπο της Ραχήλ δυσκολευόταν. Εκεί το σπόρο του τον έπνιγαν τα ζιζάνια.

Στη Ραχήλ άρεσαν και οι ρίζες του μανδραγόρα. Τις λιμπίστηκε όταν τις είδε στην ποδιά της Λεία. Οπότε σαν να έπαιζε μπιρίμπα ή κουμ καν έπαιξε τον Ιακώβ για λίγες ρίζες. Σκέφτηκε η Λεία πως ήταν καιρό απότιστος ο κήπος, που είχε ανάμεσα στα σκέλη της. Έτσι για το ποτιστήρι του Ιακώβ χάρισε τον μανδραγόρα στη Ραχήλ. Με αυτή την ανταλλαγή και οι δύο έμειναν ικανοποιημένες. Η Ραχήλ από το φαγητό με τις ρίζες μανδραγόρα και η Λεία που ποτίστηκε και πάλι ο κήπος της. Οι ωραίες συμφωνίες πάντα κάνουν τους ανθρώπους ευτυχισμένους…

Βαρέθηκε ο πατριάρχης τόσα χρόνια μακριά από την πατρίδα του. Ζήτησε από τον πεθερό τους καρπούς των κόπων τόσων χρόνων, που του δούλευε, σε γιδοπρόβατα. Με μπαγαμποντιά πήρε πολύ περισσότερα από όσα δικαιούταν. Εδώ έκανε και λίγο τα μαγικά του. Αλλά η εκκλησία δεν δέχεται πως οι πατριάρχες μπορούν να ασκούν μαγεία. Αυτά τα σατανικά πράματα τα κάνουν μόνον οι παγανιστές. Ό,τι κάνουν οι προπάτορές μας είναι θαύματα του Γιαχβέ. Ας παραβλέψουμε τα μαγικά του Ιακώβ. Το σίγουρο είναι ότι εξαπάτησε τον πεθερό του. Γιατί το χούι- κι αυτός είχε το χούι της εξαπάτησης- δεν κόβεται. Την έκανε στα μουλωχτά με ελαφρά πηδηματάκια, δηλαδή έφυγε στα κλεφτά:

[[ Τότε ο Ιακώβ ανέβασε τους γιους και τις γυναίκες του στις καμήλες, πήρε όλα τα υπάρχοντά του που τα είχε αποκτήσει στη Μεσοποταμία και ξεκίνησε να πάει στον Ισαάκ, τον πατέρα του, στη Χαναάν. Ο Λάβαν είχε πάει να κουρέψει τα πρόβατά του και η Ραχήλ επωφελήθηκε κι έκλεψε τα ειδώλια του πατέρα της. Ο Ιακώβ εξαπάτησε το Λάβαν τον Αριμαίο, γιατί έφυγε χωρίς να του το αναγγείλει. Έφυγε βιαστικά μαζί με όλα όσα του ανήκαν. Πέρασε τον ποταμό Εφράτη και κατευθύνθηκε προς τα βουνά της Γαλαάδ.]] ( Γένεσις, λα΄, 17-21)

Το υπέροχο ζευγάρι, που σώνει και καλά πρέπει να γίνει υπόδειγμά μας, όπως λέει το κείμενο, παρανόμησε. Ο μεν Ιακώβ εξαπάτησε τον πεθερό του- και όχι μόνο γιατί έφυγε στα κλεφτά- η δε Ραχήλ έκλεψε από τον πατέρα της τα οικογενειακά ειδώλια. Γαμπρός και πεθερός τα είχαν βρει για την αναχώρηση της οικογένειας του Ιακώβ. Είχαν, μάλιστα συμφωνήσει και σε όσα δικαιούνταν να πάρει μαζί του ο Ιακώβ. Για να φύγει κρυφά, κάποιο λάκκο είχε η φάβα. Και η άλλη η αφιλότιμη να κλέψει τον πατέρα της; Και τι έκλεψε: Τα ειδώλια παρακαλώ. Εδώ να σταθούμε λιγάκι. Ειδώλια; Αυτό σημαίνει ότι δεν λάτρευε το Θεό του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ. Δεν πίστευε στον Γιαχβέ. Ήταν ειδωλολάτρισσα για να πάρει τα ειδώλια. Αν λάτρευε τον Γιαχβέ, ούτε που θα ήθελε να τα αντικρίσει. Θα ήταν μίασμα γι’ αυτήν να τα πιάσει με τα χέρια της! Δεν τα έκλεψε έτσι από καπρίτσιο ή από χόμπι. Τα χρειαζόταν για να ασκεί τα λατρευτικά της καθήκοντα. Απ’ ό,τι αποδεικνύεται η εξαπάτηση ήταν οικογενειακό προτέρημα. Αυτό δείχνει η συνέχεια της ιστορίας.

Ο Λάβαν όταν έμαθε για τη κρυφή φυγή του Ιακώβ με τι γυναίκες, τα παιδιά και όλα τα υπάρχοντά του, μάζεψε τους συγγενείς του και άρχισε να καταδιώκει τους φυγάδες. Εφτά μέρες έκανε να τον βρει. Ο προστάτης Γιαχβέ του Ιακώβ παρουσιάστηκε στον ύπνο στον Λάβαν και τον προειδοποίησε: «φύλαξε σεαυτόν, μήποτε λαλήσης μετά Ιακώβ πονηρά». Να μη κακοκαρδίσει, λοιπόν, τον Ιακώβ ο Λάβαν με κακολογίες. Το τι μούσι πούλησε ο πατριάρχης στο γεροντάκι για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, δεν περιγράφεται. Το καημένο παραπονέθηκε που ‘κλέψαν τους θεούς του. Για να πάρει την απάντηση από τον Ιακώβ: «παρ’ ω αν εύρης τους θεούς σου, ου ζήσεται εναντίον των αδελφών ημών». Όποιος πήρε τους θεούς- ναι, τους θεούς, το λέει σαφέστατα- θα πεθάνει, υπόσχεται ο Ιακώβ. Αλλά η Ραχήλ είχε μοιάσει στην πεθερά της τη Ρεβέκκα. Φάνηκε σαΐνι στην εξαπάτηση. Ας δούμε το απόσπασμα:

[[ Ο Λάβαν πήγε στη σκηνή του Ιακώβ, στη σκηνή της Λείας και στη σκηνή των δύο δούλων γυναικών, αλλά δε βρήκε τίποτε. Όταν βγήκε από τη σκηνή της Λείας μπήκε στη σκηνή της Ραχήλ. Η Ραχήλ είχε πάρει τα ειδώλια, τα είχε βάλει κάτω από το σαμάρι της καμήλας και είχε καθίσει από πάνω. Ο Λάβαν έψαξε όλη τη σκηνή αλλά δε βρήκε τίποτα. Η Ραχήλ είπε στον πατέρα της: «Μη θυμώσεις, κύριέ μου, που δεν μπορώ να σηκωθώ μπροστά σου, αλλά έχω την περίοδό μου». Ο Λάβαν έψαξε αλλά δε βρήκε τα είδωλα.]] ( Γένεσις, λα΄, 33-35)

Διαβόλου κάλτσα η γυναίκα. Επιστράτευσε ακόμη και την περίοδό της για να εξαπατήσει τον πατέρα της. Έδειξε πολλαπλά- με την κλεψιά και με την εξαπάτηση- ότι δεν τιμάει και δεν σέβεται τους γονείς της. Επιπλέον ενισχύει τον ισχυρισμό μας πως ήταν ειδωλολάτρισσα. Τα ειδώλια παρίσταναν θεούς. Δεν ήταν απεικόνιση του ενός και μοναδικού Θεού! Αυτό είναι, λοιπόν, το τρίτο ζευγάρι, που πρέπει να είναι πρότυπο των νεόνυμφων. Να μοιάσει ο γαμπρός στον Ιακώβ, που κατ’ εξακολούθηση εξαπατούσε. Να μιμηθεί η νύφη τη Ραχήλ, που ήταν μανούλα στην εξαπάτηση κι αντάλλαξε τον άντρα της με λίγο μανδραγόρα. Έτσι αν η κουμπάρα έχει τη μαστοριά να φτιάχνει τραγανές βάφλες και γευστικό παρφέ παγωτό, μπορεί να παραχωρήσει τον άντρα της η νύφη στην κουμπάρα για μια βάφλα συνοδευμένη από δύο μπάλες παγωτό με σιροπάκι και νιφάδες ψημένου αμύγδαλου. Πάντα ένα κέρατο ξεπερνιέται με ένα πλήρες παγωτό. Εξάλλου ο κουμπάρος την κουμπάρα δυο φορές την εβδομάδα. Αρκεί να είναι οι βάφλες τραγανές και βουτυράτες.

Λίγα ήσαν αυτά, που είπαμε για τους αγίους προπάτορές μας. Αν θαρρείτε ότι είναι αναγκαίο και πρέπον να τους μιμηθούμε, σκεφτείτε συνάμα: μήπως η σημερινή κρίση- οικονομική και ηθική- οφείλεται στην σκληρότητα και το δίκαιο του ισχυρού που έχει καλλιεργηθεί μέσα από την Π. Διαθήκη στο συνειδητό, αλλά κυρίως στο υποσυνείδητο των λαών του δυτικού κόσμου; Ο τραχύς και σκληρός λαός, ο εκλεκτός του Γιαχβέ, έχει να παρουσιάσει αποτρόπαιες και ειδεχθείς πράξεις, μια μυθολογία και μια ιστορία που στάζει αίμα. Η εκκλησία μας έχει επιβάλλει αυτό τον λαό, ενώ αντίθετα έχει εξοβελίσει την αρχαία Ελλάδα. Η ιστορία και η μυθολογία μας έχει να μας δώσει άριστα παραδείγματα, γιατί ο λαός μας ήταν ευαίσθητος, με πολιτισμό και πνευματική καλλιέργεια. Δεν είναι τυχαίο ότι ο δυτικός πολιτισμός από την αναγέννηση μέχρι σήμερα βασίζεται στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό. Ο οποίος επικράτησε ειρηνικά, μέσα από την αρχαιοελληνική γραμματεία. Αντίθετα από την εποχή του Θεοδόσιου και του Ιουστινιανού η θρησκεία της αγάπης και της ειρήνης έχει να επιδείξει πολλές μελανές σελίδες. Σελίδες που δεν προκύπτουν από τη φύση της διδασκαλίας του Ναζωραίου, αλλά από εκείνους που θέλησαν να την επιβάλλουν για να εδραιώσουν την εξουσία τους. Το ιερατείο απέστρεψε το πρόσωπό του από το τον πολιτισμό μας, επιβάλλοντας την τραχιά εβραϊκή κουλτούρα της Π. Διαθήκης. Και ενώ πολύ νερό κύλησε στο νερόμυλο της ιστορίας, δεν βρέθηκε κάποιο φωτεινό μυαλό να φέρει καινοτομίες. Τον 21ο αιώνα αναμασούμε όσα θεσπίστηκαν τους πρώτους μ.Χ. αιώνες. Έτσι, οι ιερείς διαβάζουν τις ευχές που αναφέραμε και οι οποίες αν πιάσουν, ως προς τους “ιερούς μας προπάτορες”, την έχουμε βάψει… Αναρωτιόμαστε: αν αυτές είναι οι ευχές τους, οι κατάρες τους ποιες είναι;