Ο Γάμος του Κάδμου και της Αρμονίας

[[ δαμ- ων ]]

vi. Ο Γάμος

Η αγάπη του Κάδμου και της Αρμονίας επισφραγίστηκε με τον γάμο τους, που τον τίμησαν όλοι οι θεοί και οι Μούσες. Δεν ήταν ένας απλός γήινος γάμος, αλλά μια ιερογαμία!

Από τη πρώτη στιγμή της εμφάνισης του ανθρώπου στη γη η πρώτιστη φυσική ανάγκη ήταν η διαιώνιση του είδους του, ώστε η ζωή να συνεχιστεί διαμέσου των απογόνων του. Έτσι, ήταν φυσική ανάγκη ο δεσμός και η ένωση του άντρα με τη γυναίκα. Αυτός ο δεσμός ήταν από τη φύση του ιερός, φέρνοντας στον κόσμο νέα όντα, ικανά όχι μόνο να απολαύσουν τα αγαθά της υδρογείου, αλλά να κοσμήσουν με την παρουσία και τα έργα τους τον κόσμο, να θαυμάσουν την πανσοφία του Δημιουργού, αλλά και να την υμνήσουν και να την δοξολογήσουν.

Μυστικιστικά η ένωση και σύζευξη του 1 με το 2 για την παραγωγή κάποιας εκδήλωσης, του 3, παριστάνεται με το νόμο του τριγώνου, που στις κορυφές του έχει τις λέξεις: θέση- αντίθεση- σύνθεση. Τα δύο πρώτα, αν και είναι αντίθετα κι ανόμοια, με την ένωσή τους παράγουν έργο, συνθέτουν. Πώς εφαρμόζεται ο νόμος του τριγώνου στον άνθρωπο;

Ο καθένας μας έχει το υλικό του σώμα, στο οποίο ενοικεί η ψυχή. Αυτά τα δύο στοιχεία εκδηλώνουν τη ζωή. Κανένα από τα δύο στοιχεία, σώμα- ψυχή, δεν μπορεί να εκδηλωθεί ή να λειτουργήσει μόνο του και δεν μπορεί να υπάρξει ζωή χωρίς αυτά στο φυσικό επίπεδο, όπως την γνωρίζουμε. Οι σοφοί της αρχαιότητας βεβαίωναν πως στη φύση υπάρχει η τάση τα στοιχεία να αναζητούν τα συμπληρωματικά τους “ήμιση”. Μέχρι το καθένα να βρει το ταίρι του και να ενωθεί μαζί του, είναι ατελές, ελλιπές, χωρίς να έχει εκδηλωθεί ολοκληρωτικά στη φύση και συμπεριφέρεται σαν διαταραγμένο στοιχείο του σύμπαντος.

Ο αρχικά ερμαφρόδιτος ή ανδρόγυνος άνθρωπος, κάποτε διαχωρίστηκε στα αντίθετα φύλα, παρουσιάζοντας μια αντίθετη πολικότητα, αρσενικό- θηλυκό. Τα δύο αυτά αντίθετα πολικά όντα με την ένωσή τους, τη σύνθεση που αναφέραμε παραπάνω, παράγουν ένα νέο άτομο, ένα πανομοιότυπο, το παιδί τους. Για να επιτελεστεί όμως η ένωση, τα δύο άτομα πρέπει να έρθουν σε γάμο. Αυτός ο γάμος επιτελείται σε ολόκληρο το Σύμπαν, για να γεννηθούν οι νέες κοσμικές όψεις.

Η συνέχεια >>> εδώ …

Η αλληλενέργεια μεταξύ Πατρός- Πνεύματος και Μητρός- Ύλης δημιουργεί μια Τρίτη όψη , που είναι ο Υιός, η όψη συνείδηση. Ας αφήσουμε την Αλίκη Μπέϊλη να συνεχίσει πάνω σ’ αυτό το θέμα: « Πρώτα υπήρχαν οι δύο θείες όψεις, Πνεύμα- Ύλη, ή ύλη εμποτισμένη με ζωή, και μόνο όταν αυτές οι δύο πραγματοποίησαν την αμοιβαία τους ενότητα πρόβαλε ο Υιός. Ο Υιός αυτός, ο Οποίος είναι η θεία Ζωή ενσαρκωμένη στην ύλη και συνεπώς ο πρόξενος της ποικιλίας και του απεριόριστου των μορφών, αποτελεί ενσωμάτωση της θείας ιδιότητας. Υιός είναι η δεύτερη όψη της θεότητας, ο κοσμικός Χριστός, που ενσαρκώθηκε στη μορφή, μια μορφή που λαμβάνει υπόσταση διαμέσου της σχέσης πνεύματος και ύλης. Ο κοσμικός αυτός Χριστός έδειξε σ’ εμάς την τελειότητά Του, σχετικά με ό,τι αφορά την ανθρώπινη οικογένεια, διαμέσου του ιστορικού Χριστού…Μας έδειξε την ιδιότητα της αγάπης του Θεού και ενσωμάτωσε στον Εαυτό Του την ιδιότητα της Αγάπης ».

Κατ’ επέκταση, μπορούμε να περιγράψουμε την ψυχή σαν Υιό του Πατρός και της Μητρός, του Πνεύματος και της Ύλης. Αυτή είναι, επομένως, η ενσωματωμένη ζωή του Θεού, που ενσαρκώνεται με σκοπό να αποκαλύψει την ιδιότητα της φύσης του Θεού, που είναι η ουσιαστική αγάπη. Η ζωή αυτή, παίρνοντας μορφή, γαλουχεί την ιδιότητα της αγάπης μέσα σ’ όλες τις μορφές και τελικά αποκαλύπτει το σκοπό της όλης δημιουργίας.

Και πάλι η Αλ. Μπέϊλη, μας μεταφέρει ότι στη γλώσσα του μυστικισμού, ο άνθρωπος, που έχει συνειδητοποιήσει την πραγματική του φύση, θα μπορούσε να εκφραστεί με τον ακόλουθο τρόπο:

« Λαμβάνω ένα σώμα. Το σώμα τούτο είναι ζωντανό.

Γνωρίζω τη ζωή του. Συνεπώς γνωρίζω τη μητέρα μου.

Χρησιμοποιώ ένα σώμα. Το σώμα αυτό δεν είμαι εγώ.

Υπηρετώ την ομάδα και σ’ αυτή την υπηρεσία ζω μέσα στο σώμα, αποσπασμένος, υιός του Θεού.

Γνωρίζω τον εαυτό μου.

Ζωοποιώ ένα σώμα. Είμαι η ζωή του και σ’ αυτή τη ζωή πρόκειται να δω τη ζωή.

Η ζωή αυτή είναι γνωστή σαν αγάπη.

Είμαι η αγάπη του Θεού.

Γνωρίζω τον Πατέρα, και γνωρίζω πως η ζωή Του είναι αγάπη.

Είμαι το σώμα και η όλο αγάπη ζωή Του.

Είμαι ο Εαυτός, που η ιδιότητά του είναι η αγάπη.

Είμαι η ζωή του ίδιου του Θεού. Τα Πατήρ- Μήτηρ- Υιός είμαι εγώ.

Πίσω από τα τρία αυτά στέκει ο άγνωστος Θεός. Ο Θεός αυτός είμαι εγώ ».

Οι μορφές, που εκδηλώνονται στο Σύμπαν, ανάλογα με τη θέση τους στην εξελικτική αλυσίδα έχουν τη δυνατότητα να ομολογήσουν:

« Κάθε υιός του Θεού μπορεί να πει: Γεννήθηκα από την αγάπη του Πατρός για τη Μητέρα, από την επιθυμία της ζωής για τη μορφή. Εκφράζω, συνεπώς, την αγάπη και τη μαγνητική ελτικότητα της Θεϊκής φύσης και την ανταποκριτικότητα της μορφικής φύσης, και είμαι αυτή η ίδια η συνείδηση, έχοντας επίγνωση της Θεότητας ή Ζωής.

Κάθε νοήμον σημείο ζωής μπορεί να πει: Είμαι το προϊόν νοήμονος θελήσεως κι εργάζομαι διαμέσου νοήμονος δραστηριότητας και παράγω έναν κόσμο δημιουργημένων μορφών, που ενσωματώνουν ή συγκαλύπτουν τον όλο αγάπη σκοπό του Θεού.

Κάθε κραδαινόμενη μονάδα ενέργειας μπορεί να πει: Είμαι μέρος ενός θείου όλου, που στην επταδική του φύση εκφράζει την αγάπη και τη ζωή της Μιάς Πραγματικότητας, χρωματισμένο από μια από τις επτά ιδιότητες της αγάπης της Θεότητας και ανταποκρινόμενο στις άλλες ιδιότητες ».

Στο γάμο του Κάδμου με την Αρμονία, αλλά και σε κάθε γήινο γάμο, έχουμε απεικόνιση του Γάμου του “Ουράνιου Άνθρωπου”, του Αδάμ- Κάδμου, με την “Παρθένο του Κόσμου”, τη Φύση, που αποτέλεσμα αυτού είναι ο απόγονός της, ο αθάνατος άνθρωπος, η γήινη εικόνα του επουράνιου Θεού. O μέγας μυημένος, ο μαθητής «όν ηγάπα» ο Ιησούς, ο Απ. Ιωάννης γράφει στην Αποκάλυψη: « Χαίρωμεν και αγαλιώμεθα και δώμεν την δόξαν αυτώ, ότι ήλθεν ο γάμος του αρνίου και η γυνή αυτού ητοίμασεν εαυτήν. Και εδόθη αυτή ίνα περιβάληται βύσσινον λαμπρόν καθαρόν. Το γαρ βύσσινον τα δικαιώματα των αγίων εστί ». ( Αποκάλυψις Ιωάννου, ιθ’, 7-8 ). Είναι ο Γάμος του Πνεύματος με την Ύλη! Το μέγα κοσμικό μυστήριο (*1), το οποίο ο άνθρωπος επαναλαμβάνει με το μυστήριο του γάμου. Αυτό το κοσμικό επίτευγμα ανακαλύπτει ο ερευνητής, όταν η κατεστημένη γνώση δεν τον περιορίζει, δεν τον καθηλώνει στα όσα θέλουν να του περάσουν, αλλά η σκέψη του μπορεί να πετάξει και αγγελικά να φτάσει σε άλλες σφαίρες. Είναι αποκαλυπτικότατος ο Ευαγ. Λουκάς, όταν μας παραθέτει τα ακόλουθα: « Εν τη ώρα ηγαλλιάσατο τω πνεύματι ο Ιησούς και είπεν, εξομολογούμαι σοι, πάτερ, κύριε του ουρανού και της γης, ότι απέκρυψας ταύτα από των σοφών και συνετών, και απεκάλυψας αυτά νηπίοις. Ναι, ο πατήρ, ότι ούτως εγένετο ευδοκία έμπροσθέν σου. Και στραφείς προς τους μαθητάς είπε, πάντα μοι παρεδόθη υπό του πατρόςμου. Και ουδείς επιγινώσκει τις εστίν ο υιός, ει μη ο πατήρ, και τις εστίν ο πατήρ, ει μη ο υιός και ώ βούληται ο υιός αποκαλύψαι. Και στραφείς προς τους μαθητάς κατ’ ιδίαν είπε, μακάριοι οι οφθαλμοί οι βλέποντες ά βλέπετε. Λέγω γαρ υμίν ότι πολλοί προφήται και βασιλείς ηθέλησαν ιδείν ά υμείς βλέπετε, και ουκ είδον, και ακούσαι ά ακούετε, και ουκ ήκουσαν ». ( Κατά Λουκά Εαγ., ι’, 21-24 ) (*2).

Στη γαμήλια σχέση του Κάδμου με την Αρμονία εκφράζεται η συνύπαρξη του γήινου (Κάδμος) με το ουράνιο (Αρμονία), γιατί ο Κάδμος έχει θνητούς γονείς, ενώ η Αρμονία, αθάνατους. Απ’ αυτή τη σχέση, τη σχέση του άκτιστου και του κτιστού, του δημιουργού και της δημιουργίας, του Πνεύματος και της ύλης, το άχρονου και του έγχρονου, του υπερβατικού με το φυσικό, εκδηλώνονται θαυμαστά γεγονότα και φαινόμενα. Από το γάμο αυτό, με το νόμο της εξέλιξης, έχουμε τη γέννηση της Σεμέλης, που κυοφορεί το θεό Διόνυσο, αυτόν που έμελλε να διαδεχθεί τον Δία.

Ο γήινος γάμος των ανθρώπων είναι η προβολή του ιερού γάμου των βασιλέων των θεών κι ανθρώπων, του Δία και της Ήρας. Γι’ αυτό η Ήρα φέρει και τις προσωνυμίες “γαμηλία” και “νυμφευόμενη”. Η Ήρα ήταν προστάτης της ιερότητας του νόμιμου και θεσμοθετημένου γάμου, έχοντας στενή σχέση με τις γυναίκες και τη συζυγική ζωή.

Η συνήθεια να φορούν δαχτυλίδι οι νεόνυμφοι, απεικονίζει την αιωνιότητα με τον κύκλο και την αέναη ανακύκλωση στη φύση. Το ένωμα των χεριών, την ένωση των δύο ζωών, ώστε « έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν ». Εσωτερικά είναι η ένωση των δύο μυαλών, των δύο καρδιών, που δίνει τη δυνατότητα της ενότητας του πνεύματος, χωρίς την οποία ο γάμος εκφυλίζεται σε μια πρόσκαιρη ένωση σωμάτων, αποβλέποντας στην ικανοποίηση των κατώτερων παρορμήσεων. Στην ανώτερη όμως έκφρασή του είναι η ένωση του γήινου με το θεϊκό, του Θεού με τον άνθρωπο, γιατί στη γενικότερη απεικόνισή του, ο άνδρας αντιπροσωπεύει το Πνεύμα, την Τριάδα της Ζωής, και η γυναίκα την Ύλη, την Τριάδα του μορφοποιούμενου υλικού. Ό ένας δίνει τη ζωή, η άλλη τη λαμβάνει, τη διαμορφώνει, την αναπτύσσει και τη συντηρεί. Ο ένας είναι συμπλήρωμα της άλλης, τα αδιαχώριστα μέρη ενός όλου. Κανένας δεν μπορεί να υπάρξει αν διαχωριστεί από τον άλλο, σπάει η αλυσίδα της ζωής. Όπως το Πνεύμα συνεπάγεται την ύλη κι αντίστροφα, έτσι κι ο σύζυγος συνεπάγεται τη σύζυγο κι αντίστροφα.

Με τον ίδιο τρόπο, που η αφηρημένη Ύπαρξη εκδηλώνεται σαν μια διαδικότητα Πνεύματος- Ύλης, έτσι και η ανθρωπότητα εκδηλώνεται κάτω από τις όψεις των δύο συντρόφων, που ανήκουν σε αντίθετα φύλα. Δεν μπορούν να υπάρξουν χώρια, γιατί κατά βάθος δεν είναι δύο, αλλά ένα, μια μονάδα με δύο όψεις. Στο γάμο απεικονίζονται ο Θεός και το Σύμπαν. Είπαμε και παραπάνω πως ο γάμος είναι η γήινη προβολή της ένωσης του Θεού με τους ανθρώπους, του Παγκόσμιου Πνεύματος με τα εξατομικευμένα πνεύματα. « Και έσται όν τρόπον ευφρανθήσεται νυμφίος επί νύφη, ούτως ευφρανθήσεται Κύριος επί σοί », διαβάζουμε στη Π. Διαθήκη ( Ησαϊας , ξβ’, 5). Ο Απ. Παύλος συμβολίζει τον γάμο με τον σύνδεσμο Χριστού- εκκλησίας: «οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας εαυτών, καθώς και ο Χριστός ηγάπησε την εκκλησίαν και εαυτόν παρέδωκε υπέρ αυτής». ( Απ. Παύλου επιστολή προς Εφεσίους, ε΄, 25 )

Θα παραθέσουμε, εδώ, ένα απόσπασμα από το έργο του Ν. Καζατζάκη “Ο Τελευταίος Πειρασμός”:

« Ο καιρός δεν είναι χωράφι να μετριέται με τον πήχη, δεν είναι θάλασσα να μετριέται με το μίλι, είναι ένα χτυποκάρδι. Πόσον καιρό βάσταξαν τ’ αρραβωνιάσματα ετούτα; Μέρες; μήνες; χρόνια; Γύριζε ο γιός της Μαρίας ( ο Χριστός ) από χωριό σε χωριό, από βουνό σε βουνό, για πότε, με τη βάρκα, από τον ένα όχτο της λίμνης στον άλλο, πρόσχαρος, σπλαχνικός, με το λόγο τον καλό στα χείλη, ασπροφορεμένος, σα γαμπρός, κι ήταν η Γης η αρραβωνιαστικιά του. Απίθωνε το πόδι του χάμω, το σήκωνε και γέμιζε το χώμα λουλούδι, κοίταζε τα δέντρα κι άνθιζαν, σηκώνουνταν ένα πρίμο αγεράκι όταν έμπαινε στη βάρκα. Κι οι ανθρώποι τον άκουγαν, και το χώμα γίνουνταν μέσα τους φτέρουγα. Όλον εκείνο τον καιρό που βάσταξαν τ’ αρραβωνιάσματα, σήκωνες μιάν πέτρα κι έβρισκες αποκάτω το Θεό, χτυπούσες μιάν πόρτα, κι έβγαινε ο Θεός και σου άνοιγε, κοίταζες τα μάτια του φίλου σου, τα μάτια του οχτρού σου, κι έβλεπες μέσα στη λαμπυρήθρα να κάθεται ο Θεός και να σου χαμογελάει ».

Ο Πλάτωνας στην “Πολιτεία”, μας τονίζει ότι για να είναι ο βίος της κοινωνίας απολύτως υγιής ηθικά, θα πρέπει καταρχήν να εξασφαλιστεί η υγεία της οικογενειακής ζωής. Έτσι ο γάμος είναι ιερό καθήκον του ατόμου προς την κοινωνία. Είναι αναγκαίο να γίνει η κατάλληλη εκλογή του συντρόφου της ζωής. « Προς γαρ δη την των γάμων κοινωνίαν και σύμμειξιν αναγκαίως έχει την άγνοιαν εξαιρείν παρ’ ών τέ τις άγεται και ά και οίς εκδίδωσι, περί παντός ποιούμενον ότι μάλιστα το μη σφάλλεσθαι μηδαμώς εν τοις τοιούτοις κατά το δυνατόν.» [ Μετάφρ.: Όταν δύο άνθρωποι πρόκειται να παντρευτούν, έχει μεγάλη σημασία να μάθουν κάθε δυνατή λεπτομέρεια ο ένας για τον άλλο, όπως και το παρελθόν τους. Τα λάθη πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο. ] ( Πλάτωνος Νόμοι, βιβλίο ΣΤ’, 771e ). Είναι χρέος του ζευγαριού: « γεννώντάς τε και εκτρέφοντας παίδας, καθάπερ λαμπάδα τον βίον παραδιδόντας άλλοις εξ άλλων, θεραπεύοντας αεί θεούς και νόμους ». [ Μετάφρ.: Το νέο ζευγάρι οφείλει να κάνει παιδιά και να τα ανατρέφει, μεταβιβάζοντας τη λαμπάδα της ζωής από γενιά σε γενιά, λατρεύοντας πάντα τους θεούς με τον τρόπο που αναφέρει ο νόμος.] ( όπως παραπάνω, 776b ).

Ας αφήσουμε εδώ τον Κωστή Παλαμά να χύσει λίγο βάλσαμο στην καρδιά μας:

Αγάπη μου, θυμάσαι την ημέρα

που αλλάξαμε τα στέφανα του γάμου;

Κόσμου άλλου η παρθενιά σου περιστέρα,

προτού φύγει στον άλλον κόσμο πέρα,

στερνοφιλιόταν με τα ονείρατά μου.

Ίδια σ’ ένοιωθα του ήλιου θυγατέρα

να σπέρνεις άνθος μέσα στην καρδιά μου.

Ευωδιές μπαλσαμώναν τον αέρα.

Αγάπη μου, θυμάσαι την ημέρα

που αλλάξαμε τα στέφανα του γάμου;

Το φως από ιλαρώτατον αιθέρα

με τους ίσκιους γλυκόσμιγε εδώ χάμου,

ώρα σα χαμόγελιο από μητέρα

στο παιδί της…Θυμάσαι την ημέρα

που αλλάξαμε τα στέφανα του γάμου;

Το αλαργινό θυμάσαι το ξωκλήσι

που αλλάξαμε του γάμου τα στεφάνια;

…………………………………………………

Αργογλυστρώντας ο ήλιος προς τη δύση

τα φιλιά του μας έστειλε τα ουράνια

και στάθηκε για να μας χαιρετήσει

σαν βγήκαμε ταιράκι απ’ το ξωκλήσι

που αλλάξαμε του γάμου τα στεφάνια.

Και τότε, να, σαν θεό και σαν πατέρα

τον ήλιο είδα ολόγυρά μου…

Στο δικό σου βωμό από τον αιθέρα,

Θεέ και πατέρα, εκείνη την ημέρα

μας άλλαξες τα στέφανα του γάμου!

Αν αντιμετωπίσουμε το γάμο από αλχημική άποψη, τότε είναι ένωση, διαμέσου ενός αλχημικού νόμου ή μιας αλχημικής αρχής, δύο συμπληρωματικών μερών, που είναι διακριτά και συμπαθιούνται μεταξύ τους. Έτσι ο γάμος αποβαίνει μια ιδεώδης κατάσταση, όπου τα δύο άτομα βιώνουν το βαθμό της τέλειας εκδήλωσης, που θέσπισε το Θείον και η φύση. Είναι θεμελιώδης νόμος της φύσης και θεμελιώδης αρχή της μυστικιστικής γνώσης, ότι κανένα από τα δύο απαραίτητα στοιχεία, που συνθέτουν μια ενότητα, δεν μπορεί να εκδηλωθεί ή να λειτουργήσει μόνο του. Υποστηρίζεται πως οι αρμονικοί γάμοι γίνονται στους ουρανούς. Κι είναι έτσι γιατί για να έχουμε έναν πραγματικό αλχημικό γάμο, επομένως κοσμικό κι ουράνιο, πρέπει να ενωθεί η θεία ουσία του καθενός από τους δύο συντρόφους μ’ αυτήν του άλλου. Τότε δεν γίνονται μόνο μία σάρκα, αλλά και μία ψυχή. Αυτός ο πραγματικός αλχημικός γάμος, ένας γάμος τόσο εξωτερικός, όσο, κι αυτό είναι το κυριότερο, και εσωτερικός, ο τέλειος γάμος! Ο γάμος είναι το μέσον με το οποίο ο άνθρωπος ξεπερνάει τη φιλαυτία του και δημιουργεί γέφυρα επικοινωνίας τόσο με το Θεό, όσο και το συνάνθρωπό του. Γιατί μέσα από την ένωση με το συνάνθρωπό του, επανενώνεται με το Θεό. Αρχίζοντας την ένωση με το σύντροφο της ζωής του, προχωρεί την ένωση με όλους τους ανθρώπους, αφήνοντας να πλημμυρίσει τον βίο του η αγάπη, την οποία στη συνέχεια στρέφει προς το Θεό. Στο Υδροχοϊκό Ευαγγέλιο διαβάζουμε: « Και ο Ιησούς είπε. – Δεν υπάρχει κανένας δεσμός πιο ιερός από το δεσμό του γάμου. Η αλυσίδα που ενώνει δύο ψυχές με αγάπη, είναι φτιαγμένη στον ουρανό και ο άνθρωπος δεν μπορεί ποτέ να την κόψει στα δύο ». ( Κεφ. 70, 3-4 ).

Με το γάμο μπορούν οι άνθρωποι να γνωρίσουν πλήρως ο ένας τον άλλον, κι αυτό είναι το θαύμα του αισθήματος, του αγγίγματος, της γνώσης της προσωπικότητας του άλλου, κι αυτό είναι θαυμάσιο και μοναδικό, όσο η μυστική γνώση του Θεού. Είναι γι’ αυτό, που ο άνθρωπος πριν από το γάμο πετάει πάνω από τη ζωή, την παρατηρεί απ’ έξω. Στο γάμο, όμως, βυθίζεται σ’ αυτήν, εισχωρώντας μέσα της, μέσα από την προσωπικότητα ενός άλλου, αυτού που αποτελεί το ταίρι του. Αυτή η χαρά της πραγματικής γνώσης και της πραγματικής ζωής, μας δίνει το αίσθημα πως πετύχαμε την πλήρωση και την ικανοποίηση για χάρη των οποίων είμαστε συναισθηματικά πλουσιότεροι και γνωστικά σοφότεροι. (83). Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο γάμος αποτελεί την παλαίστρα, όπου καθημερινά αντιπαλεύουμε με το “εγώ” μας, προσπαθώντας να μεταθέσουμε το κέντρο βάρους της ζωής μας από το “εγώ” στο “εμείς”. ‘Όπως λέει και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος: « Αγών έστω και παλαίστρα αρετής η οικία, ίνα εκεί καλώς γυμνασάμενος, μετά πολλής της επιστήμης τοις εν αγορά προσβάλλης ».

Για τους Πατέρες της Ανατολ. Εκκλησίας, γάμος είναι η ενότητα δύο ατόμων σε ένα μόνο “είναι”, μία ουσία, ένα σώμα και μία ψυχή, αλλά δύο πρόσωπα. Ας θυμηθούμε εδώ το : « και έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν. Ώστε ουκέτι εισί δύο, αλλά σάρξ μία ». ( Ματθ., ιζ’ 5). Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας λέει: «Πώς δε και γίνονται εις σάρκα μίαν; Καθάπερ χρυσού το καθαρώτατον αν αφελής και ετέρω αναμείξης χρυσώ, ούτω δη και ενταύθα, το πιότατον της ηδονής χωνευούσης η γυνή δεχομένη τρέφει και θάλπει, και τα παρ’ εαυτής συνεισενεγκαμένη άνδρα αποδίδωσι…Εύδηλον, η μίξις γαρ τούτο εργάζεται, αναχέασα και αναμίξασα αμφοτέρων τα σώματα. Και ώσπερ εις έλαιον μύρον εμβαλών, το παν εποίησεν εν, ούτω δη και ενταύθα». Στο γάμο, εκτός από τη σωματική ένωση έχουμε: 1) συναισθηματική ένωση, 2) διανοητική ένωση, 3) αισθητική ένωση, 4) ένωση της δημιουργίας, 5) ένωση της αναψυχής, 6) ένωση της εργασίας, 7) ένωση της κρίσης, 8) ένωση της αφιέρωσης, 9) πνευματική ένωση. Το συζυγικό εγώ δεν καταργεί τα πρόσωπα. Όμως, όπως στην Αγία Τριάδα, η ενότητα των τριών προσώπων σε μία φύση σχηματίζει ένα υποκείμενο, ένας Θεός και συγχρόνως Τριάδα, έτσι και η ένωση των συζύγων σχηματίζει μία δυάδα- μονάδα, που αντανακλά το μυστήριο της θείας ενότητας. Ο συζυγικός άνθρωπος είναι η εικόνα του Τριαδικού Θεού και το τριαδικό δόγμα είναι το Θείο Αρχέτυπο της συζυγικής ενότητας. Κατά τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο « όταν ο σύζυγος και η σύζυγος ενούνται δια του γάμου, δεν φαίνονται ως κάτι γήινον, αλλ’ ως η εικών του Θεού, Αυτού του ιδίου ». Έτσι μπορούμε να δούμε στο γάμο μία ζώσα εικόνα του Θεού, μία Θεοφάνεια.

O πραγματικό γάμος είναι η συνύπαρξη της ψυχής με το σώμα. Στα “Ορφικά” αναφέρεται: « Την ένωσιν και συμπλοκήν των δυνάμεων αδιαίρετον- ειώθασι γάμον οι θεολόγοι προσαγορεύειν- καθ’ ά φησίν ο θεολόγος. Πρώτην γαρ νύμφην αποκαλεί την γην, και πρώτιστον γάμον την ένωσιν αυτής προς τον ουρανόν ». Στην Φιλοκαλία διαβάζουμε: « Το του γάμου ένδυμα, περί τα θεία Χριστού διαλαμβάνει λόγια, την του Αγ. Πνεύματος είναι χάριν ηγού, ήν ο μη ενδύναι γεγονώς άξιος, του επουρανίου γάμου και του δείπνου εκείνου του πνευματικού κοινωνός ουκ έσται ». (*3)

Στη μυστικιστική φιλολογία, όταν η ψυχή εξαγνίζει την προσωπικότητα ώστε ο κατώτερος εαυτός ή το “εγώ” μεταμορφωθεί σε Εαυτό, αρχίζουν τ’ αρραβωνιάσματα. Ο άνθρωπος κατορθώνει να απελευθερωθεί από την άγνοια και στο συμβολικό Όρος της Μεταμόρφωσης ο κατώτερος εαυτός να μεταμορφωθεί κάτω από το φως του Ανώτερου Εαυτού. Η διαδικασία εμποτισμού της προσωπικότητας από την ψυχή ονομάζεται “πνευματικός γάμος”. Η νύφη είναι αγνή, στολισμένη παρθένα με λευκό φόρεμα, περιμένοντας το γαμπρό (« ιδού ο νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός. και μακάριος ο δούλος όν ευρήσει γρηγορούντα…») (*4). Είναι αγία, αγνή, προικισμένη με πολύτιμα δώρα. Ο γαμπρός είναι το όραμα, η κορώνα στο κεφάλι της, που θα της δώσει ένα νέο νόημα, μια καινούργια ζωή και που της τραγουδά με γλυκιά φωνή:

« Ιδού εί καλή, η πλησίον μου, ιδού εί καλή…

ως σπαρτίον το κόκκινον χείλη σου και η λαλιά σου ωραία…

όλη καλή εί, πλησίον μου, και μώμος ουκ έστιν εν σοι…

εκαρδίωσας ημάς, αδελφή μου νύμφη. Εκαρδίωσας ημάς ενί από οφθαλμών σου, εν μια

ενθέματι τραχήλων σου…

κηρίον αποστάζουσι χείλη σου, νύμφη. Μέλι και γάλα υπό την γλώσσάν σου και οσμή

ιματίων σου ως οσμή Λιβάνου. Κήπος κεκλεισμένος, αδελφή μου νύμφη, κήπος

κεκλεισμένος, πηγή εσφραγισμένη…

Εισήλθον εις κήπον, αδελφή μου νύμφη, ετρύγησα σμύρναν μου μετά αρωμάτων μου,

έφαγον άρτον μου μετά μέλιτός μου, έπιον οίνον μου μετά γάλακτός μου.

Φάγετε, πλησίοι, και πίετε και μεθύσθητε, αδελφοί.

Εγώ καθεύδω και η καρδία μου αγρυπνεί. Φωνή αδελφιδού μου κρούει την θύραν.

Άνοιξόν μοι, αδελφή μου, η πλησίον μου, περιστερά μου, τελεία μου…» ( Άσμα Σολομώντος, δ΄-ε΄ )

Σε επέκταση του γήινου γάμου, έχουμε το γάμο με το θείο, που συνάπτεται από τους ανθρώπους που έχουν αποκολληθεί από τα υλικά κι ατενίζουν μόνο προς το θείο. Ένας μύστης, ο Martines de Pasqually, έγραψε: « Η μόνη μύηση που κηρύσσω και την οποία αναζητώ φλογερά με όλη μου τη καρδιά, είναι εκείνη δια της οποίας θα εισέλθουμε στην καρδιά του Θεού και θα κάνουμε την καρδιά Του να εισέλθει μέσα μας, ώστε να συνάψουμε έναν άρρηκτο γάμο, που θα μας καταστήσει τον φίλο, τον αδελφό και τον σύζυγο του θείου μας Λυτρωτή.»

Γι’ αυτό το γάμο ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος μας λέει: « όπως η νύμφη πριν από το γάμο παίρνει μονάχα τον αρραβώνα από τον νυμφίο, τη συμφωνημένη όπως προίκα και τα υποσχεμένα δώρα περιμένει να τα πάρει μετά το γάμο, έτσι και η νύμφη των πιστών Εκκλησία και η ψυχή του καθενός μας, πρώτα παίρνει από το Νυμφίο Χριστό μόνο τον αρραβώνα του Πνεύματος. Τα αιώνια όμως αγαθά και την ουράνια βασιλεία, περιμένει να τα λάβει μετά την αναχώρηση απ’ αυτόν τον κόσμο, όπως βεβαιώνεται από τον αρραβώνα, ο οποίος της δείχνει σαν μέσα σε καθρέφτη τα αιώνια αγαθά και τη βεβαιώνει για τα συμφωνημένα με τον Κύριο και Θεό της.» ( Φιλοκαλία, τομ.Δ’ ) Όταν με την προσπάθειά του ο άνθρωπος βαθμιαία εξαγνίζεται και κατορθώσει τελικά να μεταμορφώσει το “είναι” του, η ψυχή του να γίνει Ψυχή, επέρχεται η μεγάλη συγχώνευση. Γίνεται ένα με την Ψυχή, κι αυτή η ένωση λέγεται “μυστικός γάμος”. Ο Σπινθήρας έχει φτάσει πολύ κοντά στον Ηλιακό Άγγελο και οι κραδασμοί τους αποτελούν έναν ενοποιημένο κραδασμό.

Με ένα ιδιαίτερο χρώμα ο πεζογράφος μας Ν. Καζατζάκης γράφει για τον ίδιο γάμο:

« Ο Φραγκίσκος τραβούσε μπροστά συλλογισμένος. Κάποτε σταματούσε, κοίταζε τον ουρανό, αφουκραζόταν, σα να περίμενε κάποιος να του μιλήσει. Μα δεν άκουε παρά το μαλακό φρουφρούρισμα του αγέρα μέσα στα δέντρα και τα σκυλιά, πέρα στην Ασίζη, που γάβγιζαν. Αναστέναξε κι έπαιρνε πάλι τον ανήφορο. Μια στιγμή στράφηκε, με περίμενε να ζυγώσω:

- Φράτε Λεόνε, μου’ πε σιγά, εμπιστευτικά, ξέρεις να χορεύεις;

Κι εγώ γέλασα:

- Να χορεύω; Μπας και πάμε σε κανένα γάμο, αδερφέ Φραγκίσκο;

- Ναι, σ’ ένα γάμο, εκεί πάμε, φράτε Λεόνε, και μη γελάς. Παντρεύεται η δούλη του Θεού…

- Ποια δούλη του Θεού;

- Η δούλη του Θεού, η ψυχή, με το μεγάλο Αγαπητικό της.

- Το Θεό, αδερφέ Φραγκίσκο;

- Το Θεό, φράτε Λεόνε, και πρέπει να χορέψουμε…».

Στη “Καββαλά” λέγεται ότι το Ντάατ ( Γνώση ) γεννιέται από την ένωση του Χόχμα ( Δύναμη, αρσενική αρχή ) και του Μπινά ( Μορφή, θηλυκή αρχή ). Ο Ουράνιος Πατέρας Άμπ παντρεύεται την Ουράνια Μητέρα Άμα και το αποτέλεσμα είναι το Ντάατ. Ο Πατέρας και η Μητέρα είναι διαρκώς ενωμένοι στο Γεσούντ ( Θεμέλιο ), αλλά κρύβονται κάτω από το μυστήριο του Ντάατ. (85)

Στο γάμο Κάδμου- Αρμονίας παραβρέθηκαν όλοι οι Ολύμπιοι θεοί. Μ’ αυτό τον τρόπο θέλησαν να τιμήσουν και να ευλογήσουν την ένωση δύο ανθρώπων και κυρίως να εκδηλώσουν τη χαρά τους. Οι θεοί των προγόνων μας δεν ήσαν απόκοσμοι, αμέτοχοι και αδιάφοροι για τα όσα συμβαίνουν στον κόσμο. Δεν έπλασαν τους ανθρώπους και μετά αναπαύθηκαν, αλλά σε κάθε ευκαιρία βρίσκονται ανάμεσά τους, χαίρονται με τη χαρά τους και λυπούνται με τη λύπη τους. Δείχνουν αμέριστο ενδιαφέρον και επιβλέπουν για την εξέλιξη της ζωής πάνω στη γη. Μερικές φορές τη μπολιάζουν με θείο σπέρμα ή θεία ωάρια για να βοηθήσουν την ανθρωπότητα ή να επιταχύνουν την εξέλιξη. Δώρα θεία έκαναν στους νεόνυμφους και γαμήλια τραγούδια τραγούδησαν μαζί με τις Μούσες.

Το νυφικό άρμα στη γαμήλια πομπή έσερναν ένα λιοντάρι και ένας κάπρος, που σημαίνει ότι οι νυμφευόμενοι είχαν πετύχει τη ζεύξη των αντιθέτων, είχαν πετύχει το μεγάλο επίτευγμα, την αρμονία στη ζωή τους. Οι θεοί τους δώρισαν πολύτιμα δώρα. Τα ουράνια δώρα είναι χρήσιμα στους μυημένους, γιατί μ’ αυτά μπορούν να βοηθήσουν τον εαυτό τους στην πνευματική πορεία, αλλά και τους άλλους, τους αμύητους, που προστρέχουν στους μυημένους. Έχουν καλλιεργήσει τις θείες δυνάμεις και ικανότητες με τις οποίες ο κάθε άνθρωπος προικίζεται, αλλά στους περισσότερους βρίσκονται σε ληθαργική κατάσταση, κι έτσι υπηρετούν την ανθρωπότητα. Χειρίζονται τη θεία ενέργεια για θεραπεία, ανακουφίζοντας τους πάσχοντες. Όμως η πνευματική θεραπεία είναι ένα περίπλοκο θέμα. Δεν μπορεί ο καθένας, επειδή έμαθε μια θεραπευτική μέθοδο, να κάνει το θεραπευτή. Θα πρέπει να δράσει σύμφωνα με το θείο νόμο του κάρμα, χωρίς να τον καταστρατηγήσει, ενώ από την άλλη μεριά είναι αναγκαίο να γνωρίζει πόση ενέργεια θα προσφέρει στον πάσχοντα κι από ποιο ενεργειακό κανάλι. Με την ενόραση ο μυημένος θα κατευθύνει προς το καλύτερο τον απλό άνθρωπο, δίνοντάς του τις κατάλληλες συμβουλές και παροτρύνσεις.

Αυτά τα θεία δώρα στα χέρια των αμύητων είναι ολέθρια, αποτελώντας αιτίες συμφορών, όπως έγιναν μερικά χρόνια αργότερα με τα ουράνια δώρα προς τον Κάδμο και την Αρμονία. Εξάπτουν τον εγωισμό κι αποτελούν μέσο επιβολής στους αδύναμους ή μέσο εκμετάλλευσης και πλουτισμού. Έτσι προκαλούν καρμικές οφειλές και πισωγυρίσματα στην πορεία προς την πνευματική μας πηγή.

Από το γάμο αυτό του Κάδμου με την Αρμονία γεννήθηκαν πέντε παιδιά. Μα ο άριθμός 5 ονομαζόταν από τους αρχαίους “γάμος”, γιατί προκύπτει σαν αποτέλεσμα του αθροίσματος του πρώτου άρτιου και του πρώτου περιττού αριθμού, 2+3=5 ( το 1 χρησιμοποιείται για την έκφραση του θείου από τους αρχαίους, η μονάς ανήκει στον ποιητή και πατέρα του παντός Δία, μας λέει ο Πρόκλος, και γι’ αυτό ο πρώτος, γι’ αυτούς, περιττός ήταν το 3). Ο Ιάμβλιχος ( “Θεολογούμενα της Αριθμητικής” ), μας λέει: « Η πεντάς πρώτη περιέβαλε τας αρχετύπους μορφάς όλων των αριθμών, ήτοι τον 2 τον πρώτον άρτιον και τον 3 τον πρώτον περιττόν. Διά τούτο εκλήθη “Γάμος”, ως αποτελούμενη εξ άρρενος και θήλεως (*5). Είναι το κέντρον της δεκάδος ( 1,2,3,4,5,6,7,8,9 ).

Τα παιδιά συμβολίζουν τον αισθητό κόσμο με τις χαρές και τις λύπες του. Αποτελούν ένα μέσο δημιουργίας στον υλικό κόσμο, δίνοντας τη δυνατότητα της συνέχισης του έργου διαμέσου των απογόνων.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(*1). « Οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού, ποίησιν δε χειρών αυτού αναγγέλλει το στερέωμα ». (Ψαλμ., ιη’, 2 ).

(*2). Αυτά ήσαν λόγια για μυημένους. Μόνον οι μυημένοι κατενόησαν το μυστικό νόημα του όρου « Πατήρ και Υιός», αντιλαμβανόμενοι ότι αναφερόταν στο Πνεύμα και τη Ψυχή πάνω στη Γη. Όσο κι αν θέλουν οι θεολόγοι να μας πείσουν πως ο Χριστός μίλησε διδάσκοντας όλο τον κόσμο, κι απευθυνόταν στους απλούς ανθρώπους, από τα ίδια τα λεγόμενά Του, προκύπτει ότι περισσότερο απαυθυνόταν στους μυημένους ή σε ορισμένους, αποκλείοντας από τη διδασκαλία του κάποιους: « Τούτους τους δώδεκα απέστειλεν ο Ιησούς παραγγείλας αυτοίς λέγων, εις οδόν εθνών μη απέλθητε και εις πόλιν Σαμαρειτών μη εισέλθητε » ( Ματθ. ι’, 5 ). Το ότι απευθυνόταν σε μυημένους δεν είναι δική μας άποψη, αλλά τα λόγια του Εαγ. Μάρκου: « Και έλεγεν αυτοίς, υμίν δέδοται γνώναι τα μυστήρια της βασιλείας του Θεού, εκείνοις δε τοις έξω εν παραβολαίς τα πάντα γίνεται, ίνα βλέποντες βλέπωσι και μη ίδωσι, και ακούοντες ακούωσι και νη συνιώσι, μήποτε επιστρέψωσι και αφεθή αυτοίς τα αμαρτήματα » ( Κατά Μάρκον, δ’, 11-12 ).

(*3). « ο έχων την νύμφην νυμφίος εστίν. Ο δε φίλος του νυμφίου, ο εστηκώς και ακούων αυτού, χαρά χαίρει δια την φωνήν του νυμφίου. Αύτη ούν η χαρά η εμή πεπλήρωται » ( Ιωαν., γ’ 29 )

(*4). « Τον Νυμφίον, αδελφοί, αγαπήσωμεν, τας λαμπάδας εαυτών ευτρεπίσωμεν, εν αρεταίς εκλάμποντες και πίστει ορθή, ίνα ως αι φρόνιμοι του Κυρίου παρθένοι, έτοιμοι εισέλθωμεν συν αυτώ εις τους γάμους. ο γαρ Νυμφίος δώρον ως Θεός πάσι παρέχει τον άφθαρτον στέφανον.» ( Από ακολουθία όρθρου Μ. Τρίτης )

(*5). Παρόμοια αναφέρει και ο Πλούταρχος, τα οποία δίδουμε από μετάφραση του αρχαίου κειμένου:

« Τώρα, αρχή των άρτιων αριθμών θεωρείται το δύο και των περιττών το τρία, ενώ το πέντε γεννιέται από τη μείξη αυτών των δύο μεταξύ τους. Είναι, επομένως, εύλογο το γεγονός ότι έχει λάβει τιμή ο πρώτος αριθμός που αποτελείται από πρώτους αριθμούς, εύλογο και το ότι έχει επονομαστεί “γάμος”, εξαιτίας του άρτιου αριθμού με το θηλυκό και του περιττού προς το αρσενικό. Γιατί όταν οι αριθμοί διαιρούνται σε ίσα μέρη, ο άρτιος χωρίζεται ολοκληρωτικά στα δύο και αφήνει στο εσωτερικό του ένα είδος δεκτικού ανοίγματος και κενού χώρου, ενώ ο περιττός, αν πάθει το ίδιο, αφήνει πάντοτε στη μέση το υπόλοιπο της διαίρεσης. Γι’ αυτό ο περιττός είναι πιο γόνιμος από τον άρτιο και, όταν ενωθεί με κάποιον άλλο αριθμό, πάντοτε επικρατεί και ποτέ δεν υποτάσσεται. Γιατί σε καμιά περίπτωση από τη μείξη των δύο αυτών αριθμών δεν προκύπτει άρτιος αλλά σε όλες τις περιπτώσεις περιττός αριθμός…Αρκεί ότι οι πυθαγόρειοι το πέντε που προκύπτει από την ένωση του πρώτου αρσενικού και του πρώτου θηλυκού αριθμού το αποκάλεσαν “γάμο”. Ορισμένες φορές, επίσης, το έχουν αποκαλέσει και “φύση”, επειδή αν πολλαπλασιαστεί με τον εαυτό του, καταλήγει πάλι στον εαυτό του ( 5x 5=25 ). Γιατί η φύση, αφού λάβει το σιτάρι σε μορφή σπόρου και το δεχτεί μέσα της, του δίνει βέβαια στο ενδιάμεσο πολλά σχήματα και μορφές, μέσα από τις οποίες φέρνει στην ολοκλήρωσή του το έργο της, στο τέλος, όμως, παράγει σιτάρι, επιστρέφοντας στο τέρμα της όλης διαδικασίας αυτό που έλαβε στην αρχή.» ( Πλούταρχου “Περί του ΕΙ του εν Δελφοίς”, 388 Α-Ε)