Μπορούμε να είμαστε ειλικρινείς;

[[ δαμ- ων ]]

Ειλικρίνεια: μια λέξη τόσο απλή και συνάμα τόσο δύσκολη στην πράξη! Είναι εύκολο να την λέμε και να την ζητάμε από τους άλλους. Μα τόσο δύσκολο να την κάνουμε οι ίδιοι πράξη. Στην καθημερινή μας ζωή φοράμε αμέτρητες μάσκες. Θέλουμε να δείχνουμε κάτι το διαφορετικό απ’ αυτό που είμαστε. Ντρεπόμαστε να δείξουμε γυμνό τον εαυτό μας, όπως πραγματικά είμαστε. Κι έτσι φοράμε τη μια στιγμή τη μια μάσκα και την επόμενη μια άλλη. Το ψέμα κυριαρχεί στη ζωή μας και η αλήθεια κρύβεται ντροπιασμένη. Προσποιούμαστε πως είμαστε κάτι το διαφορετικό από τον πραγματικό μας εαυτό. Δείχνουμε να είμαστε αυτό που θέλουν οι άλλοι. Αυτό που επιβάλλει η μοντέρνα νοοτροπία. Αυτό που αποδέχεται το πλήθος. Αυτό που θα μας κάνει αρεστούς- δημοφιλείς ίσως- στους πολλούς. Και παύουμε να είμαστε ο εαυτός μας. Γινόμαστε ηθοποιοί- και πολλές φορές παλιάτσοι- σε ρόλους ξένους προς τον ρόλο που επιθυμεί η ψυχή μας. Λησμονήσαμε πως βρισκόμαστε στη Γη, σε αυτό το μεγάλο σχολείο, για να πάρει η ψυχή μας τα μαθήματά της και να προσπαθήσουμε να κάνουμε μερικά βήματα προς την τελείωσή μας. Έτσι αναλώνουμε τη ζωή μας σε ρόλους ξένους, σε ρόλους ανώφελους για την ψυχή.

Ο μεγάλος ηγέτης Νέλσον Μαντέλα είχε πει: «Το πρώτο πράγμα είναι να είσαι ειλικρινής με τον εαυτό σου. Δεν μπορείς να έχεις ποτέ επιρροή στην κοινωνία, εάν δεν έχεις αλλάξει τον εαυτό σου… Οι μεγαλύτεροι ειρηνοποιοί είναι όλοι άνθρωποι με ακεραιότητα, ειλικρίνεια αλλά και ταπεινότητα». Όμως, ποιος επιδιώκει να είναι ειρηνοποιός για να θέλει να είναι ειλικρινής; Αυτό που, κυρίως, επιδιώκουμε είναι η αυτοπροβολή, με οποιοδήποτε τίμημα. Ο μακαρισμός «μακάριοι οι ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται» δεν μας αφορά γιατί η αυτοπροβολή γίνεται μέσα από το μεγάλο ντόρο, που τραβά σαν μαγνήτης την προσοχή του κόσμου. Εξάλλου η επιρροή του κόσμου επιτυγχάνεται σήμερα καλύτερα με την κατευθυνόμενη προπαγάνδα, μέσα από το καμουφλαρισμένο ψέμα. Κι αν ο Κάντ είπε: «Η ειλικρίνεια είναι το μοναδικό στερεό έδαφος για κάθε συνείδηση», ποιος δίνει σήμερα σημασία στη συνείδηση; Την έχουμε θάψει πολύ βαθιά για να μην μας ενοχλεί. Να μην έρχεται στον ύπνο μας για να διαταράξει την ησυχία μας.

Η συνέχεια >>> εδώ …

Με τη σημερινή νοοτροπία δε συμφωνούσε ο Ουίνστον Τσώρτσιλ έχοντας εκφράσει την άποψη ότι: «Ο μόνος οδηγός του ανθρώπου είναι η συνείδησή του. Η μόνη ασπίδα της μνήμης του είναι η ευθύτητα κι η ειλικρίνεια των πράξεών του»

Γι’ αυτή την ασπίδα, δηλαδή την ειλικρίνεια, υπάρχει μια διδακτική κινέζικη ιστορία, την οποία παραθέτουμε:

[[ Τον 3ο αιώνα ένας πρίγκιπας από τις βόρειες περιοχές της Κίνας επρόκειτο να στεφθεί αυτοκράτορας της χώρας. Για να γίνει η στέψη όμως έπρεπε να παντρευτεί. Αποφάσισε να διοργανώσει ένα διαγωνισμό ανάμεσα στα κορίτσια της αυλής για να βρει ποια από αυτές θα ήταν άξια να γίνει σύζυγός του. Την επόμενη μέρα ανακοίνωσε ότι θα δεχόταν όλα τα κορίτσια της αυλής και ότι θα ξεκινούσε ένας διαγωνισμός.

Μια ηλικιωμένη εργαζόμενη στην αυλή άκουσε τα περί διαγωνισμού και στενοχωρήθηκε πολύ. Ήξερε πως η κόρη της έτρεφε μια βαθειά αγάπη για τον πρίγκιπα. Είπε τα νέα στην κόρη της και ξαφνιάστηκε όταν την άκουσε να λέει πως σκόπευε να παραβρεθεί στην τελετή.

- Κόρη μου τι θα πας να κάνεις; Υπάρχουν άλλες με πλούτη και ομορφιά στην αυλή. Βγάλε από το μυαλό σου αυτή την σκέψη είναι καθαρή τρέλα

Το κορίτσι απάντησε :

- Όχι καλή μου μανούλα δεν τρελάθηκα. Ξέρω ότι ποτέ δεν θα με επιλέξουν. Ξέρω ότι δεν θα είμαι η νικήτρια του διαγωνισμού, αλλά θα έχω την ευκαιρία να είμαι έστω για μερικές στιγμές κοντά στον πρίγκιπα και αυτό μου αρκεί.

Όταν το κορίτσι έφτασε στο παλάτι όλα τα κορίτσια της αυλής ήταν εκεί με τα ωραιότερα φορέματά τους και τα ακριβότερα κοσμήματα.! Τελικά ο ίδιος ο πρίγκιπας ανακοίνωσε την έναρξη του διαγωνισμού:

- Θα δώσω σε κάθε μια από σας ένα σπόρο. Όποια από σας σε 6 μήνες μου φέρει ένα όμορφο λουλούδι, θα επιλεγεί για σύζυγός μου και μελλοντική αυτοκράτειρα της Κίνας.

Η πρόταση του πρίγκιπα ήταν σε απόλυτη συμφωνία με τις βαθιές παραδόσεις του λαού του, που έδινε τεράστια αξία στη γνώση της καλλιέργειας της γης…

Ο καιρός περνούσε και όπως η νέα ήξερε από καλλιέργεια της γης και κηπουρική, έβαζε όλης της την υπομονή και την τρυφερότητα στο σπόρο της. Ήξερε πως αν η ομορφιά του λουλουδιού της, έφτανε στο ίδιο ύψος με την αγάπη της για τον πρίγκιπα, δεν θα είχε άλλες έγνοιες για τα αποτελέσματα του διαγωνισμού.

Πέρασαν 3 μήνες και τίποτα δεν είχε φυτρώσει παρόλο που η νέα είχε δοκιμάσει όλες τις μεθόδους που ήξερε. Μέρα τη μέρα έβλεπε το όνειρό της να απομακρύνεται αλλά ένοιωθε την αγάπη της πιο βαθιά…. Οι 6 μήνες πέρασαν και τίποτα δεν είχε φυτρώσει. Ξέροντας πως είχε πραγματικά προσπαθήσει με αφοσίωση, ανακοίνωσε στη μητέρα της ότι παρά το λυπηρό αποτέλεσμα, θα πήγαινε στο παλάτι την καθορισμένη μέρα. Ήξερε πως δεν έχει καμιά ελπίδα αλλά η ιδέα να είναι έστω και μερικές στιγμές με τον πρίγκιπα της αρκούσε.

Την καθορισμένη μέρα πήγε στο παλάτι με τη γλάστρα της άδεια. Οι υπόλοιπες κοπέλες ήταν εκεί με γλάστρες που είχαν υπέροχα λουλούδια σε διάφορα χρώματα και σχήματα το ένα πιο όμορφο από το άλλο.

Η νέα ήταν έκπληκτη από την ομορφιά τόσων λουλουδιών.

Αφού ο πρίγκιπας πέρασε δυο φορές μπροστά από κάθε κοπέλα ανακοίνωσε τα αποτελέσματα του διαγωνισμού. Η νικήτρια του διαγωνισμού ήταν η κόρη της φτωχής. Αυτή θα γινόταν σύζυγός του.

Όλοι ήταν έκπληκτοι με την απόφαση του. Κανείς δεν είχε καταλάβει την απόφαση του. Ο πρίγκιπας τους εξήγησε:

-Η νέα αυτή είναι η μόνη άξια να γίνει σύζυγός μου και αυτοκράτειρα, γιατί ήταν η μόνη που καλλιέργησε και έφερε εδώ το λουλούδι της ειλικρίνειας, γιατί οι σπόροι που σας μοίρασα ήταν όλοι στείροι. Η ειλικρίνεια και η τιμιότητα είναι όπως ένα λουλούδι που έχει γίνει με φως και έτσι μπορεί να φωτίζει τους γύρω του, χαρίζοντας κυρίως το φως σε αυτούς που την «καλλιεργούν». ]]

Οι υπόλοιπες κόρες των πλουσίων Κινέζων, θέλησαν να εξαπατήσουν τον πρίγκιπα, πηγαίνοντάς του ωραιότατα λουλούδια. Λουλούδια καλλιεργημένα στο ψέμα και στο δόλο. Λουλούδια φανταχτερά, εντυπωσιακά, αλλά προϊόντα απάτης. Αντίθετα η φτωχή κόρη πήγε μια γυμνή γλάστρα. Μια γλάστρα άδεια από άνθη, αλλά γεμάτη από ειλικρίνεια και αγάπη. Με την άδεια γλάστρα η κόρη της παραδουλεύτρας έδειξε την εκτίμησή της και την αγάπη της στο νεαρό πρίγκιπα. Με την άδεια γλάστρα άνοιξε την καρδιά της. Γι’ αυτό ο Γάλλος συγγραφέας, γνωστός για τα αποφθέγματά του, Φρανσουά ντε Λα Ροσφουκώ είχε πει: «Η ειλικρίνεια είναι το άνοιγμα της καρδιάς, που μας δείχνει όπως είμαστε».

Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν την ειλικρίνεια ως ανθρώπινη αρετή. Το ίδιο και ο Κινέζος σοφός Κομφούκιος τη θεωρούσε θεμέλιο της αρετής, λέγοντας: «Η ειλικρίνεια και η αλήθεια είναι το θεμέλιο κάθε αρετής.» Ως λέξη, η “ειλικρίνεια” ετυμολογείται από το ουσιαστικό “είλη” (=ηλιακή θερμότητα, αλλά και ηλιακό φως - «επειδή γαρ είλη λέγεται η του ηλίου αυγή») και το ρήμα “κρίνω”. Γι’ αυτό και ως αρετή υπάγεται στον θεό Απόλλωνα, γιατί ως αρετή αποτελεί την αντανάκλαση του Απόλλωνα μέσα στην ανθρώπινη ψυχή. Η “ειλικρίνεια” είναι σημαντικό σκαλοπάτι προς το «γνώθι σ’αυτόν». Όπως ο θεός Απόλλωνας κάνει τα πάντα “δήλα” (=φανερά) έτσι και η ειλικρίνεια φανερώνει σε εμάς τους ίδιους αυτό που πραγματικά είμαστε. Πριν γίνει κάποιος ειλικρινής προς του άλλους, πρέπει να γίνει ειλικρινής προς τον εαυτό του. Ο ειλικρινής άνθρωπος λέει πάντοτε και ευθέως την αλήθεια.

Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ένα τρίγωνο με κορυφές την ειλικρίνεια, την αρμονία και την τιμιότητα. Ο ειλικρινής άνθρωπος είναι συγχρόνως και τίμιος, ενώ η ζωή του είναι αρμονική! Αναφέραμε παραπάνω ότι ο ειλικρινής λέει ευθέως την αλήθεια. Και την εκφράζει με απλά λόγια, γιατί όπως λέει και ο Αισχύλος: «απλά είναι τα λόγια της αλήθειας». Έτσι η ειλικρίνεια συνδέεται με την “ευθύτητα”, που είναι η τιμιότητα στην έκφραση, η ανυπόκριτη και απροσποίητη συμπεριφορά, η απλή, και μη δαιδαλώδης σκέψη που παραπλανά. Η ειλικρίνεια, η τιμιότητα και η ευθύτητα αποτελούν τις πτυχές της καλοπιστίας, ενώ παράλληλα αποτελούν τη λυδία λίθο της καθαρότητας και της διαφάνειας των προθέσεών μας. Δίκαια, λοιπόν, ο Φρανσουά ντε Λα Ροσφουκώ διακηρύσσει: «Η ειλικρίνεια είναι ο έρωτας της αλήθειας.» για να προσθέσει ο Απόστολος Παύλος ότι πρέπει να ζούμε: «εν απλότητι και ειλικρινεία Θεού» (Παύλος, Β΄ επιστ. προς Κορινθίους, α΄, 12)

Η ειλικρίνεια αποτελεί την αντανάκλαση του θείου φωτός στην ανθρώπινη ψυχή. Για την ψυχή ο Χαλίλ Γκιμπράν έγραψε:

[[ Και ο Θεός δημιούργησε την ψυχή, πλάθοντας την με ομορφιά. Της έδωσε την απαλότητα της πρωινής αύρας, το άρωμα των λουλουδιών, την ομορφιά του σεληνόφωτος. Της έδωσε επίσης ένα ποτήρι χαράς και της είπε:

«Δε θα πιεις απ’ αυτό το ποτήρι παρά μόνο όταν ξεχάσεις το παρελθόν και αποκηρύξεις το μέλλον».

Της έδωσε επίσης ένα ποτήρι θλίψης ,λέγοντας:

«Πιες για να καταλάβεις το νόημα της χαράς».

Μετά ο Θεός έδωσε στην ψυχή αγάπη που θα χανόταν με τον πρώτο στεναγμό ικανοποίησης , και γλυκύτητα που θα χανόταν με την πρώτη λέξη αλαζονείας. Έκανε ένα ουράνιο σημείο για να την οδηγεί στο δρόμο της αλήθειας .

Έβαλε στα βάθη της ένα μάτι που βλέπει το αόρατο. Δημιούργησε μέσα της μια φαντασία που κυλά σαν ποτάμι με φαντάσματα και κινούμενες μορφές. Την έντυσε με ενδύματα λαχτάρας υφασμένα απ’ τους αγγέλους απ’ το ουράνιο τόξο.

Κι έβαλε επίσης μέσα της το σκοτάδι της σύγχυσης, που είναι η σκιά του φωτός. Και πήρε ο Θεός φωτιά απ’ το καμίνι του θυμού, Άνεμο που φυσά απ’ την έρημο της άγνοιας, μάζεψε άμμο απ’ την όχθη του εγωισμού, και σκόνη κάτω απ’ τα πόδια των αιώνων.

Έτσι έφτιαξε τον άνθρωπο. Κι έδωσε στον άνθρωπο δύναμη τυφλή που γίνεται φλόγα σε στιγμές τρελού πάθους και κοπάζει μπροστά στην επιθυμία. Του έδωσε ο Θεός ζωή που είναι η σκιά του θανάτου.

Και ο Θεός χαμογέλασε και έκλαψε , κι ένιωσε μια αγάπη που δεν έχει όρια ούτε τέλος . Κι έτσι ένωσε τον άνθρωπο με την ψυχή του… ]]

Ο Θεός, λοιπόν, έκανε ένα ουράνιο σημείο για να οδηγεί την ψυχή του ανθρώπου στο δρόμο της αλήθειας! Στο δρόμο που εκφράζεται με την ειλικρίνεια. Ο άνθρωπος που ακούει τη φωνή της ψυχής του, τη φωνή της συνείδησής του, είναι ειλικρινής. Γι’ αυτόν ο Απόστολος Πέτρος έγραψε: «εν υπομνήσει την ειλικρινή διάνοιαν» (Β΄ επιστ. Πέτρου, γ΄, 1) Αυτόν τον άνθρωπο ορμηνεύει η ψυχή του να ζει βίο, που αρμόζει στον αγωνιστή της ζωής. Αυτός είναι ο νοσταλγός της επιστροφής στη πνευματική Ιθάκη. Και γι’ αυτό η ειλικρίνεια παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή του. Θα κλείσουμε αυτό το σύντομο αφιέρωμα στην ειλικρίνεια με ένα απόσπασμα από το «Η ψυχή μου μου μίλησε», από τη συλλογή του Χαλίλ Γκιμπράν, “Σκέψεις και διαλογισμοί”:

« Η ψυχή μου με ορμήνεψε και με πρόσταξε

Να μην εξυψώνομαι από το μεγάλο έπαινο

Ούτε να καταθλίβομαι από το φόβο της κατηγορίας.

Ως αυτή τη μέρα αμφέβαλλα για την αξία του έργου μου,

Αλλά τώρα έμαθα τούτο:

Τα δέντρα ανθίζουν την άνοιξη

και καρποφορούν το καλοκαίρι,

Ρίχνουν τα φύλλα τους το φθινόπωρο

και απογυμνώνονται το χειμώνα

Χωρίς ούτε περηφάνια ούτε το φόβο της ντροπής.

Η ψυχή μου με ορμήνεψε και με βεβαίωσε

Ότι δεν είμαι πιο ψηλός από τον πυγμαίο

Ούτε πιο κοντός από τον γίγαντα

Πριν από αυτή τη μέρα έβλεπα την ανθρωπότητα

Σαν δυο ανθρώπους,

Τον ένα αδύναμο που τον κορόιδευα ή τον λυπόμουν

Και τον άλλο ισχυρό που είτε τον ακολουθούσα

Ή του αντιστεκόμουν επαναστατικά

Αλλά τώρα ξέρω ότι πλάστηκα από την ίδια σκόνη

Που πλάστηκαν όλοι οι άνθρωποι,

Ότι τα στοιχεία μου είναι τα στοιχεία τους

Κι ο εσωτερικός μου εαυτός είναι ίδιος με το δικό τους.

Ο αγώνας μου είναι ο αγώνας τους και το προσκύνημά τους το δικό μου.

Αν οι άλλοι κάνουν παραβάσεις κι εγώ είμαι παραβάτης,

Αν καλοπράττουν, τότε κι εγώ μετέχω στην καλή τους πράξη.

Όταν υψώνονται, υψώνομαι κι εγώ μαζί τους

Αν ξεμένουν πίσω κι εγώ μαζί τους, συνοδός τους.

Η ψυχή μου με ορμήνεψε και με δίδαξε να βλέπω πως το φως

Που κουβαλάω, δεν είναι δικό μου φως,

Ότι το τραγούδι μου δεν πλάστηκε μέσα σε μένα

Γιατί, αν και ταξιδεύω με το φως, εγώ δεν είμαι το φως

Και αν είμαι το λαούτο δεμένο με χορδές,

Εγώ δεν είμαι ο λαουτιέρης.

Η ψυχή μου με ορμήνεψε, αδελφέ μου, και με φώτισε.

Και συχνά η ψυχή σου σε ορμήνεψε και σένα και σε φώτισε.

Διότι εσύ είσαι σαν και μένα και δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσά μας,

Μόνον που εγώ μιλώ για όσα είναι μέσα μου

Με λόγια που άκουσα στη σιωπή μου

Κι εσύ φυλάς όλα όσα είναι μέσα σου

Κι η φύλαξη σου αυτή έχει αξία

Τόση όση κι η δική μου πολλή ομιλία.»