Ο σπόρος

[[ δαμ- ων ]]

Ο μεγάλος μας ποιητής και μύστης Κωστής Παλαμάς αρχίζει το ποίημά του “Ο θάνατος της κόρης” με τις λέξεις «γνωρίζω κάποια μυστικά που δεν τα ξέρουν οι άλλοι…». Στο ποίημα περιγράφει το μεγάλο ταξίδι της ψυχής, που ξεκίνησε πριν από εκατομμύρια χρόνια, κι αφού πέρασε από διάφορα στάδια- πετράδι, κρίνος, κύκνος- κατέληξε στο αγνό σχήμα μιας κόρης. Ο μύστης δίνει ποιητικά όσα δεν μπορούν να πουν οι θεολόγοι: πως η ψυχή, που κατασκηνώνει μέσα μας, δεν σχηματίστηκε με τη σύλληψη του εμβρύου. Είχε αρχίσει ένα ταξίδι πολύ πριν οι γονείς μας κάνουν το- θαυμάσιο κατά την ταπεινή μας γνώμη και χωρίς ίχνος αμαρτίας- ερωτικό τους σμίξιμο. Κάθε φορά πέθαινε στη μια μορφή για να ξαναγεννηθεί σε άλλη, ανώτερη, μορφή. Και αναρωτιέται ο ποιητής:

«Ψυχή, ποιο σχήμα σε προσμένει ακόμα;

Ποιος κόσμος εντελέστερος παρθένα σε καλεί;»

Το λεξικό για τη λέξη “εντελής” δίνει τις ερμηνείες: ο καθόλα τέλειος, άρτιος, άμεμπτος. Επομένως χρησιμοποιώντας- όχι τυχαία- ο ποιητής και μύστης τη λέξη “εντελέστερος” μας καθοδηγεί να αντιληφθούμε ότι όταν πεθάνει η ανθρώπινη μορφή μας, η ψυχή μας θα πάρει άλλη μορφή υπερτέλεια σε σχέση μ’ αυτήν που ξέρουμε! Μυστηριακά, λοιπόν, προκύπτει πως ο σπόρος της εξέλιξης βρίσκεται μέσα στην ψυχή μας…

Έτσι απαλά, σαν σπόρος, έπεσε στο χωράφι του μυαλού η σκέψη σήμερα το θέμα της ανάλυσής μας να είναι ο “σπόρος”. Πολλή μεγάλη η σημασία του σπόρου. Το αποτέλεσμά του, όμως, εξαρτάται από το έδαφος- κυριολεκτικά ή μεταφορικά- όπου θα πέσει. Αν το χωράφι είναι φρεσκοοργωμένο και γόνιμο, ο σπόρος φυτρώνει και αποδίδει στο εκατονταπλάσιο. Αν είναι όμως πετρώδες κι ακαλλιέργητο, τότε ο σπόρος δεν φυτρώνει και χάνεται. Μεταφορικά, σπόρος μπορεί να είναι ο λόγος, η διδαχή, η γνώση, το ηθικό παράδειγμα, η ιδέα, το αρχέτυπο. Σπόρος είναι και η θεότητα εντός μας. Αυτή η κρυμμένη θέληση να γίνουμε- με τον δικό μας προσωπικό αγώνα- από “εικόνα Θεού” “ομοίωση Του”.

Η συνέχεια >>> εδώ …

Μέσα στο σπόρο του φασολιού θα δούμε το φύτρο. Μία σμικρογραφία φυτού, που έχει μέσα του όλη τη δύναμη να γίνει μια φασολιά και να κάνει κι αυτό με τη σειρά του καρπούς. Τι χρειάζεται; Να παραχώσουμε τον σπόρο στο έδαφος- έδαφος γόνιμο- να το ποτίσουμε κι αυτό θα φυτρώσει. Θα απορροφήσει από το έδαφος τα συστατικά που χρειάζεται, το νερό που του είναι αναγκαίο, από τον αέρα το οξυγόνο και το άζωτο, από το φως του ήλιου την ενέργεια, και θα γίνει ένα εύρωστο φυτό, που θα βγάλει ανθούς κι αυτούς θα τους κάνει καρπούς. Σαν το φύτρο είναι μέσα μας η θεότητα, το χριστικό στοιχείο. Αυτό για το οποίο ο Χριστός είπε: «εν εκείνη τη ημέρα γνώσεσθε υμείς ότι εγώ εν τω πατρί μου και υμείς εν εμοί καγώ εν υμίν» (Ιωάννης, ιδ΄, 20). Σε εμάς εναπόκειται να φροντίσουμε ο σπόρος του «εν ημίν Χριστού», το χριστικό στοιχείο, να ευδοκιμήσει και να καρπίσει. Θα πρέπει να πεθάνει, όμως, ο κατώτερος εαυτός- ο επικεντρωμένος στο “εγώ”- η προσωπικότητα, για να μπορέσει να καρπίσει ο ανώτερος εαυτός, το χριστικό στοιχείο. Ο Ιησούς το είπε μεταφορικά με τη φράση: «Αμήν αμήν λέγω υμίν, εάν μη ο κόκκος του σίτου πεσών εις την γην αποθάνη, αυτός μόνος μένει∙ εάν δε αποθάνει, πολύν καρπόν φέρει.» (Ιωάννης, ιβ΄, 24)

Ο σπόρος μέσα μας ξέρει πως κάποτε θα έρθει η στιγμή που θα πεθάνει και θα γίνει δέντρο, όπως το ξέρουν πολύ καλά πως θα γίνουν δέντρα τα “όνειρα σπόροι” που περιγράφει ο Χόρχε Μπουκάι στο βιβλίο του “Ιστορίες για να σκεφτείς”:

[[ Μέσα στη σιωπή της σκέψης μου αντιλαμβάνομαι τον εσωτερικό μου κόσμο σαν ένα σπόρο, κατά κάποιον τρόπο μικρό κι ασήμαντο, αλλά και γεμάτο δυνατότητες. Και βλέπω μέσα του το σπέρμα ενός θαυμάσιου δέντρου, του δέντρου της ζωής μου, σε διαδικασία εξέλιξης. Κάθε μικρός σπόρος περιέχει το πνεύμα του δέντρου που θα γίνει μετά.

Κάθε σπόρος ξέρει πώς να μετατραπεί σε δέντρο πέφτοντας σε γόνιμη γη, απορροφώντας τους χυμούς που τον τρέφουν, απλώνοντας τα κλαδιά και τα φύλλα του, γεμίζοντας καρπούς και λουλούδια για να μπορέσει να δώσει ό,τι έχει να δώσει.

Κάθε σπόρος ξέρει πώς θα καταφέρει να γίνει δέντρο.

Και τόσοι είναι οι σπόροι όσα και τα κρυφά όνειρα.

Αυτά τα όνειρα δείχνουν το δρόμο με σημάδια και σύμβολα όλων των ειδών, σε κάθε γεγονός, σε κάθε στιγμή, στα πράγματα και στα πρόσωπα, στον πόνο και στην ευχαρίστηση, στο θρίαμβο και στην αποτυχία.

Το όνειρο μας μαθαίνει, στον ύπνο ή στο ξύπνημα, να βλέπουμε, να ακούμε, να συνειδητοποιούμε. Μας δείχνει την πορεία με φευγαλέα προαισθήματα ή με εκτυφλωτικά φωτεινές αστραπές. Κι έτσι μεγαλώνουμε αναπτυσσόμαστε και εξελισσόμαστε…

Και μια μέρα, ενώ διασχίζουμε αυτό το αιώνιο παρόν που ονομάζουμε ζωή, οι σπόροι των ονείρων μας θα μετατραπούν σε δέντρα και θα ξεδιπλώσουν τα κλαδιά τους, που σαν γιγάντια φτερά θα διασχίσουν τον ουρανό, ενώνοντας σε μία μόνο γραμμή το παρελθόν μας με το μέλλον μας.

Δεν έχουμε τίποτα να φοβηθούμε…

Τους συνοδεύει μια εσωτερική σοφία…

Γιατί κάθε σπόρος ξέρει πώς να γίνει δέντρο. ]]

Ο σπόρος της θεότητας εντός μας ξέρει πως θα τα καταφέρει να γίνει δέντρο. Εμείς, η προσωπικότητά μας, δεν το ξέρουμε και τον βρωμίζουμε. Παρ’ όλα αυτά, όπως οι σπόροι, που βρίσκουμε σε πολύ παλιά πιθάρια ηλικίας χιλιάδων χρόνων, σε αρχαιολογικά ευρήματα, διατηρούν τη δύναμη να βλαστήσουν, έτσι κι ο σπόρος της θεότητας δεν χάνει τη δυναμική του. Και ξέρει πως κάποτε θα γίνει δέντρο! Ένα δέντρο που ρίζωσε στη γη αλλά στρέφει τα κλαδιά του στον ουρανό. Έτσι κι εμείς “εικόνα” ξεκινάμε από τη γη για να γίνουμε “ομοίωση” και να κερδίσουμε τη θέση μας στον Ουρανό!

Θα εξετάσουμε πρώτα τη χρήση της λέξης σπόρος με την έννοια της διδαχής, του λόγου. Γι’ αυτό θα χρησιμοποιήσουμε τη γνωστή παραβολή του σπορέα:

« Ἐν δὲ τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἐξελθὼν ὁ Ἰησοῦς τῆς οἰκίας ἐκάθητο παρὰ τὴν θάλασσαν· καὶ συνήχθησαν πρὸς αὐτὸν ὄχλοι πολλοί, ὥστε αὐτὸν εἰς πλοῖον ἐμβάντα καθῆσθαι, καὶ πᾶς ὁ ὄχλος ἐπὶ τὸν αἰγιαλὸν εἱστήκει.

Καὶ ἐλάλησεν αὐτοῖς πολλὰ ἐν παραβολαῖς λέγων· ἰδοὺ ἐξῆλθεν ὁ σπείρων τοῦ σπεῖραι. καὶ ἐν τῷ σπείρειν αὐτὸν ἃ μὲν ἔπεσε παρὰ τὴν ὁδόν, καὶ ἐλθόντα τὰ πετεινὰ κατέφαγεν αὐτά· ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰ πετρώδη, ὅπου οὐκ εἶχε γῆν πολλήν, καὶ εὐθέως ἐξανέτειλε διὰ τὸ μὴ ἔχειν βάθος γῆς, ἡλίου δὲ ἀνατείλαντος ἐκαυματίσθη, καὶ διὰ τὸ μὴ ἔχειν ρίζαν ἐξηράνθη· ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὰς ἀκάνθας, καὶ ἀνέβησαν αἱ ἄκανθαι καὶ ἀπέπνιξαν αὐτά· ἄλλα δὲ ἔπεσεν ἐπὶ τὴν γῆν τὴν καλὴν καὶ ἐδίδου καρπὸν ὃ μὲν ἑκατόν, ὃ δὲ ἐξήκοντα, ὃ δὲ τριάκοντα. Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν ἀκουέτω.» (Ματθαίος, ιγ΄, 1-9)

Θα παραθέσουμε τώρα την μετάφραση της παραβολής: […Και κήρυξε σε αυτούς πολλές αλήθειες με παραβολές και είπε• “Ιδού βγήκε στο χωράφι ο γεωργός, δια να σπείρει, και ενώ αυτός έσπερνε, άλλοι μεν σπόροι έπεσαν κοντά στον δρόμο και ήρθαν τα πτηνά του ουρανού και τους κατέφαγαν. Άλλοι δε έπεσαν εις την πετρώδη περιοχή, όπου δεν υπήρχε πολύ χώμα και αμέσως βλάστησαν πριν ρίξουν βαθιές ρίζες, διότι δεν υπήρχε βάθος γης. Όταν δε ανέτειλε ο ήλιος, δεν άνθεξαν στον καύσωνα και επειδή δεν είχαν ρίζα ξεράθηκαν.

Άλλοι δε σπόροι έπεσαν σε περιοχή, όπου υπήρχαν ρίζες και σπόροι από αγκάθια. Και αναπτύχθηκαν τα αγκάθια και τους έπνιξαν τελείως. Άλλοι δε έπεσαν στην εύφορη γη και απέδωσαν καρπό, άλλος μεν σπόρος εκατονταπλάσιο, άλλος δε εξήντα φορές και άλλος τριάντα φορές περισσότερο. ..]

Απόρησαν οι μαθητές γιατί ο Δάσκαλός τους μιλάει στα πλήθη με παραβολές. Και εξέφρασαν αυτή την απορία τους:

«Καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ εἶπον αὐτῷ· διατί ἐν παραβολαῖς λαλεῖς αὐτοῖς;Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν αὐτοῖς· ὅτι ὑμῖν δέδοται γνῶναι τὰ μυστήρια τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐκείνοις δὲ οὐ δέδοται. Ὅστις γὰρ ἔχει, δοθήσεται αὐτῷ καὶ περισσευθήσεται· ὅστις δὲ οὐκ ἔχει, καὶ ὃ ἔχει ἀρθήσεται ἀπ᾿ αὐτοῦ. Διὰ τοῦτο ἐν παραβολαῖς αὐτοῖς λαλῶ, ἵνα βλέποντες μὴ βλέπωσι καὶ ἀκούοντες μὴ ἀκούωσι μηδὲ συνῶσι, μήποτε ἐπιστρέψωσι·» (Ματθαίος, ιγ΄, 10-14)

Το προνόμιο να γνωρίσουν τα μυστήρια του κόσμου δεν μπορεί να το έχει ο καθένας μας. Γιατί υπάρχουν οι ανώριμοι, οι οποίοι δεν θα καταλάβουν το βαθύτερο νόημα μιας διδασκαλίας ή θα το παρερμηνεύσουν. Κι αντί να τους ωφελήσει θα τους βλάψει. Έτσι λέγονται όσα μπορεί να βαστάξει το πλήθος και με τον τρόπο που μπορεί να τα καταλάβει. Εξάλλου ο ίδιος ο Ιησούς είπε: «έτι πολλά έχω λέγειν υμίν,αλλ’ ου δύνασθε βαστάζειν άρτι» (Ιωάννης, ιστ΄, 12). Η δύναμη της κατανόησης ορισμένων αντέχει περισσότερα. Σε αυτούς- τους μύστες- έχει δοθεί μεγαλύτερο μέρος της διδασκαλίας. Γι’ αυτό ο Παλαμάς λέει: «γνωρίζω κάποια μυστικά που δεν τα ξέρουν οι άλλοι…» .

Επειδή δεν γράφουμε κείμενα για να περάσει ευχάριστα η ώρα του αναγνώστη, αλλά κείμενα για να κεντρίσουμε τη σκέψη του- αυτός είναι και ο στόχος μας, να ταράξουμε το τέλμα της σκέψης ή να δώσουμε λίγα ψήγματα γνώσης, που δεν είναι γνωστή στους πολλούς - θα παραθέσουμε το ποίημα, στο οποίο αναφερθήκαμε, και θα αφήσουμε τον αναγνώστη να διεισδύσει στο βαθύτερο νόημά του- με την προτροπή να εστιάσει την προσοχή του στις επτά πρώτες στροφές:

« Γνωρίζω κάποια μυστικά που δεν τα ξέρουν άλλοι

αφού ξεχώρισες απ’ την αγκάλη,

απ’ την αγκάλη του παντός πριν της ζωής το κύμα

σε ρίξει στ’ ακρογιάλια μας με κόρης αγνό σχήμα.

Αφού ξεχώρισες ψυχή λευκή σαν γαλαξίας

απ’ τη γαλήνη της ανυπαρξίας,

ένιωσες πρώτα τη ζωή μέσα στης γης τα βάθη

ακίνητη, άνεργη, θολή και δίχως νου και πάθη.

Πετράδι πρωτοβρέθηκες, βαθιά σ’ ανήλια μέρη

και μιαν ημέρα σκόρπισες λευκή φεγγοβολιά

μα πριν στολίσεις κανενός το χέρι

και στέμμα πριν πλουτίσεις βασιλιά,

η μοίρα ήρθε την λάμψη σου να κόψει

και χάθηκες κι άλλαξες όψη.

Κι ακόμ’ ανέβεις ένα σκαλοπάτι

τη σκάλα την τεράστια, την ζωή

κι έγινες κρίνο ολόλευκον αλλά προτού ένα μάτι

να σ’ αντικρίσει και προτού να σε χαϊδέψει μια πνοή,

η μοίρα σε ξερίζωσε, μαράθηκες και πάλι, μορφήν επήρες άλλη.

Άλλη ακριβότερη μορφή, με πιο σοφά στολίδια

και κύκνος γλυκοτάραξες της λίμνης τα νερά.

Αλλ’ όμως πριν ανοίξεις τα φτερά

γοργά για μακρινά, για μακρινά ταξίδια,

η μοίρα κάρφωσε το πέταμά σου

και πέθανες κι ανοίχτηκαν άλλοι ουρανοί μπροστά σου,

άλλοι ουρανοί κατάβαθοι και ασύγκριτοι κι εφάνης

στα νυχτωμένα μάτια μας, ολόφωτη παρθένα.

Αλλ’ όμως πριν να κάνεις την ευτυχία μιας καρδιάς

που είχε πλαστεί για σένα, της μοίρας ήταν η βουλή

και σ’ έβαλαν να κοιμηθείς πάλι βαθιά στο χώμα...

Ψυχή, ποιο σχήμα σε προσμένει ακόμα;

Ποιος κόσμος εντελέστερος παρθένα σε καλεί;

Αλλά γνωρίζω κάποια μυστικά που δεν τα ξέρουν άλλοι.

Δε σε τραβάει κανένα περιγιάλι,

δεν έχεις πια καρδιά, ευωδιά, ακτίνες και φτερά

και δε σε ξεχωρίζει πια θωριά, ομορφιά καμιά.

Δε σε μεθάει του κόσμου πια η χαρά,

του κόσμου δε σε δέρν’ η τρικυμία.

Τίποτε πλέον τ’ όνειρο του κόσμου, όνειρο πλάνο,

πια τίποτε στα μάτια σου δε θα το ξαναφέρει

και πια ν’ απλώσει δεν μπορεί, ψυχή,

σ’ εσένα πάνω η μοίρα σιδερένιο χέρι.

Η θεία του παντός δικαιοσύνη

η ολάγρυπνη, την άφραστην ανάπαυση σου δίνει

γιατί από τη στιγμή τη μακρινή που ήρθες, ξεχώρισες

ψυχή λευκή σαν γαλαξίας απ’ τη γαλήνη της ανυπαρξίας,

άδολη, πάναγνη έζησες, έλαμψες, μοσχομύρισες.

Γι αυτό μες’ τη γαλήνη την παντοτινή,

μες’ στην ασάλευτη γαλήνη εγύρισες. »

Επιστρέφουμε στην παραβολή του σπορέως. Ο σπόρος συμβολίζει το λόγο του Θεού. Ο Ιησούς στον στενό κύκλο των μαθητών του δίνει την ακόλουθη εξήγηση:

« Σεις λοιπόν ακούστε τώρα και το νόημα της παραβολής του σπορέως.

Από τον άνθρωπο, που ακούει το κήρυγμα της βασιλείας και δεν ενδιαφέρεται να το εννοήσει, έρχεται ο πονηρός και παίρνει ό,τι έχει σπαρθεί εις την καρδιά του• αυτόν συμβολίζει ο σπαρμένος τόπος, που είναι κοντά στον δρόμο.

Η περιοχή δε η πετρώδης, εις την οποίαν έπεσε άλλος σπόρος, συμβολίζει τον άνθρωπο, ο οποίος ακούει τον λόγο του Θεού, και αμέσως τον παίρνει και τον δέχεται με χαρά. Ο λόγος όμως δεν ρίχνει βαθειά ρίζα σ’ αυτόν, διότι ο άνθρωπος αυτός είναι ασταθής και επιπόλαιος και όταν συμβεί θλίψη η διωγμός αμέσως κλονίζεται και χάνει τον ζήλο του και την πίστη του. Εκείνος δε που σπάρθηκε στα αγκάθια, είναι ο άνθρωπος που ακούει τον λόγο του Θεού, αλλά η βασανιστική μέριμνα δια την ζωή αυτήν και η απάτη του πλούτου και των υλικών αγαθών πνίγουν και κάνουν ατροφικό και άκαρπο τον λόγο. Ο δε σπόρος που έπεσε εις την καλή γη, είναι ο άνθρωπος που ακούει τον λόγο με προσοχή και τον εννοεί και τον δέχεται• αυτός λοιπόν καρποφορεί και παράγει άλλος μεν εκατόν, άλλος δε εξήντα, άλλος δε τριάντα.» (Ματθαίος, ιγ΄, 18-23)

Το ίδιο συμβαίνει με κάθε διδασκαλία, που έχει σαν στόχο να ανυψώσει τον άνθρωπο στο επίπεδο που του αρμόζει. Ριζώνει σε λίγες μόνο καρδιές, γιατί αυτές μπορούν να δώσουν αγάπη. Γι’ αυτό ελέχθη: «πολλοί γαρ εισί κλητοί, ολίγοι δε εκλεκτοί» (Ματθαίος, κ΄, 16). Το κακό είναι ότι την έννοια της αγάπης την έχουν παραποιήσει ακόμη και οι λειτουργοί της εκκλησίας. Με έκπληξη διαβάσαμε την είδηση ότι αρχιμανδρίτης της μητρόπολης Σύρου έπαψε να μνημονεύει τον επίσκοπό του γιατί αυτός παραβρέθηκε στην ενθρόνιση του συναδέλφου του καθολικού επισκόπου. Ο αρχιμανδρίτης όσα κι αν πει από τον άμβωνα περί της αγάπης του Χριστού και της εκκλησίας θα είναι φαρισαϊσμός, όταν ονομάζει αιρετικό κι αντίχριστο τον συλλειτουργό του καθολικό ιερωμένο κι όταν δεν μπορεί να συγχωρήσει το- για τη δική του λογική- ατόπημα του εκκλησιαστικού προϊσταμένου του. Φανταστείτε την κατανόηση που μπορούν να δείξουν παρόμοιας νοοτροπίας ζηλωτές στις δικές μας απόψεις…

Ας συνεχίσουμε, όμως, με άλλη παραβολή:

« Ἄλλην παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς λέγων· ὡμοιώθη ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν ἀνθρώπῳ σπείραντι καλὸν σπέρμα ἐν τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ· ἐν δὲ τῷ καθεύδειν τοὺς ἀνθρώπους ἦλθεν αὐτοῦ ὁ ἐχθρὸς καὶ ἔσπειρε ζιζάνια ἀνὰ μέσον τοῦ σίτου καὶ ἀπῆλθεν. ὅτε δὲ ἐβλάστησεν ὁ χόρτος καὶ καρπὸν ἐποίησε, τότε ἐφάνη καὶ τὰ ζιζάνια. προσελθόντες δὲ οἱ δοῦλοι τοῦ οἰκοδεσπότου εἶπον αὐτῷ· κύριε, οὐχὶ καλὸν σπέρμα ἔσπειρας ἐν τῷ σῷ ἀγρῷ; πόθεν οὖν ἔχει ζιζάνια; ὁ δὲ ἔφη αὐτοῖς· ἐχθρὸς ἄνθρωπος τοῦτο ἐποίησεν. οἱ δὲ δοῦλοι εἶπον αὐτῷ· θέλεις οὖν ἀπελθόντες συλλέξωμεν αὐτά;

ὁ δὲ ἔφη· οὔ, μήποτε συλλέγοντες τὰ ζιζάνια ἐκριζώσητε ἅμα αὐτοῖς τὸν σῖτον· ἄφετε συναυξάνεσθαι ἀμφότερα μέχρι τοῦ θερισμοῦ, καὶ ἐν καιρῷ τοῦ θερισμοῦ ἐρῶ τοῖς θερισταῖς· συλλέξατε πρῶτον τὰ ζιζάνια καὶ δήσατε αὐτὰ εἰς δέσμας πρὸς τὸ κατακαῦσαι αὐτά, τὸν δὲ σῖτον συναγάγετε εἰς τὴν ἀποθήκην μου.» (Ματθαίος, ιγ΄, 24-30)

[Άλλην παραβολή πρόσφερε σ’ αυτούς και είπε• “η βασιλεία των ουρανών είναι όμοια με άνθρωπο που έσπειρε καλόν σπόρο στον αγρόν του. Την ώρα όμως που κοιμόντουσαν οι άνθρωποί του, ήρθε ο εχθρός του και έσπειρε ζιζάνια ανάμεσα στο σιτάρι και έφυγε. Όταν δε μετά βλάστησαν τα στάχυα και έκαναν καρπό, τότε φάνηκαν και τα ζιζάνια ανάμεσα σ’ αυτά. Οι δε δούλοι του οικοδεσπότη προσήλθαν και του είπαν με απορία και λύπη• Κύριε, εσύ δεν έσπειρες εκλεκτό σπόρο στο χωράφι σου; Από που λοιπόν έχει τα ζιζάνια; Είπε δε εκείνος σ’ αυτούς• ένας εχθρός άνθρωπος έκαμε τούτο. Οι δούλοι του είπαν• θέλεις λοιπόν να πάμε να μαζέψουμε τα ζιζάνια; Εκείνος όμως είπε, όχι, μήπως τυχόν καθώς θα μαζεύετε τα ζιζάνια, ξεριζώσετε μαζί με αυτά και το σιτάρι. Αφήστε τα να μεγαλώνουν και τα δύο μαζί έως τον θερισμό. Και κατά τον καιρόν του θερισμού θα πω στους θεριστές• μαζέψτε πρώτα τα ζιζάνια και δέστε τα σε δεμάτια, δια να τα κατακάψετε. Το δε σιτάρι μαζέψτε το στην αποθήκη μου.]

Στην παραβολή εχθρός του οικοδεσπότη- Θεού είναι ο σατανάς που σπέρνει σαν ζιζάνια τις αμφιβολίες και παραποιεί τον λόγο του Θεού. Ο θερισμός είναι η τελική κρίση, όπου τα στάχια σταριού είναι οι αγαθοί άνθρωποι και πιστοί, που θα οδηγηθούν στον παράδεισο (αποθήκη), ενώ τα ζιζάνια- οι άδικοι και άπιστοι- θα καούν στην κόλαση.

Στον καλό σπόρο, που σπέρνεται από τους μεγάλους διδασκάλους της ανθρωπότητας, σπέρνονται και ζιζάνια από τους αντιποιητές της διαδασκαλίας τους. Σ’ εμάς απομένει να κάνουμε τη διάκριση και να διαλέξουμε τα στάχυα σταριού. Αυτούς τους εμπνευσμένους ιερείς, μοναχούς, θεολόγους, μύστες και δασκάλους του εσωτερισμού (αναφερόμαστε στις bona fide σχολές- με υπερβατική εξουσιοδότηση), διαλέγουμε για να δρέψουμε τους καρπούς των λόγων τους. Υπάρχουν και τα ζιζάνια. Έτσι και στους κόλπους της εκκλησίας υπάρχουν τα ζιζάνια- φανατικοί, ζηλωτές, μονολιθικοί, εμπαθείς ιερωμένοι και μοναχοί, από το στόμα των οποίων βγαίνουν λόγια μίσους και εμπάθειας. Έξω από την εκκλησία υπάρχουν οι εκμεταλλευτές της ενδόμυχης τάσης για αναζήτηση της αλήθειας, που ιδρύουν σχολές εσωτερισμού (ανοίγουν γκουράδικα) και παραπλανούν τους αδαείς. Ο θεριστής της γνώσης και της αλήθειας πρέπει να είναι σε θέση να διακρίνει την ήρα (ζιζάνιο) από το σιτάρι. Να πάρει για τον εαυτό του το πολύτιμο σιτάρι και να αφήσει στην άκρη την ανώφελη- επιζήμια για την ψυχή του- ήρα.

Στο απόκρυφο ευαγγέλιο του Φιλίππου αναφέρεται: « Στον κόσμο η καλλιέργεια απαιτεί τη συνεργασία τεσσάρων βασικών στοιχείων. Η σοδειά που μαζεύεται είναι το αποτέλεσμα της φυσικής δράσης του νερού, της γης, του ανέμου και του φωτός. Το ίδιο και η καλλιέργεια του Θεού περιέχει τέσσερα στοιχεία: πίστη, ελπίδα, αγάπη και γνώση. Η πίστη είναι η γη μας, στην οποία αποκτούμε ρίζες. Η ελπίδα είναι το νερό με το οποίο τρεφόμαστε. Η αγάπη είναι ο αγέρας με τον οποίο μεγαλώνουμε. Η γνώση είναι το φως με το οποίο ωριμάζουμε. Η χάρη υπάρχει κατά τέσσερις τρόπους: υπάρχει στη γη, είναι ουράνια, έρχεται από τους ανώτερους ουρανούς και κατοικεί στην αλήθεια.» (Ευαγγέλιο του Φιλίππου). Αν στα πνευματικά θέματα δεν υπάρχει αγάπη, πνιγόμαστε, γιατί η αγάπη είναι το οξυγόνο μας. Όπου εμφιλοχωρεί το μικροσυμφέρον, ο δογματισμός, η εμμονή σε ξεπερασμένους τύπους, η αυστηρότητα, αφαιρείται το πνευματικό οξυγόνο και κυριαρχεί το άζωτο, που νεκρώνει τη διάθεση να γίνουμε κοινωνοί και συμμέτοχοι της εκκλησιαστικής ζωής. Γι’ αυτούς ο Ιησούς έχει πει: «Οι Γραμματείς και οι Φαρισαίοι πήραν τα κλειδιά της Γνώσης και τα έκρυψαν. Ούτε οι ίδιοι εισήλθαν, ούτε επέτρεψαν σε άλλους , που ήθελαν, να εισέλθουν. Εσείς όμως να είστε φρόνιμοι σαν ερπετά και αθώοι σαν τα περιστέρια.» (Ευαγγέλιο του Θωμά, 39)

Με σπόρο, και μάλιστα σιναπιού, παρομοίασε ο Χριστός την Ουράνια Βασιλεία:

«Ἄλλην παραβολὴν παρέθηκεν αὐτοῖς λέγων· ὁμοία ἐστὶν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν κόκκῳ σινάπεως, ὃν λαβὼν ἄνθρωπος ἔσπειρεν ἐν τῷ ἀγρῷ αὐτοῦ· ὃ μικρότερον μέν ἐστι πάντων τῶν σπερμάτων, ὅταν δὲ αὐξηθῇ, μεῖζον πάντων τῶν λαχάνων ἐστὶ καὶ γίνεται δένδρον, ὥστε ἐλθεῖν τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ καὶ κατασκηνοῦν ἐν τοῖς κλάδοις αὐτοῦ» (Ματθαίος, ιγ΄, 31-32)

[ Άλλη παραβολή τους δίδαξε και είπε• “η βασιλεία των ουρανών μοιάζει με κόκκο σιναπιού, τον οποίον πήρε ένας άνθρωπος και τον έσπειρε στο χωράφι του. Αυτός ο κόκκος είναι μικρότερος από όλους τους σπόρους. Όταν όμως σπαρθεί και μεγαλώσει, είναι από όλα τα λάχανα μεγαλύτερο και γίνεται δένδρο, ώστε να έρχονται τα πουλιά του ουρανού και να φωλιάζουν στους κλάδους του”. ]

Η ίδια εικόνα περιγράφεται και στο απόκρυφο ευαγγέλιο του Θωμά: « Οι μαθητές ρώτησαν τον Ιησού, “Πες μας πώς είναι η βασιλεία των Ουρανών”. Εκείνος τους είπε, “Είναι σαν κόκκος σιναπιού, που είναι ο μικρότερος απ’ όλους τους σπόρους. Όταν όμως φυτευτεί στον καλλιεργημένο αφρό, φυτρώνει ένα μεγάλο φυτό και γίνεται καταφύγιο για τα πετεινά τ’ ουρανού”.» (Ευαγγέλιο του Θωμά, 20)

Πολλές φορές χρησιμοποίησε μεταφορικά ο Ιησούς τον μικρό σπόρο- κόκκο τον αναφέρει- του σιναπιού. Γιατί από ένα τόσο δα σποράκι προκύπτει ένα αρκετά μεγάλο φυτό. Στην πατρίδα Του γινόταν σαν ένας θάμνος! Από κάτι, λοιπόν, πολύ μικρό, αναπτύσσεται κάτι πολύ μεγάλο. Από κάτι φαινομενικά αόρατο προκύπτει κάτι που σαφώς είναι ορατό. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι από το μη ορατό Πνεύμα, τον Θεό, προήλθε η ορατή δημιουργία Του. Κι απ’ ό,τι λένε οι επιστήμονες αυτά που βλέπουμε σαν δημιουργία είναι μόνο το 4%! Ο Λόγος είναι ο σπόρος. Ο Απ. Ιωάννης στην αρχή του ευαγγελίου του λέει: «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος. Οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν Θεόν. Πάντα δι' αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν. Ἐν αὐτῷ ζωὴ ἦν, καὶ ἡ ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων. (Ιωάννης, α΄, 1-4) Ο ανεκδήλωτος Θεός εκδηλώθηκε μέσα σ’ αυτό που ονομάζουμε Σύμπαν. Αυτοπεριορίστηκε το Πνεύμα, το ανεκδήλωτο, και ένα μέρος Του πήρε υλική υπόσταση. Το μέρος του Πνεύματος που αυτοπεριορίστηκε είναι ο σπόρος και το Σύμπαν είναι το δέντρο, το σινάπι. Ο σπόρος του Σύμπαντος “πέθανε”- το Πνεύμα υποβίβασε τις υψηλές δονήσεις Του- και έγινε ύλη. Αλλά μέσα στον σπόρο ήταν καταγεγραμμένη όλη η πορεία του Σύμπαντος! Τα φωτόνια να γίνουν ηλεκτρόνια και κουάρκ, τα κουάρκ να γίνουν αδρόνια- πρωτόνια και νετρόνια. Μετά τα αδρόνια να δεσμεύσουν ηλεκτρόνια και να δώσουν τα άτομα του υδρογόνου για να σχηματιστεί η πρωτοΰλη των γαλαξιών. Οι συμπυκνώσεις της πρωτοΰλης έδωσαν τους πρωταστέρες, όπου άρχισαν οι καύσεις για να παραχθούν από το υδρογόνο οι πυρήνες ηλίου κι απ’ αυτούς με τη σειρά του ο άνθρακας, το στοιχείο της ζωής! Στη Φύση υπάρχει υπομονή. Μέσα στα 14 δισεκατομμύρια χρόνια- που υπολογίζεται πως είναι η ηλικία του Σύμπαντος- αναπτύχθηκε το δέντρο της δημιουργίας και θα εξελιχθεί ακόμα περισσότερο στα επόμενα δισεκατομμύρια χρόνια. Στον πλανήτη μας, μέρος του πνεύματος έδωσε τα ορυκτά. Απ’ αυτά προήλθαν τα φυτά. Μετά αναπτύχθηκε το ζωικό βασίλειο. Το επόμενο βήμα ήταν οι άνθρωποι.

Ο θάνατος της μιας μορφής οδηγούσε στη γέννηση της επόμενης- ανώτερης- μορφής. Και σε όλα αυτά ενοικεί το πνεύμα. Είναι ο «πανταχού και τα πάντα πληρών Θεός»! Στο απόκρυφο ευαγγέλιο του Θωμά διαβάζουμε: «Είπε ο Ιησούς, “Εγώ είμαι το Φως υπεράνω των πάντων. Εγώ είμαι το Παν∙ το παν προήλθε από μένα και το Παν έρχεται σε μένα. Σκίστε ένα ξύλο: εκεί βρίσκομαι Εγώ. Σηκώστε μια πέτρα: εκεί θα βρείτε Εμένα”.» (Ευαγγέλιο του Θωμά, 77), και στο βιβλίο της Φιλοκαλίας: «Ουδέ γαρ εστί τόπος ή ύλη τις εν η μη έστίν Θεός, ως πάντων μείζων και πάντας εμπεριέχων εν τη χειρί αυτού» (Μ. Αντώνιος, Φιλοκαλία Α΄, 12) Ο Θεός, επομένως, βρίσκεται παντού, όπως ο σπόρος βρίσκεται μέσα σε όλο το δέντρο! Κι όπως ο σπόρος δεν είναι χωρισμένος από το δέντρο, ο Θεός δεν είναι χωρισμένος από το Σύμπαν.

Πίσω από τους μύθους ή τις ιστορίες των θρησκειών έχουμε τη “θυσία” του Πνεύματος για να χάρη της ύλης. Το Πνεύμα υποβιβάζει τις δονήσεις του υπέρψηλης συχνότητας για να γίνει η ύλη της μικρής συχνότητας. Στον ορατό κόσμο αυτό φαίνεται στις θρησκείες ως ο Θεός που κατεβαίνει στη γη. Η σταύρωση του Χριστού υποδηλώνει στην σταύρωση του Πνεύματος, του Θεού, στον σταυρό του υλικού κόσμου. Ο διαμελισμός του Διόνυσου εκφράζει τον διαμελισμό του Πνεύματος στο Σύμπαν. Μόνο αν κομματιαστεί ο Όσιρις μπορεί να προέλθει το Σύμπαν. Η Περσεφόνη κατοικεί περιοδικά πότε στον Όλυμπο και πότε στον Κάτω Κόσμο, όπως το πνεύμα του ανθρώπου μεταβαίνει άλλοτε στον κόσμο των πνευμάτων κι άλλοτε ενσαρκώνεται στον υλικό κόσμο. Ο Χριστός ανέβηκε στον Γολγοθά της ύλης και της διπολικότητα, όπου πάνω στον σταυρό πέθανε σαν Υιός του ανθρώπου για να αναστηθεί σαν Υιός Θεού.

Εδώ να τονίσουμε ότι η Σταύρωση και ο Σταυρός του Χριστού είναι τόσο αρχαία, όσο και η ίδια η Ανθρωπότητα. Αποτελούν και τα δύο τα σύμβολα της αιώνιας θυσίας του Θεού, καθώς βυθίζει τον Εαυτό Του μέσα στην ύλη, στη μορφική όψη της φύσης, και μ’ αυτό τον τρόπο γίνεται τόσο εγκόσμιος, όσο και υπερβατικός Θεός. Ο Χριστός, ως το πρόσωπο Υιός, πρέπει να αναγνωριστεί από κοσμική άποψη. Έτσι ο κοσμικός Χριστός υπήρξε « προ πάσης αιωνιότητος ». Προσωποποιεί την αυτοθυσία ή διαφορετικά τη θυσία του Πνεύματος πάνω στον σταυρό της ύλης, της μορφής, της ουσίας, για να μπορέσουν να ζήσουν όλες οι θείες μορφές, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και ο άνθρωπος. Ο συμβολισμός του σταυρού είναι αρχαιότατος, με πρώτη μορφή τη “σβάστικα”, που συμβολίζει την περιστροφή των γαλαξιών, αλλά και τον μεταβλητό σταυρό. Οι τέσσερις βραχίονες του σταυρού απομακρύνονται αφήνοντας να αναφανεί η εικόνα του ζώντος Ουρανίου Ανθρώπου, που έχει τους βραχίονές του απλωμένους στο διάστημα. Ο κοσμικός Χριστός βρίσκεται πάνω στον Σταθερό Σταυρό των ουρανών. Πάνω σ’ αυτό τον σταυρό είναι αιώνια σταυρωμένος ο Θεός. Έτσι πράγματι « οι ουρανοί διηγούνται δόξαν Θεού, ποίησιν δε χειρών αυτού αναγγέλει το στερέωμα ».

Ο σπόρος χάνει την υπόστασή του για να αναδυθεί το δέντρο. Το δέντρο είναι εν δυνάμει μέσα στον σπόρο. Όπως και η βασιλεία των ουρανών είναι εν δυνάμει μέσα μας! Το είπε και ο Ιησούς: «ιδού γαρ η βασιλεία του Θεού εντός υμών εστίν» (Λουκάς, ιζ΄, 21). Δεν χρειάζεται να την αναζητούμε δεξιά- αριστερά, ή πάνω και κάτω. Ο Όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός μας συμβουλεύει: «Ούκ οφείλειν ζητείν τον Θεόν έξωθεν, αλλ’ εαυτώ. Ιδού η βασιλεία των ουρανών εντός ήμών έστί, ού γαρ μακράν υπάρχει, ούδέ έξωθεν, αλλ’ εντός». (Πέτρος Δαμασκηνός, Φιλοκαλία Γ΄, 47). Στο ευαγγέλιο του Θωμά, ο Χριστός αναφέρει ότι η Βασιλεία είναι παντού, και μέσα μας, και έξω από εμάς: « Αν εκείνοι που σαν καθοδηγούν σας πουν, “Να η Βασιλεία είναι στον ουρανό”, τότε τα πετεινά του ουρανού θα σας ξεπεράσουν. Αν σας πουν “είναι στη θάλασσα”, τότε τα ψάρια θα σας ξεπεράσουν. Η Βασιλεία όμως είναι μέσα σας και έξω από σας. Όταν γνωρίσετε το εαυτό σας, τότε θα γίνετε γνωστοί και θα κατανοείτε ότι είστε γιοι του Ζωντανού Πατέρα. Αν όμως δεν γνωρίζετε τον εαυτό σας, τότε παραμένετε στη φτώχια και σεις οι ίδιοι είστε η φτώχια.» (Ευαγγέλιο του Θωμά, 3) Επομένως η Βασιλεία των Ουρανών βρίσκεται στο βοτσαλάκι της θάλασσας αλλά και στο λαμπρό διαμάντι, στην ταπεινή χλόη αλλά και στην πανύψηλη και περήφανη σεκόγια, στον γαιοσκώληκα αλλά και στο βασιλικό λιοντάρι, στον άνθρωπο αλλά και στον γαλαξία. Όλες τις μορφές ύλης, όλες τις μορφές ζωής πρέπει να τις σεβόμαστε γιατί είναι μέρη της ίδιας Βασιλείας. Πολύ περισσότερο τον πλησίον μας. Ατιμάζεται η Βασιλεία των Ουρανών με όλες αυτές τις εγκληματικές πράξεις που συντελούνται γύρω μας, με τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, με τις θηριωδίες των τζιχαντιστών στη Συρία και στο Ιράκ.

Εμείς και ο γείτονάς μας είμαστε ένα. Τα κύτταρα του χεριού μας δεν είναι κάτι το ξεχωριστό από τα κύτταρα της καρδιάς μας γιατί ανήκουν στο ίδιο σώμα και τα μεν έχουν την ανάγκη των δε. Αν το χέρι δεν πιάσει την τροφή να τη φέρει στο στόμα, η καρδιά θα εξασθενίσει. Αν η καρδιά δεν τροφοδοτήσει με αίμα το χέρι, αυτό θα νεκρωθεί. Επομένως, όλοι είμαστε αδελφές ψυχές, συνεργάτες και συνοδοιπόροι. Δεν είμαστε ανταγωνιστές και πολύ περισσότερο δεν είμαστε εχθροί. Είναι ανεπίτρεπτο να θεωρεί εχθρό τον καθολικό χριστιανό ο ορθόδοξος. Δεν μπορούμε δεχτούμε πως υπάρχουν στόματα λειτουργών του Χριστού που χαρακτηρίζουν τον Πάπα αντίχριστο. Όπως δεν καταλάβαμε πώς στην 4η σταυροφορία εξεστράτευσαν οι Καθολικοί κατά της Κωνσταντινούπολης και την κατέλαβαν.

Όταν αντιληφθούμε πως αποτελούμε τις διαφορετικές εκφράσεις της μίας και μοναδικής ενότητας θα παραμεριστεί η ανταγωνισμός, το μίσος, η εχθρότητα, η κακία, το έγκλημα, ο πόλεμος και στη θέση τους θα επικρατήσει αιώνια συνεργασία και θα απλωθεί η εξελικτική δύναμη της αγάπης, όλα αυτά που δίδαξε ο Ιησούς. Γιατί ο Μεγάλος μας Αδελφός ζήτησε να αγαπάμε αλλήλους κι όχι στο όνομά Του να ιδρυθούν εκκλησίες με κοσμικές εξουσίες κι ανταγωνισμούς, με τεράστιες περιουσίες, επιχειρήσεις και τράπεζες. Ο ίδιος έλεγε για τον εαυτό Του: «αι αλώπεκες φωλεούς έχουσι και τα πετεινά του ουρανού κατασκηνώσεις, ο δε υιός του ανθρώπου ουκ έχει πού την κεφαλήν κλίνη» (Ματθαίος, η΄, 20) Ούτε να ξεχνάμε ότι η μεγαλειώδης είσοδος στην Ιερουσαλήμ έγινε επί πόλου όνου και όχι με λαμπρό άρμα, που το έσερναν περήφανα κι ομορφοστολισμένα άλογα.

Τον κόκκο σιναπιού ο Ιησούς χρησιμοποίησε και για τη δύναμη της πίστης: «ἀμὴν γὰρ λέγω ὑμῖν, ἐὰν ἔχητε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως, ἐρεῖτε τῷ ὄρει τούτῳ, μετάβηθι ἐντεῦθεν ἐκεῖ, καὶ μεταβήσεται, καὶ οὐδὲν ἀδυνατήσει ὑμῖν.» (Ματθαίος, ιζ΄, 20) Το ίδιο θέμα θίγει ο Απ. Λουκάς με άλλα λόγια: «εἶπε δὲ ὁ Κύριος· εἰ ἔχετε πίστιν ὡς κόκκον σινάπεως, ἐλέγετε ἂν τῇ συκαμίνῳ ταύτῃ, ἐκριζώθητι καὶ φυτεύθητι ἐν τῇ θαλάσσῃ, καὶ ὑπήκουσεν ἂν ὑμῖν. (Λουκάς, ιζ΄, 6) [Είπε δε ο Κυριος• “εάν έχετε πίστη θερμή και δραστική σαν τον σπόρο του σιναπιού, θα λέγατε εις την συκαμινιά αυτήν• Ξεριζώσου και πήγαινε να φυτευτείς μέσα στην θάλασσα, και θα σας υπάκουε.] Το θέμα της πίστης δεν εστιάζεται μόνο στην πίστη προς το θείον. Γενικεύεται στην πίστη στον εαυτό μας, στην πίστη στις δυνατότητές μας, στην πίστη στους στόχους μας.

Σπόροι είναι και οι ιδέες μας, που περιμένουν να βρουν γόνιμο χωράφι και ν’ αποδώσουν καρπούς.

Ο σπόρος σιναπιού χρησιμοποιείται και στην ακόλουθη κινέζικη ιστορία:

[[ Μια γυναίκα έχασε τον μοναχογιό της. Θλιμμένη καθώς ήταν, επισκέφτηκε έναν σοφό και τον ρώτησε: «Με ποιές προσευχές και ποιά μαγικά ξόρκια μπορείς να φέρεις τον γιο μου ξανά στη ζωή;».

Εκείνος, αντί να τη διώξει ή να έρθει σε αντιπαράθεση μαζί της, της είπε: «Θέλω να μου φέρεις έναν σπόρο σιναπιού από κάποιο σπίτι που δεν έχει γνωρίσει ποτέ τη θλίψη. Ύστερα, θα τον χρησιμοποιήσουμε για να διώξουμε τη θλίψη από τη ζωή σου». Η γυναίκα έφυγε κι άρχισε αμέσως να αναζητά τον μαγικό σπόρο.

Πρώτα βρέθηκε μπροστά σε ένα υπέροχο αρχοντικό, χτύπησε την πόρτα και ρώτησε: «Ψάχνω για ένα σπίτι που δεν γνώρισε ποτέ θλίψη. Μήπως είναι αυτό το μέρος που αναζητώ; Έχει πολύ μεγάλη σημασία για μένα».

Οι άνθρωποι που ζούσαν εκεί της απάντησαν ότι είχε έρθει σίγουρα στο λάθος μέρος κι άρχισαν να της εξιστορούν όλα τα τραγικά γεγονότα που τους είχαν συμβεί πρόσφατα.

Τότε η γυναίκα σκέφτηκε: «Ποιός θα μπορούσε να παρηγορήσει αυτούς τους άτυχους ανθρώπους περισσότερο από εμένα, που έζησα μια τέτοια τραγωδία;».

Έτσι, έμεινε μαζί τους για να τους βοηθήσει. Στη συνέχεια, άρχισε πάλι να αναζητά ένα σπίτι που δεν είχε γνωρίσει ποτέ θλίψη. Αλλά όπου και να γύρισε, σε ξενοδοχεία και σε άλλα μέρη, ανακάλυπτε ιστορίες θλίψης και δυστυχίας.

Η γυναίκα αφοσιώθηκε τόσο πολύ στο να βοηθά τους άλλους να αντιμετωπίσουν τη λύπη τους, που τελικά ξέχασε τη δική της. Αργότερα κατάλαβε ότι το ταξίδι της αναζήτησης του μαγικού σπόρου ήταν εκείνο που τελικά έδιωξε τη θλίψη της.]]

Δεν χρειάζεται να αναλωθούμε στο κυνήγι κάποιου μαγικού σπόρου για να βρούμε το νόημα της ζωής. Γιατί τους σπόρους όσων είναι αναγκαία να κάνουμε για να βρει η ζωή μας το νόημά της, τους έχουμε μέσα μας. Και αυτά που θα δώσουν νόημα δεν είναι τα πλούτη, τα μεγάλα και πολυτελή σπίτια, τα ακριβά αυτοκίνητα, η καλοπέραση, η συνεχής διασκέδαση, η εναλλαγή πολλών ερωτικών συντρόφων, η γκλαμουριά, το να τραβάμε τους προβολείς των ΜΜΕ. Όλα αυτά δηλαδή που ικανοποιούν το «εγώ» μας. Αυτά είναι σπόροι ζιζανίων. Οι καλοί καρποί έχουν σχέση με την ανιδιοτέλεια, την αλήθεια, τις σωστές ανθρώπινες σχέσεις, την αγάπη, την αρμονική ζωή. Όλα αυτά δηλαδή που υποστέλλουν το «εγώ» και αναδεικνύουν την ολότητα. Μέλη μιας μεγάλης ορχήστρας είμαστε. Άλλος είναι ο ήχος που θα βγει από το δικό μας όργανο και άλλη η μελωδία όταν παίζουν όλα τα όργανα. Γιατί η μελωδία δεν είναι η δική μας νότα. Είναι το συνταίριασμα από όλες τις νότες που παίζουν όλα τα όργανα της ορχήστρας. Η Βασιλεία των Ουρανών δεν αποτελείται από εμάς μόνο. Αποτελείται από το σύνολο της ανθρωπότητας. Ο καθένας από εμάς είναι η νότα της ( η βασιλεία των ουρανών εντός μου εστί) αλλά η μελωδία δημιουργείται απ’ όλους μας (η βασιλεία των ουρανών εντός όλων ημών εστί). Η Βασιλεία είναι απλωμένη παντού: « Οι μαθητές Τον ρώτησαν, “Πότε θα έρθει η Βασιλεία;” Ο Ιησούς απάντησε, “Δε θα έρθει με το να την περιμένετε. Δεν είναι το θέμα να πει κάποιος, “Να την, εδώ είναι” ή “Να την εκεί είναι”. Η Βασιλεία του πατέρα είναι απλωμένη πάνω στη γη και οι άνθρωποι δεν τη βλέπουν”.» (Ευαγγέλιο του Θωμά, 113)

Αν θέλουμε να μπούμε στη βασιλεία των ουρανών πρέπει να πεθάνουμε σαν εγωικοί σπόροι. Το «εγώ», η προσωπικότητα είναι αναγκαίο να βιώσει τον θάνατο- ο σπόρος να πεθάνει- για να αναφανεί το δέντρο, η εντός μας θεότητα. Το μικρό μας «εγώ» δεν αφήνει τον σπόρο να εκδηλώσει όλη τη δύναμη που περιέχει μέσα του. Όσο υπάρχει το «εγώ» δεν υπάρχει ο Θεός. Όταν εξαφανίζεται το «εγώ» τότε εμφανίζεται ο Θεός. Ο σπόρος-«εγώ» περιέχει το δέντρο- θεότητα, αλλά ο σπόρος μπορεί να σκοτώσει το δέντρο. Αν ο σπόρος γίνει εγωιστικός, αν ο σπόρος σκέφτεται, «εγώ είμαι και κανένας άλλος», όταν φοβάται τη θυσία, τότε το περίβλημά του γίνεται η φυλακή του. Το ίδιο το κέλυφος που τον προστάτευε πριν μπει στο κατάλληλο έδαφος θα γίνει η φυλακή του. Και τότε το δέντρο πεθαίνει μέσα στο σπόρο και ο Θεός δεν υπάρχει πια. Υπάρχει μόνον ο γκρινιάρης, ο κακόμοιρος και αδύναμος άνθρωπος που όλα και όλοι του φταίνε.

Το σώμα μας είναι ο ναός όπου ενοικεί το Πνεύμα Θεού. Επειδή το έχουμε λησμονήσει ή δεν του δίνουμε σημασία, ο Απ. Παύλος μας θέτει το ερώτημα: «ουκ οίδατε ότι ναός Θεού εστε και το Πνεύμα Θεού οικεί εν υμίν;» (Παύλος, Α΄επιστ. προς Κορινθίους, γ΄, 16). Μέσα στο ναό μας, στο σώμα μας, υπάρχει μόνο ένας δεσποτικός θρόνος. Σ’ εμάς εναπόκειται ποιος θα ενθρονιστεί για να δεσπόζει: το «εγώ» μας ή «ο εν ημίν Θεός»; Συνεπώς, εμείς είμαστε οι σπόροι, είμαστε οι εν δυνάμει Θεοί, είμαστε η δυνατότητα του Βασιλείου. Το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο είμαστε έτοιμοι να πεθάνουμε σαν εγωικά άτομα, γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να ξαναγεννηθούμε σαν πνευματικά. Δικαιολογημένα ο άλλος μύστης της λογοτεχνίας μας Ν. Καζαντζάκης σαλπίζει τον αγώνα της ζωής μας:

[[ Η ζωή είναι στρατιωτική θητεία στην υπηρεσία του Θεού. Κινήσαμε σταυροφόροι να λευτερώσουμε, θέλοντας και μη, όχι τον Άγιο Τάφο, παρά το Θεό το θαμμένο μέσα στην ύλη και την ψυχή μας.

Κάθε κορμί, κάθε ψυχή είναι Άγιος Τάφος. Άγιος Τάφος είναι ο σπόρος του σιταριού∙ ας τονε λευτερώσουμε! Άγιος τάφος είναι το μυαλό∙ μέσα του κείτεται ο Θεός και παλεύει με το θάνατο∙ ας τρέξουμε βοήθεια!]]

Εμείς, οι άγουροι σπόροι με τα ανεκπλήρωτα πάθη, που λέει ο Χαλίλ Γκιμπράν στο κείμενο του “Ο «Τέλειος κόσμος»” έχουμε χρέος να γίνουμε οι πολεμιστές, για να μετουσιώσουμε σε πραγματικά τέλειο κόσμο, αυτόν τον ψεύτικα τέλειο κόσμο, που περιγράφει ο Λιβανέζος διανοητής:

[[ Θεέ των χαμένων ψυχών, συ ο χαμένος μέσα στους θεούς τους άλλους, άκουσέ με.

Ευγενικό Πεπρωμένο που εποπτεύεις μας, τα τρελά περιπλανώμενα πνεύματα, άκουσέ με:

Κατοικώ στο επίκεντρο μιας τέλειας ράτσας, εγώ ο υπερατελής.

Εγώ, ένα χάος ανθρώπινο, ένα νεφέλωμα από συγχυσμένα στοιχεία, κινιέμαι ανάμεσα σ' εντελείς κόσμους λαούς με τέλειους νόμους κι απαρασάλευτη τάξη. Που έχουν σκέψεις ταξινομημένες, που έχουν όνειρα διευθετημένα και που τα οράματά τους είναι καταγραμμένα και αρχειοθετημένα.

Οι αρετές τους, ω Θεέ, πέρασαν από την μεζούρα κι από την ζυγαριά.

Τα κρίματά τους -κι ακόμα τα απροσμέτρητα όσα ξέφυγαν στην αχλύ του λυκόφωτος που δεν υπάρχει αρετή ή αμαρτία κι αυτά καλά λογαριασμένα είναι και καταχωρισμένα.

Εδώ, μέρες και νύχτες διανέμονται σε εποχές συμπεριφοράς και κυβερνιούνται από κανόνες άσφαλτης ακρίβειας.

Να φας, να πιεις, να κοιμηθείς, να σκέπεις τη γύμνια σου, και τέλος να «κουράζεσαι εν πρέποντι χρόνω».

Να δουλεύεις, να παίζεις, να τραγουδάς, να χορεύεις και τέλος να πλαγιάζεις, στου ρολογιού τον «ενδεδειγμένον κτύπον».

Να σκέφτεσαι «έτσι», να αισθάνεσαι «τόσο», και τέλος να παύουν σκέψεις και αισθήματα, μόλις κάποιο καθορισμένο αστέρι ανατείλει στον «μεμακρυσμένο» ορίζοντά σου.

Να ληστεύεις, έναν γείτονα, με ένα χαμόγελο.

Να επιδαψιλεύεις δώρα με περίκομψες χειρονομίες.

Να καταστρέφεις μία ψυχή με μία λέξη.

Να καρβουνιάζεις ένα σώμα με μία ανάσα.

Και τέλος, να «νίπτεις τας χείρας σου».

Τελείωσε το έργο σου κι αυτής της μέρας.

Να ερωτεύεσαι σύμφωνα με την «κατεστημένη» τάξη, να διδάσκεις τον καλύτερο εαυτό σου με «προδιαγεγραμμένο» τρόπο, να λατρεύεις τους θεούς «ευαρμόστως», να μηχανορραφείς με τους δαιμόνους «τεχνηέντως», και τέλος να λησμονάς τα πάντα σάμπως να σου 'χει πεθάνει η μνήμη.

Να στοχάζεσαι υστερόβουλα, να προμελετάς λελογισμένα, να ευτυχείς αβρά κι αριστοκρατικώς να υποφέρεις• και τέλος να τρυγάς την κούπα «μέχρις ρανίδος» για να μπορείς να την ξαναγεμίσεις.

Αύριο πάλι.

Όλα αυτά, ω Θεέ, που έχουν προβλεπτικά συλληφθεί, που έχουν αποφασιστικά γεννηθεί, που έχουν ακριβόλογα γαλουχηθεί, που έχουν με κανόνες κυβερνηθεί, λογοκρατικά κατευθυνθεί, και που έχουν: σφαχτεί και θαφτεί σύμφωνα με προκαθορισμένη μέθοδο. Κι ακόμα κι οι σιωπηλοί τους τάφοι, που κείτονται μέσα στην ανθρώπινη ψυχή, είναι μαρκαρισμένοι κι αριθμημένοι.

Ένας τέλειος κόσμος, είναι. Ένας κόσμος ολοκληρωμένης τελειότητας, ένας κόσμος υπέρτατης θαυματουργίας, τ' ωριμότερο φρούτο στου Θεού τον κήπο, η μεγαλοφυέστερη βούληση του σύμπαντος.

Μα γιατί πρέπει να βρίσκομαι κι εγώ εδώ, ω Θεέ, εγώ ένας άγουρος σπόρος απ' ανεκπλήρωτο πάθος, μια τρελοκαταιγίδα που δεν ψάχνει για ανατολή μηδέ για δύση, ένα αποπλανημένο θραύσμα από έναν, που εκρήχτηκε, πλανήτη;

Γιατί βρίσκομαι εδώ, ω Θεέ των χαμένων ψυχών, συ που σαι χαμένος μέσα στους θεούς τους άλλους;]]

Οι σπόροι είναι και η συγκομιδή της ζωής μας, όταν φτάσουμε στο τέλος της, που θα καθορίσει τις συνθήκες της επόμενης επανόδου της ψυχής μας στο υλικό πεδίο. Ό,τι σπείραμε στη διάρκεια του βίου μας, τούτο και θα θερίσουμε. Αν σπείραμε σιτάρι, θα θερίσουμε σιτάρι. Αν σπείραμε ήρα, θα θερίσουμε ήρα. Με τους καρπούς που θα έχουμε στο σάκο μας, οι πνευματικοί βοηθοί- οι κύριοι του κάρμα- θα συνεργαστούν με την ψυχή μας και θα καθορίσουν το κάρμα μας. Έναν υπαινιγμό περί αυτού έχουμε από τον απόστολο των Εθνών: «Μη πλανάσθε, Θεός ου μυκτηρίζεται∙ ο γαρ εάν σπείρη άνθρωπος, τούτο και θερίσει» (Απ. Παύλος, επιστ. προς Γαλάτας, στ΄, 7) Ο Ιησούς είχε πει: «Δεν μαζεύονται σταφύλια ούτε σύκα από αγκάθια, γιατί αυτά δεν παράγουν καρπούς. Ο αγαθός άνθρωπος δίνει αγαθά από τα αποθέματά του ενώ ο κακός βγάζει τα πονηρά από το απόθεμα της κακίας του που φωλιάζει μέσα στην καρδιά του. Από την αφθονία της καρδιάς του βγάζει το πονηρό» (Ευαγγέλιο του Θωμά, 45) ή όπως αναφέρει ο Απ. Ματθαίος: «ούτω παν δένδρον αγαθόν καρπούς καλούς ποιεί, το δε σαπρόν δένδρον καρπούς πονηρούς ποιεί.» (Ματθαίος, ζ΄, 17). Αν οι καρποί είναι καλοί, μια ζωή ηρεμίας και ευτυχίας θα τον περιμένει στην επόμενη γέννησή του. Αν οι καρποί είναι πονηροί, μια ζωή δοκιμασίας τον περιμένει, όχι σαν τιμωρία, αλλά σαν μάθημα πως ο εγωιστικός προσανατολισμός δεν άφησε το χριστικό στοιχείο να γίνει δέντρο. Η ψυχή αναλώθηκε σε υλιστικές προσκολλήσεις και αυτό συσσώρευσε σκουριά, κάνοντάς την να χάσει την λάμψη της, αλλά και τις θείες ιδιότητές της. Οι δοκιμασίες δεν είναι η τιμωρία της, παρά η μέθοδος για την απομάκρυνση της σκουριά, για να λάμψει και πάλι. Για να φανούν και πάλι οι θείες ιδιότητές της.

Ο ποιητής Jean Moreas (είναι το γαλλικό ψευδώνυμο του Έλληνα ποιητή Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου) έγραψε το ακόλουθο ποίημα, που αποδίδεται σε μετάφραση του Μιλτ. Μαλακάση, το οποίο αναφέρεται στην αντιφατική ζωή, που ζούμε οι περισσότεροι:

« Μόνο οι νεκροί μ’ ακούνε εμέ, τους τάφους κατοικώ,

εχτρός της ίδιας μου ζωής θα μείνω ως τα στερνά μου,

σκάβω και σπέρνω, αλλά ποτέ δε θ’ απολάψω θερισμό —

αχαριστία στη δόξα μου, κοράκια στα σπαρτά μου.

Μα δε θα παραπονεθώ, και τι σκοτίζεται ο βοριάς,

για καταφρόνιες, προσβολές, για του χυδαίου τη γνώμη;

Μου φτάνει εμέ, κάθε φορά, λύρα Απολλώνια, να χτυπάς,

καθώς σ’ αγγίζω, πιο σοφή και πιο καθάρια ακόμη.»

Έχουμε, όμως, τη δύναμη να ξεπεράσουμε τις αντιφάσεις μας. Ο σπόρος είναι μέσα μας και περιμένει να γίνει δέντρο, που θα τραγουδήσει: «Σαν κέδρος ψήλωσα στο Λίβανο, σαν κυπαρίσσι στα βουνά του Αερμών. Σαν φοίνικας στο Αιγγαδί μεγάλωσα, και σαν τις τριανταφυλλιές στην Ιεριχώ∙ σαν όμορφη ελιά στην πεδιάδα και σαν πλατάνι ψήλωσα. Σαν την κανέλλα και σαν τον ασπάλαθο σκόρπισα οσμή ευωδιαστή, και καθώς σμύρνα διαλεχτή έχυσα το άρωμά μου…» (Σοφία Σειράχ, κδ΄, 13- 15). Σε όλες τις εποχές ισχύει η προτροπή: «ως τέκνα φωτός περιπατείτε∙ ο γαρ καρπός του Πνεύματος εν πάση αγαθωσύνη και δικαιοσύνη και αληθεία» (Παύλος, προς Εφεσίους επιστολή, ε΄, 8-9)